Sau sự cố trâu chọi Đồ Sơn húc chết người, nhiều ý kiến cho rằng nên loại bỏ các lễ hội có yếu tố bạo lực như chọi trâu, đâm trâu...
Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn là một tập tục cổ, có từ xa xưa, một lễ hội truyền thống của người dân vạn chài tại vùng biển Đồ Sơn, Hải Phòng. Nguồn gốc hội chọi trâu còn được sách Đồng Khánh Dư ghi lại qua lời tương truyền: “Xưa có người dân trong xã đi qua đền Hùng Trấn Tước Điểm Thần thấy hai con trâu húc nhau, thấy động chúng bỏ chạy xuống biển, theo tin tức trên báo Giáo dục & Thời đại.
Lễ hội chọi trâu gần đây bị cho là mang đậm yếu tố thương mại
Về sau, dân xã Đồ Sơn mở hội chọi trâu vào ngày mùng 9/8 âm lịch hàng năm và cho rằng trong ngày hội thế nào cũng có trận mưa to gió lớn. Đó là thuỷ thần Đồ Sơn hiển linh. Để hài lòng thần linh, họ tổ chức một cuộc chọi trâu và tục này được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác”.
PGS Lê Trung Vũ, nguyên Trưởng phòng Lễ hội, Viện Văn hóa dân gian cho rằng, lễ hội chọi trâu Đồ Sơn bản chất là một hoạt động văn hóa, để cầu sóng yên biển lặng.
Trải qua thời gian, hoạt động văn hóa này đã bị biến tướng, người đời sau ứng xử một cách hoàn toàn khác, trở thành một hoạt động thể thao, rồi cả kinh doanh kiếm lợi, bán thịt trâu với giá cao...
Hình ảnh con trâu mang số 18 chạy và lao vào người trên Sân vận động Đồ Sơn (Hải Phòng) trưa 1/7 đó là minh chứng cho cách ứng xử biến tướng đối với văn hóa truyền thống.
Nhà nghiên cứu văn hóa Trần Lâm Biền chỉ ra rằng, việc tổ chức lễ hội chọi trâu bây giờ ngày càng khác xưa. Chẳng hạn như không gian thi đấu trên sân vận động là hoàn toàn không đúng với truyền thống, vì chọi trâu phải là một hoạt động liên quan đến nước, đến mặt trăng, đến cầu mùa.
“Trước đây, ở lễ hội chọi trâu, chỉ có con trâu thắng cuộc được cho vào lưới, đưa lên thuyền, mang ra khơi xa rồi hắt xuống để tế thần. Nhưng bây giờ người ta lại gắn với tinh thần thượng võ, mang tính kích động bạo lực, nhằm mục đích kinh doanh thịt trâu chọi. Điều này hoàn toàn đi ngược lại với ý nghĩa của nguyên bản lễ hội”, GS Trần Lâm Biền cho biết.
Ông Nguyễn Tam Thanh - cán bộ phúc lợi động vật, Tổ chức Động vật châu Á - cho rằng nên kiên quyết loại bỏ các lễ hội có yếu tố bạo lực như chọi trâu, đâm trâu, treo trâu... Những lễ hội này rất khó lường trước những nguy hiểm có thể xảy ra, theo báo Nông nghiệp Việt Nam.
“Sự cố trâu chọi húc chết chủ vừa qua là hồi chuông cảnh tỉnh xã hội và cơ quan quản lý nhà nước rà soát lại tổng thể các lễ hội trong nước, để loại bỏ các lễ hội có yếu tố bạo lực và phản cảm."
Một trong những người kiên quyết bảo vệ các lễ hội như chọi trâu, treo trâu, đâm trâu..., TS Trần Hữu Sơn - Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam - vẫn cho rằng không thể vì sự cố vừa rồi mà bỏ chọi trâu.
“Chúng ta không thể có kiểu quản lý nếu có trục trặc là cấm. Nếu nói lễ hội chọi trâu dã man, vậy đấm bốc, đấu bò có dã man không? Sự cố trâu húc chết người là do BTC chưa quản lý chặt. Với một di sản, cấm hay không phải có hội thảo, phải lấy ý kiến các nhà khoa học và nhân dân”, ông Trần Hữu Sơn chia sẻ.
Tuy nhiên, ông cũng đặt vấn đề: “Nhiều địa phương đang muốn tổ chức chọi trâu như một cách thúc đẩy du lịch. Để giải quyết bài toán này, các lễ hội chọi trâu phải đảm bảo để cộng đồng địa phương được hưởng lợi chứ không thể để lợi nhuận chảy vào túi chỉ một vài doanh nghiệp”.
Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Hùng Vĩ cũng cho rằng tai nạn trong quyền anh, bóng đá, đấu bò, đua xe, đấu võ... nhiều hơn chọi trâu. Ngay thả diều cũng có thiếu niên bị diều kéo lên, rơi xuống mà thương vong. Vậy nên vấn đề là ở cách làm.
Nên đọc
