Triển khai E-manifest: Lùi để tiến

Theo TCHQ, Quyết định số 19/2011/QĐ-TTg ngày 23/3/2011 của Thủ tướng Chính phủ quy định về Chương trình thí điểm e-Manifest đã hết hiệu lực từ năm 2012. Nay Phó Thủ tướng cho phép kéo dài thêm thời gian để nhằm hoàn thiện các nội dung quy định về E-manifest đưa trong Nghị định hướng dẫn Luật Hải quan năm 2014 để đến khi Luật có hiệu lực thi hành (1/1/2015) thì Nghị định cũng có hiệu lực.

Cơ sở cho việc lùi

Trên cơ sở thí điểm, tháng 1/2014, ngành Hải quan đã xây dựng dự thảo văn bản thay thế Quyết định 19/2011/QĐ-TTg và xin ý kiến tham gia các Bộ, ngành, sau đó gửi Bộ Tư pháp để thẩm định.

Tháng 7/2014, Bộ Tư pháp đã có văn bản thẩm định dự thảo này. Bộ Tư pháp cho rằng Dự thảo Quyết định thay thế Quyết định 19/2011/QĐ-TTg được ban hành trên cơ sở Luật Hải quan năm 2001 và Luật sửa đổi bổ sung năm 2005, tuy nhiên các văn bản này sẽ được thay thế bởi Luật Hải quan năm 2014 có hiệu lực từ ngày 01/01/2015. Do đó, Bộ Tư pháp đề nghị Bộ Tài chính cân nhắc lùi thời điểm ban hành văn bản này cho đến khi Luật Hải quan 2014 có hiệu lực.

Bộ Tư pháp cũng đề nghị Bộ Tài chính cân nhắc đưa các nội dung này vào văn bản do Chính phủ ban hành vì dự thảo có nội dung về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với phương tiện vận tải mà theo quy định tại khoản 3 Điều 68 Luật Hải quan 2014. Trước đề nghị của Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ đề xuất đưa nội dung quy định về TTHQĐT với tàu biển, tàu bay xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh vào Nghị định hướng dẫn Luật Hải quan năm 2014.

Hơn nữa, phần mềm hệ thống E-manifest vẫn đang trong quá trình nâng cấp, bổ sung nên việc hệ thống bị lỗi, bị chậm vẫn thường xảy ra. Do đó, trong giai đoạn tiếp theo, vẫn cần tiếp tục chỉnh sửa và hoàn thiện phần mềm hệ thống E-manifest cho phù hợp với mục tiêu quản lý của hải quan và thuận lợi cho DN trong việc khai báo.

Sẵn sàng để tiến

Theo Quyết định 19/2011/QĐ-TTg năm 2011 của Thủ tướng Chính phủ, E-manifest được thực hiện tại cảng biển của 9 tỉnh, thành phố gồm: Hải Phòng, Đà Nẵng, TP HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Quảng Ninh, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa và Cần Thơ. Sau 3 năm triển khai thí điểm, hệ thống E-manifest đã được triển khai E-manifest cho toàn bộ hãng tàu, đại lý hãng tàu, Cty giao nhận trên phạm vi 9 tỉnh, thành phố thực hiện thí điểm. Tính đến ngày 1/8/2014, có 43 hãng tàu, 406 đại lí hãng tàu, 1.462 công ty giao nhận đăng kí tham gia E-manifest với tổng cộng 3.637 lượt tàu được làm thủ tục, số lượng hồ sơ đạt 21.599 bộ.

Theo ý kiến các DN tham gia, việc thực hiện E-manifest giúp giảm chi phí, thời gian khi làm thủ tục hải quan đối với tàu biển xuất, nhập cảnh, rút ngắn được tối đa thời gian thông quan tàu, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, giảm chi phí cho DN.

Còn đối với cơ quan quản lý hải quan, hệ thống E-manifest không chỉ đảm bảo thực hiện thông quan điện tử đối với tàu xuất cảnh, nhập cảnh nhanh chóng, thuận lợi, mà còn đảm bảo công tác quản lý Nhà nước về hải quan được chặt chẽ hơn do cơ quan Hải quan kiểm tra được các thông tin trên các bản khai theo phương thức quản lý rủi ro bởi trong suốt quá trình xử lý thông quan tàu biển xuất cảnh, nhập cảnh, thông tin liên tục được cập nhật. Trên cơ sở dữ liệu thông tin này, cơ quan Hải quan có cơ sở để kiểm tra, kiểm soát hàng hóa có trọng tâm, trọng điểm… được vận chuyển trên tàu trước khi tàu nhập cảnh vào Việt Nam.