Trong bối cảnh giá xăng, dầu thế giới tiếp tục giảm sâu thì việc chậm giảm giá xăng, dầu trong nước sẽ khiến người tiêu dùng chịu thiệt, trong khi các doanh nghiệp xăng, dầu được lợi.

Giá dầu thế giới tiếp tục giảm sâu

Diễn biến trên các thị trường quốc tế cuối tuần qua cho thấy, giá dầu mỏ tiếp tục giảm mạnh. Tại thị trường New York (Mỹ), phiên giao dịch 18.12, giá dầu thô WTI giao tháng 1.2015 giảm xuống còn 54,11USD/thùng, mức thấp nhất kể từ tháng 5.2009. Trong khi giá dầu Brent Biển Bắc giao tháng 2.2015 cũng giảm 1,91USD xuống còn 59,27USD/thùng. Còn trong phiên giao dịch ngày 17.12 giá xăng RON92 tại Singapore giảm xuống còn 64,79 USD/thùng; dầu thô là 74,08 USD/thùng. Mức giá này đều giảm rất mạnh so với thời điểm giảm giá xăng dầu ngày 6.12.

Giá xăng dầu thế giới giảm với mức nêu trên, có thể tính được ngay mức giá cơ sở kinh doanh xăng dầu đang thấp hơn giá bán lẻ hiện hành khoảng 1.300 đồng/lít đối với xăng và 1.000 đồng/lít đối với dầu, trong lúc giá bán lẻ trên thị trường suốt 16 ngày qua không thay đổi. Điều này cho thấy các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đang lãi từ 1.000 - 1.300 đồng/lít xăng, dầu. Khoản lãi này chưa kể tới số lợi nhuận định mức 300 đồng/lít cho doanh nghiệp đã được tính sẵn trong giá bán xăng. Hiện xăng RON 92 đang được bán với giá 19.939 đồng/lít, dầu diesel là 18.413 đồng/lít, dầu hỏa là 18.971 đồng/lít và dầu madut là 14.827 đồng/kg.

Giảm giá hay tăng thuế?

Trong lúc này nhiều câu hỏi được đặt ra, với mức chênh lệch giá nêu trên, chỉ chậm 1 ngày giảm giá là doanh nghiệp sẽ thu về tiền tỉ. TS Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, Bộ Tài chính - cho biết, chậm 1 ngày giảm giá thì các doanh nghiệp lãi 38 tỉ đồng (tính trung bình cả nước tiêu thụ 38.000 lít xăng/ngày). 

Trong khi đó, theo Nghị định 83 thì “khi các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở giảm so với giá cơ sở liền kề trước đó, tối đa là 15 ngày, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối phải giảm giá bán lẻ tối thiểu tương ứng giá cơ sở; không hạn chế mức giảm, khoảng thời gian giữa hai lần giảm và số lần giảm giá. Như vậy, là theo quy định thì các doanh nghiệp đầu mối đã không tuân thủ, thời gian giữa 2 lần giảm đều ở mức tối đa, không giảm không được, số lần giảm giá, vì thế cũng gần như cố định, ông Long nói.

Trong khi đó, barem biểu thuế suất đối với thuế nhập khẩu xăng dầu vẫn cho phép Bộ Tài chính còn biên độ để tăng thuế. Lần giảm giá xăng dầu gần đây nhất (6.12), ngày 4.12, Bộ Tài chính đã quyết định điều chỉnh thuế suất đối với các mặt hàng xăng dầu. Theo đó, thuế suất thuế nhập khẩu xăng tăng từ 18% lên 27% (tăng 9%), dầu diesel tăng từ 14% lên 23% (tăng 9%), dầu hỏa tăng từ 16% lên 26% (tăng 10%), dầu madut tăng từ 15% lên 24% (tăng 9%). Trong khi thuế suất tối đa mặt hàng xăng là 40%. 

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, dù điều hành giá xăng dầu thời gian qua đã tích cực hơn trong bối cảnh thị trường dầu thế giới liên tục hạ nhiệt, song vẫn chưa tương xứng với giá thế giới và kỳ vọng của người tiêu dùng. Giá vận tải và nhiều hàng hoá tiêu dùng thiết yếu trong nước chưa thực sự giảm sâu có nguyên nhân từ giá xăng dầu vẫn giảm chưa tiệm cận giá thế giới?

Theo một nguồn tin đáng tin cậy thuộc Bộ Công Thương cho biết, do ngày thứ 15 tính theo Nghị định 83 rơi vào chủ nhật là ngày nghỉ, nên bộ chưa nhận được thông báo của các doanh nghiệp về việc điều chỉnh giá xăng dầu lần này.