Vì sao doanh nghiệp chưa mặn mà đầu tư cho xăng sinh học?

Theo quyết định của Thủ tướng, từ ngày 1/12/2014, xăng E5 được sản xuất, phối chế, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tiêu thụ trên địa bàn 7 tỉnh, thành phố: Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi, Bà Rịa - Vũng Tàu là xăng E5.

 

Từ ngày 1/12/2015 xăng được sản xuất, phối chế, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tiêu thụ trên toàn quốc là xăng E5.

 

Song, tại tọa đàm gỡ nút thắt cho sản xuất và tiêu thụ xăng E5 ngày 2/7, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Petrolimex đều khẳng định quyết tâm đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ xăng sinh học.

 

Theo Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) Nguyễn Sinh Khang, hiện tại cả nước mới có 3 trong số 10 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu tham gia kinh doanh xăng E5 với tổng số 169/13.000 cây xăng trong cả nước. Ước tính, mức tiêu thụ xăng E5 trong thời gian qua của doanh nghiệp này cũng chỉ bằng một phần tám so với xăng truyền thống. Một tỷ lệ quá ít ỏi so với kỳ vọng khi sản phẩm xăng sinh học đã có mặt trên thị trường gần 5 năm qua.

 

Một trong những khó khăn chính dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp chưa mặn mà đầu tư cho hệ thống cửa hàng xăng sinh học, theo ông Nguyễn Sinh Khang là do chi phí đầu tư cửa hàng để chuyển đổi sang bán xăng E5 khá tốn kém, từ vài chục triệu tới hàng trăm triệu đồng nếu xây dựng mới hoàn toàn. Chưa kể, còn hàng loạt chi phí kèm theo khác như giá nguyên liệu, vận chuyển…

 

Hiện để thực hiện đúng lộ trình, PVN đang lên kế hoạch cải tạo 570 cây xăng, trong đó có 270 cây xăng của PVOil và 300 cây xăng của các đại lý, tổng đại lý trên toàn quốc.

 

Chi phí sản xuất cao là một chuyện, ông Khang cho rằng, việc triển khai xăng E5 tới đây có thành công hay không phụ thuộc phần nhiều vào “ông lớn” Petrolimex, bởi tập đoàn này hiện chiếm tới hơn 50% thị phần xăng dầu cả nước với hệ thống cửa hàng, đại lý “khủng”.

 

Còn riêng với Chủ tịch HĐQT Petrolimex, ông Bùi Ngọc Bảo nói, xăng E5 không phải thử nghiệm cũng là sản phẩm bình thường, nên khi triển khai sẽ làm đồng loạt.

 

Lý lẽ được vị Chủ tịch Petrolimex đưa ra, là xăng E5 cũng là loại xăng bình thường, nên khi triển khai sẽ làm đồng loạt. Cơ cấu kho bể của Petrolimex đã đạt chuẩn, chỉ cần đầu tư thêm kho tồn chứa riêng cho E.100 (thành phần ethanol nguyên chất) là sẽ đảm bảo phối trộn “chuẩn” trước khi bơm vào xe bồn cung cấp cho các cửa hàng, đại lý.

 

Nhưng điều vị Chủ tịch Petrolimex lo lắng là nguồn cung sản phẩm khi E5 dùng phổ biến trên thị trường. Hiện tại thị phần tiêu thụ xăng E5 so với xăng truyền thống chỉ khoảng 1/8, nhưng khi đưa vào triển khai đại trà vào năm sau mà nguồn cung bị “đứt đoạn” thì sẽ “xôi hỏng bỏng không”.

 

“Nguyên liệu chính sản xuất ethanol ở Việt Nam chủ yếu là sắn, mà sắn thì có mùa vụ và giá thành cũng là vấn đề nếu không có chiến lược thu mua và khuyến khích mở rộng vùng nguyên liệu, sẽ khó đảm bảo được nguồn cung khi đưa vào sử dụng xăng E5 ồ ạt”- ông Bảo lo lắng.

 

Ngoài ra, ông Bảo đặt câu hỏi với 3/7 nhà máy trong nước sản xuất ethanol thì liệu có đủ khi đưa mặt hàng này đồng loạt tiêu thụ trong nước? Chưa kể, thực tế chỉ có 2 nhà máy là đang sản xuất còn 1 nhà máy tại Bình Phước hiện đang tạm ngừng sản xuất do thay đổi đối tác đầu tư… “Là doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu lớn chúng tôi phải đảm bảo đủ nguồn hàng cho các tổng đại lý, đại lý. Nếu nguồn hàng trong nước không đủ chắc chắn sẽ phải tìm nguồn hàng nhập khẩu thay thế”- ông Bảo nói.

 

Vấn đề khó khăn trong vận chuyển xăng ethanol cũng được ông Bảo đặt ra. “Vì loại xăng này “kị” nước nên để đảm bảo an toàn chắc chắn Petrolimex không thể vận chuyển xăng E5 bằng đường thủy. Đầu ra rẻ hay không phụ thuộc vào cấu thành đầu vào cao hay thấp”- ông băn khoăn.

 

Do vậy, ông Khang kiến nghị Chính phủ và Bộ Công Thương cần có chính sách dài hạn cho doanh nghiệp đầu tư vào nhiên liệu sinh học như miễn thuế nhập khẩu đối với thiết bị vật tư tồn trữ, vận chuyển, pha chế, phân phối nhiên liệu sinh học trong nước chưa sản xuất được. Đồng thời xem xét miễn thuế, phí môi trường đối với phần xăng nền để pha chế xăng E5; giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng E5 đưa vào lưu thông...

 

Về năng lực sản xuất xăng sinh học, Bộ Công Thương cho biết, đến đầu năm 2013 cả nước đã có 6 nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học đi vào hoạt động với công suất thiết kế đạt 535 triệu lít ethanol/năm. Như vậy, với công suất hiện có, hoàn toàn các nhà máy sản xuất ethanol có khả năng thay thế 100% và vượt toàn bộ nhu cầu tiêu dùng xăng cả nước đến năm 2015 với tỷ lệ phối trộn 5%.

 

"Hiện tại xăng E5 và xăng thông thường có giá thành như nhau vì tuân theo nguyên tắc thị trường, nhưng Chính phủ sẽ xem xét để hỗ trợ về thuế và phí cho xăng sinh học” - Thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng nhấn mạnh.