Vì sao Fed tiếp tục tăng lãi suất?

Trong bối cảnh lạm phát hiện hành 1,5%, quyết định tăng lãi suất được Chủ tịch Fed - Janet Yellen lập luận cho rằng, lạm phát tại Mỹ đang ổn định và sẽ tăng dần lên ngưỡng mục tiêu 2,0% trong giai đoạn trung hạn và Fed sẽ theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả trong nền kinh tế. Cùng với quyết định tăng lãi suất, Fed sẽ bắt đầu giảm danh mục các loại giấy tờ có giá trong năm nay xuống 4,2 nghìn tỷ USD.

Trong báo cáo riêng rẽ của Bộ Thương mại Mỹ, doanh số bán lẻ trong tháng 5 vừa qua giảm 0,3% so với tháng trước do tiêu thụ xe hơi và chi tiêu tùy ý giảm, sau khi tăng 0,4% trong tháng trước. Đây là mức tăng thấp nhất kể từ tháng 01/2016, trong khi kỳ vọng tăng 0,1%. So với cùng kỳ năm trước, doanh số bán lẻ tăng 3,8%, phần nào phản ánh xu hướng giảm giá xăng dầu, ảnh hưởng đến khu vực dịch vụ, doanh số các mặt hàng điện tử và linh kiện ghi nhận mức suy giảm sâu nhất kể từ tháng 3/2010. Doanh thu thực phẩm và vật liệu xây dựng không thay đổi, sau khi tăng 0,6% trong tháng trước. Doanh số bán lẻ tuy giảm trong tháng 5 vừa qua, nhưng lạm phát thấp sẽ khuyến khích chi tiêu và tăng trưởng kinh tế do chi tiêu dùng thường chiếm trên 2/3 GDP của Mỹ. Do chi tiêu dùng và tốc độ đầu tư hàng tồn kho giảm, GDP quý I/2017 chỉ tăng 1,2% so với cùng kỳ năm trước.

Tại cuộc họp này, Fed đã nâng dự báo tăng trưởng GDP năm 2017 lên 2,2%, cao hơn so với dự báo tăng 2,1% đưa ra trong cuộc họp tháng ba; tỷ lệ thất nghiệp dự kiến sẽ giảm xuống 4,3 %, thấp hơn dự báo trước đó là giảm xuống 4,5%; chi tiêu cá nhân dự báo chỉ tăng 1,6 %, thấp hơn so với dự báo tăng 1,9%; lạm phát lõi (không bao gồm giá lương thực và giá năng lượng) chỉ tăng 1,7%, thấp hơn dự báo trước đó là tăng 1,9%.

Cũng tại cuộc họp này, tất cả các thành viên Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC) đã nhất trí mở rộng Kế hoạch và Nguyên tắc Bình thường hóa chính sách tiền tệ, cụ thể hóa những vấn đề liên quan đến cách tiếp cận mục tiêu giảm dần lượng trái phiếu kho bạc và trái phiếu của các cơ quan chính phủ khi bảng tổng kết tài sản của Fed trở lại trạng thái bình thường.

Cụ thể là, FOMC có ý định giảm dần lượng giấy tờ có giá của Fed bằng cách giảm dần nghiệp vụ tái đầu tư vốn nếu những khoản thanh toán này được chuyển về tài khoản của hệ thống thị trường mở. Cụ thể là, những khoản thanh toán này sẽ chỉ được tái đầu tư nếu từng bước vượt năng lực vốn: để thanh toán tiền vốn mà Fed thu được từ trái phiếu kho bạc. FOMC kỳ vọng, năng lực vốn này bước đầu sẽ đạt 6 tỷ USD/tháng và sau 12 tháng có thể lên tới 30 tỷ USD/tháng; để thanh toán tiền vốn mà Fed thu được từ việc nắm giữ nợ của các cơ quan chính phủ và chứng khoán cầm cố. FOMC kỳ vọng, năng lực tiền vốn này bước đầu sẽ đạt 4 tỷ USD, và sau 12 tháng có thể lên tới 20 tỷ USD/tháng.

Đà tăng của năng lực vốn này sẽ dừng lại khi đã đạt được mức tối đa, và lượng chứng khoán do Fed nắm giữ sẽ tiếp tục giảm xuống mức cần thiết, đảm bảo hiệu quả và hiệu lực của chính sách tiền tệ.

Việc giảm dần lượng chứng khoán do Fed nắm giữ sẽ làm giảm khả năng cung ứng tiền tệ từ Fed. Tuy nhiên, FOMC kỳ vọng, động thái này tuy giảm lượng tài sản nắm giữ xuống mức thấp hơn so với những năm gần đây, nhưng vẫn lớn hơn so với trong thời kỳ trước khủng hoảng. Lượng tài sản này sẽ phản ảnh nhu cầu về cân đối tài sản trong hệ thống ngân hàng và nâng cao hiệu quả của các quyết định chính sách tiền tệ trong tương lai. Fed kỳ vọng sẽ nắm được nhu cầu cơ bản về dự trữ tiền tệ trong quá trình đưa bảng cân đối tài sản trở lại trạng thái bình thường.

FOMC khẳng định, việc thay đổi lãi suất chính sách là công cụ chủ yếu để điều chỉnh lập trường chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, FOMC sẽ chuẩn bị khôi phục lại các hoạt động tái đầu tư vào những khoản thanh toán chứng khoán do Fed nắm giữ, nếu những tài sản này bị tổn hao vật chất, qua đó sẽ đảm bảo mục tiêu điều hành lãi suất. Ngoài ra, FOMC cũng sẽ chuẩn bị sử dụng hàng loạt công cụ khác, kể cả việc thay đổi quy mô và cơ cấu bảng tổng kết tài sản, nếu điều kiện kinh tế trong tương lai đảm bảo cho việc thực thi chính sách tiền tệ thích hợp hơn so với kết quả đạt được từ động thái giảm lãi suất đơn thuần.

Thông tin thu được kể từ sau cuộc họp tháng 5 của FOMC cho thấy, thị trường lao động tiếp tục cải thiện và các hoạt động kinh tế có dấu hiệu tăng nhẹ so với đầu năm. Từ đầu năm nay, số lượng việc làm chỉ tăng khiêm tốn, nhưng khá bền vững, tỷ lệ thất nghiệp giảm dần. Trong những tháng gần đây, chi tiêu của các hộ gia đình tăng tốc, hoạt động đầu tư vào tài sản cố định tiếp tục mở rộng. So với cùng kỳ năm trước, lạm phát giảm và thấp hơn ngưỡng mục tiêu 2%, các biện pháp thị trường để bù đắp lạm phát vẫn ở mức thấp, lạm phát được kỳ vọng ít thay đổi trong dài hạn, nhưng cân bằng.

Phù hợp với thẩm quyền quy định, FOMC theo đuổi mục tiêu ổn định giá cả và tăng việc làm cho người lao động. FOMC tiếp tục kỳ vọng, với việc điều chỉnh dần vị thế của chính sách tiền tệ, hoạt động kinh tế sẽ tăng nhẹ, thị trường lao động tiếp tục cải thiện. Lạm phát so với cùng kỳ những năm trước sẽ dao động dưới 2% trong ngắn hạn, nhưng sẽ ổn định quanh ngưỡng mục tiêu 2% trong giai đoạn trung hạn. Rủi ro kinh tế ngắn hạn về cơ bản là cân bằng, nhưng FOMC sẽ theo dõi chặt chẽ diễn biến lạm phát.

Từ diễn biến thực tế và triển vọng lạm phát cũng như thị trường lao động, FOMC quyết định tăng lãi suất cho vay qua đêm thêm 0,25% lên 1,0-1,25%. Lập trường chính sách tiền tệ vẫn phù hợp, tiếp tục hỗ trợ thị trường lao động và đảm bảo đưa lạm phát tiến tới mục tiêu 2% do FOMC đề ra.

Để quyết định thời điểm và mức điều chỉnh lãi suất chính sách, FOMC sẽ đánh giá thực trạng và triển vọng kinh tế theo mục tiêu lạm phát 2% và tăng việc làm lên mức tối đa. Đánh giá này sẽ được thực hiện dựa trên hàng loạt thông tin, bao gồm các biện pháp trên thị trường lao động, chỉ số về áp lực lạm phát và kỳ vọng, diễn biến tài chính và tình hình quốc tế. FOMC kỳ vọng, điều kiện kinh tế sẽ tiến triển khả quan, đảm bảo thực hiện tăng lãi suất theo lộ trình đề ra. Trong dài hạn, lãi suất chính sách của Fed sẽ đứng ở mức thấp. Tuy nhiên, quyết định tăng lãi suất sẽ phụ thuộc vào triển vọng kinh tế, đặc biệt là dữ liệu kinh tế sắp tới.

FOMC đang duy trì chính sách hiện tại về hoạt động tái đầu tư những khoản thanh toán tiền vốn thu được từ các cơ quan chính phủ và chứng khoán cầm cố và gia hạn trái phiếu kho bạc đã đến hạn dưới hình thức đấu giá. Trong năm nay, FOMC kỳ vọng sẽ bắt đầu thực hiện chương trình đưa bảng tổng kết tài sản về trạng thái bình thường, nếu nền kinh tế tiến triển như kỳ vọng. Chương trình này sẽ giảm dần lượng chứng khoán do Fed nắm giữ bằng cách giảm dần hoạt động tái đầu tư những khoản tiền vốn thanh toán thu được từ những chứng khoán đó, được mô tả trong Nguyên tắc và Kế hoạch Bình thường hóa chính sách của FOMC.

Nên đọc