Vì sao không khởi tố, sau lại khởi tố vụ Bí thư Yên Bái bị bắn?

Như tin tức đã đưa, khoảng hơn 7h sáng ngày 18/8, nghi phạm Đỗ Cường Minh, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Yên Bái, đã vào phòng làm việc của ông Phạm Duy Cường, Bí thư Tỉnh ủy Yên Bái, bắn nhiều phát đạn vào người ông Cường.

Nghi phạm Minh sau đó đi bộ sang phòng của ông Ngô Ngọc Tuấn, Chủ tịch HĐND tỉnh Yên Bái kiêm Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Yên Bái, tiếp tục nổ súng, bắn nhiều phát đạn vào người ông Tuấn. Nghi phạm Minh sau đó dùng súng tự sát tại phòng làm việc của ông Tuấn.

Ông Cường và ông Tuấn được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Yên Bái, được phẫu thuật với sự trợ giúp của 2 kíp phẫu thuật của Bệnh viện Việt Đức và Bệnh viện Bạch Mai khẩn cấp lên. Tuy nhiên do vết thương quá nặng, hai ông Cường và Tuấn đều đã tử vong vào trưa ngày 18/8.

Nghi phạm Minh dù được cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Yên Bái nhưng cũng đã tử vong vào khoảng 15h26 chiều 18/8 do vết thương quá nặng. 

Trả lời câu hỏi của phóng viên trong cuộc họp báo chiều 18/8, Thiếu tướng Đặng Trần Chiêu, Giám đốc công an tỉnh Yên Bái cho biết, đối tượng Đỗ Cường Minh đã tử vong nên sẽ không khởi tố vụ án, khởi tố bị can nữa. 

Tuy nhiên, đến tối cùng ngày, Cơ quan điều tra Công an tỉnh Yên Bái cho biết đã ra quyết định khởi tố vụ án giết người để điều tra vụ nổ súng khiến Bí thư Tỉnh ủy Phạm Duy Cường và Chủ tịch HĐND tỉnh Yên Bái kiêm Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Ngô Ngọc Tuấn thiệt mạng.

Theo Công an tỉnh Yên Bái, mặc dù đối tượng gây án đã chết nhưng Công an tỉnh Yên Bái vẫn ra quyết định khởi tố vụ án giết người để điều tra, xác minh động cơ gây án và các vấn đề liên quan. 

Việc khởi tố vụ án nhằm điều tra nguyên nhân vụ việc, xác định nghi phạm có đồng phạm hay không. Quá trình điều tra nếu có đủ căn cứ xác định vụ án không có đồng phạm thì cơ quan điều tra có thể ra quyết định đình chỉ vụ án và quyết định không khởi tố bị can.

Theo báo Kiến Thức, qua sự việc lãnh đạo Công an tỉnh Yên Bái lúc đầu nói sẽ không khởi tố vụ án, sau đó lại khởi tố vụ án, có thể thấy một vấn đề về tư duy vẫn tồn tại trong lĩnh vực tố tụng hình sự đang được áp dụng hiện nay, đó là vẫn thiên về tố tụng xét hỏi.

Trước đây, nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng, loại hình tố tụng xét hỏi hiện nay trong nhiều trường hợp đã không còn phù hợp. Bởi "nguyên tắc cơ bản của loại hình tố tụng này là suy đoán có tội đối với người bị buộc tội. Nguyên tắc bí mật và bằng văn bản được áp dụng trong suốt quá trình giải quyết vụ án, hạn chế đến mức tối đa việc khiếu nại các bản án. Nguyên tắc sử dụng việc thừa nhận lỗi của người bị buộc tội là chứng cứ quyết định của vụ án. Vì thế, hệ thống chứng cứ đặc trưng của loại hình tố tụng này là tính hợp lệ của chứng cứ nhưng những quy định về chứng cứ lại hết sức trừu tượng".

Luật sư Nguyễn Thế Truyền, Giám đốc Công ty Luật Hợp danh Thiên Thanh nhìn nhận: "Hiện nay nếu áp dụng loại hình tố tụng xét hỏi, đa số cơ quan điều tra sẽ hỏi cung người phạm tội rồi đi ngược lại xem hành trình phạm tội ấy. Tuy không sai nhưng nếu chỉ có vậy thì có lẽ nền tư pháp tranh tụng của các nước khác khó bắt được tội phạm. Bởi nhiều trường hợp bắt được đối tượng tình nghi thì họ đã có luật sư để cãi. Ở nhiều nước, họ bắt được tội phạm và kết tội được tội phạm chính là do tư duy phá án dựa trên sự tổng hợp khách quan tất cả các chứng cứ, tài liệu khác nhau, lời khai của nghi phạm chỉ mang tính chỉ dấu".

Trong vụ án mạng xảy ra tại trụ sở tỉnh ủy Yên Bái sáng 18/8, nhiều chuyên gia pháp lý đã cho rằng nên khởi tố hình sự để làm rõ nhiều tình tiết chưa được làm rõ trong vụ án mạng trên như : Ai là hung thủ gây ra cái chết cho 3 người? Có nhân chứng nhìn thấy sự việc hay không? Có camera ghi hình hay không? Vật chứng thu được tại hiện trường là gì? Tin nhắn, email, điện thoại, facebook, thư tuyệt mệnh nếu có phải được thu thập và làm rõ. Có đồng phạm hay không? Có tổ chức hay không?

Luật sư Nguyễn Anh Thơm, Trưởng VPLS Nguyễn Anh – Đoàn luật sư Hà Nội nhìn nhận, việc Công an tỉnh Yên Bái ra quyết định khởi tố vụ án “giết người” là đúng đắn. Bởi cơ quan điều tra cần thiết phải khởi tố vụ án hình sự để điều tra xem nguyên nhân vụ việc và xác định người thực hiện hành vi phạm tội. Đối tượng thực hiện hành vi phạm tội có đồng phạm xúi giục không. Nếu quá trình điều tra có đủ căn cứ chính xác đối tượng Đỗ Cường Minh là người gây án nhưng đã chết và vụ án không có đồng phạm thì cơ quan điều tra ra quyết định đình chỉ vụ án và quyết định không khởi tố bị can.

Luật sư Nguyễn Thế Truyền cũng nhìn nhận, việc khởi tố vụ án để có những căn cứ pháp lý, khoa học, chính xác, khách quan chính là bảo đảm theo đúng tinh thần nghị quyết 08/2002 và nghị quyết 49/2005 của Bộ chính trị, đó là “Nâng cao chất lượng tranh tụng tại tất cả các phiên tòa xét xử, coi đây là khâu đột phá của hoạt động tư pháp”. Hơn thế nữa, trong thời đại truyền thông số, việc đáp ứng nhu cầu thông tin của người dân là bắt buộc. Việc có kết luận của cơ quan có thẩm quyền về vụ việc được dư luận quan tâm là cần thiết, tránh những thông tin bịa đặt, xuyên tạc làm mất niềm tin của nhân dân vào các cơ quan công quyền.

Nên đọc