Vụ đánh thuế túi nilông: Thu thuế trước, nói chuyện sau

Theo các doanh nghiệp, việc thu thuế bảo vệ môi trường đối với túi nilông có hiệu lực hơn một tháng qua nhưng do chưa có hướng dẫn rõ ràng đã làm doanh nghiệp rất lúng túng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế, gây khó khăn cho sản xuất kinh doanh.

Thu mức cao nhất

Hội trường khá nhỏ của VPA không còn chỗ chen chân, nhiều doanh nghiệp phải đứng tràn ra cả hành lang. Dù đã được VPA mời, nhưng đại diện của Cục Thuế TP.HCM, đại diện các ngành công thương, tài nguyên - môi trường không có mặt trong cuộc họp nóng này.

Ông Phạm Trung Cang, chủ tịch hội đồng quản trị Công ty CP nhựa Tân Đại Hưng, cho biết hiện doanh nghiệp ông đang sản xuất loại túi xách siêu thị thân thiện môi trường sử dụng nguyên liệu PP ghép màng BOPP và bao đựng phân bón được làm từ nguyên liệu PP lồng lớp PE dày bên trong. Các sản phẩm này đang được xuất khẩu sang châu Âu và bán một phần cho một số công ty sản xuất phân bón trong nước. “Nhưng với cách hiểu của ngành thuế hiện nay, tất cả sản phẩm của công ty đều bị áp thuế với mức 40.000 đồng/kg. Nói thẳng ra, mấy anh thuế cứ thấy có chữ PE trong sản phẩm hoặc thấy sản phẩm có chữ bao bì là “quất” thuế thẳng thừng. Tôi cho rằng đây là một cách lạm thu thuế” - ông Cang nói.

Khó tìm tiếng nói chung Theo quy định hiện hành, túi nilông thuộc diện chịu thuế (túi nhựa xốp) là loại túi, bao bì nhựa mỏng làm từ màng nhựa đơn HDPE, LDPE hoặc LLDPE, trừ bao bì đóng gói sẵn hàng hóa và túi nilông đáp ứng tiêu chí thân thiện với môi trường theo quy định của Bộ Tài nguyên - môi trường. Theo VPA, với định nghĩa chung chung như vậy, sẽ rất khó tìm được “tiếng nói chung” giữa đối tượng chịu thuế với cơ quan thuế.

Cũng theo ông Cang, với công suất sản xuất 8.000 tấn bao bì/năm, số tiền thuế có thể lên đến 320 tỉ đồng. Và do bị đánh thuế nên công ty buộc phải tăng giá bao bì cung cấp cho một số công ty sản xuất phân bón, hóa phẩm. Kết quả là các doanh nghiệp này cho biết sẽ không mua bao bì của công ty ông nữa, thay vào đó sẽ nhập từ nước ngoài với giá thành rẻ hơn.

Ông Nguyễn Xuân Hùng, giám đốc Công ty cổ phần bao bì Tiến Thành, cho biết do bị đánh thuế, chi phí tăng, giá thành sản phẩm của công ty tăng gấp đôi so với mặt hàng cùng chủng loại của Thái Lan, Trung Quốc nhập khẩu vào Việt Nam. “Liệu chúng tôi có tồn tại được không?” - ông Hùng băn khoăn hỏi.

Theo ông Nguyễn Văn Khá - tổng giám đốc Công ty cổ phần thương mại Tiến Hưng, sở dĩ có tình trạng ngành thuế “thu thuế trước, nói chuyện sau” với các doanh nghiệp sản xuất bao bì là do thông tư hướng dẫn của nghị định về Luật thuế bảo vệ môi trường chưa được đầy đủ, cụ thể và chính xác. Điều này dẫn đến cơ quan thuế ở từng địa phương hiểu khác nhau về nguyên liệu, tên gọi và quy cách sản phẩm nên cứ thu thuế triệt để.

Đại diện một doanh nghiệp nhựa ở Q.Bình Tân cho hay Luật thuế bảo vệ môi trường nói ưu tiên những bao bì thân thiện môi trường không phải đóng thuế. “Tôi đã gọi điện thoại tới Bộ Tài nguyên - môi trường để hỏi cụ thể thế nào là thân thiện môi trường thì bộ cũng chưa trả lời cụ thể được tiêu chí đó là gì. Đến bộ mà trả lời như vậy thì làm sao ở dưới hiểu cho đúng để tính thuế” - ông này thở dài ngao ngán nói.

Kiến nghị tạm ngưng

Các doanh nghiệp sản xuất bao bì nhựa ủng hộ việc đóng thuế với mục đích bảo vệ môi trường, nhưng như ông Lê Quang Doanh - chủ tịch VPA, “vấn đề ở chỗ việc áp dụng luật phải đúng đối tượng, thành phần và tiêu chí, không thể hiểu khác nhau rồi áp dụng không đúng”.

Đáng tiếc hơn, theo ông Doanh, trong quá trình xây dựng Luật thuế bảo vệ môi trường, các ý kiến đóng góp của VPA đã không được các bộ ngành quan tâm lưu ý. Điều này dẫn đến các văn bản hướng dẫn thực thi luật chưa đầy đủ, rõ ràng, đưa đến nhiều cách hiểu khác nhau giữa các doanh nghiệp, người tiêu dùng và cơ quan thi hành luật khi áp dụng trong cuộc sống thực tiễn.

“Doanh nghiệp đang lúng túng, không thể định hướng phát triển sản xuất kinh doanh trong tương lai do không đủ vốn, thông tin để chuyển hướng sản xuất các mặt hàng khác nhằm tránh mức thuế cao. Khả năng sản xuất ngưng trệ, phá sản là điều có thể thấy được nếu những vướng mắc này không được tháo gỡ một cách quyết liệt, kịp thời” - ông Doanh nhấn mạnh.

“Ngay cả mức thu thuế 30.000-40.000 đồng/kg cũng tạo nhiều bức xúc cho doanh nghiệp khi không có quy định cụ thể loại nào thì bị áp thuế 30.000 đồng/kg, loại nào chịu 40.000 đồng/kg. Doanh nghiệp gánh chịu khi ngành thuế đồng loạt chọn mức cao nhất là 40.000 đồng/kg để áp thuế” - ông Phạm Trung Cang nói.

Theo ông Hồ Đức Lam - phó chủ tịch VPA, hiện VPA tiếp tục kiến nghị khẩn đến các bộ ngành liên quan về những bức xúc của các doanh nghiệp. Trong đó, VPA đề xuất tạm ngưng thực hiện việc đánh thuế với các sản phẩm bao bì nhựa. Đối với sản phẩm bao bì nhựa, việc áp dụng thuế cần có lộ trình thực hiện. Đồng thời, cần phải cho VPA tham gia việc đóng góp hướng dẫn thực hiện Luật thuế môi trường để khi quy định đi vào cuộc sống nó sẽ được hiểu và thực thi một cách chính xác, hiệu quả hơn.

Theo TT