Vụ JTC hối lộ: Nhật Bản yêu cầu bên Việt Nam hoàn trả tiền "lót tay"

Liên quan đến vụ Tập đoàn tư vấn giao thông Nhật Bản (JTC) hối lộ các quan chức ngành đường sắt Việt Nam có liên quan đến Dự án đường sắt đô thị trên cao gây xôn xao dư luận hồi năm ngoái, tại buổi họp báo thường niên do Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức sáng nay (1/4), Phó Trưởng đại diện JICA Việt Nam - ông Yamamoto Kenichi thừa nhận, đây là lần thứ 2 kể từ năm 2008 phát hiện có xảy ra tình trạng hối lộ tại các dự án ODA của Nhật Bản tại Việt Nam.

Vị này cho biết, phía Nhật Bản sẽ yêu cầu bên Việt Nam hoàn trả lại tiền "lót tay".

“Tôi cũng tha thiết mong đây là vụ cuối cùng bởi nếu xảy ra lần thứ 3, người dân Nhật Bản chắc chắn sẽ lên tiếng và yêu cầu Nhật Bản dừng cấp ODA cho Việt Nam. Rút kinh nghiệm từ vụ việc lần này, cả 2 phía đều phải bắt tay vào thực hiện nghiêm túc. Nếu không thì sẽ không còn lối thoát nào nữa”, ông Yamamoto Kenichi nói.

Còn về việc có tiếp tục cấp vốn cho dự án tuyến đường sắt đô thị trên cao Metro số 1 nữa hay không, ông Yamamoto Kenichi cũng khẳng định quan điểm của JICA là người có lỗi và phải chịu xử lý là người đưa hối lộ chứ "bản thân dự án không có lỗi”. Do đó, sau khi bên Việt Nam hoàn trả khoản tiền hối lộ lại cho Nhật Bản, các chi phí thực hiện dự án sẽ tiếp tục được Nhật Bản cung cấp.

Đại diện JICA cũng cho biết thêm rằng, nếu trường hợp tiếp tục cung ứng vốn cho Metro số 1, JICA sẽ phối hợp với phía Việt Nam, cụ thể là Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư để hình thành một cơ chế giám sát. Theo đó, cơ chế mới này sẽ áp dụng bên thứ 3 độc lập giám sát và đưa ra các đánh giá vào bất cứ thời điểm nào trong quá trình triển khai dự án. “Các dự án tại Việt Nam thường bị chậm trễ, nếu có bên thứ 3 độc lập này thì sẽ giảm thiểu được tình trạng này”, ông nói.

Dự án xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 1 (giai đoạn 1), tổng mức đầu tư của dự án là 19.460 tỷ đồng (gần 14.000 tỷ vay JICA, còn lại là đối ứng). Dự án do Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam là chủ đầu tư; JTC đứng đầu liên danh với các công ty con của Nhật Bản khác và một số công ty Việt Nam được chọn làm nhà tư vấn cho dự án.

Trước đó, vào tháng 3/2014, ông Tamio Kakinuma - Giám đốc Công ty JTC thừa nhận với cơ quan công tố Tokyo việc đã “lại quả” 80 triệu yên (khoảng 16,4 tỷ đồng) cho một dự án ODA trị giá 4,2 tỷ yên (khoảng 862,8 tỷ đồng) ở Việt Nam, trong số đó có người công tác ở đơn vị quản lý dự án của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam.

Sau đó phía Nhật Bản đã cung cấp một số thông tin liên quan cho phía Việt Nam để tiến hành điều tra vụ việc này. Cụ thể, dự án ODA mà JTC hối lộ quan chức Việt Nam có liên quan đến dự án Đường sắt đô thị trên cao.

Liên quan tới các sai phạm của các cá nhân trong vụ này, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã khởi tố bị can, ra lệnh bắt, khám xét đối với 6 cán bộ thuộc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam. Trong đó, ông Trần Quốc Đông (SN 1964), nguyên Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam bị khởi tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Về phía JTC, cựu giám đốc Tamio Kakinuma và 2 lãnh đạo khác của công ty này cũng bị buộc tội vi phạm Luật phòng chống cạnh tranh không lành mạnh của Nhật Bản vốn nghiêm cấm hành vi hối lộ cho các quan chức của nước ngoài.