"Trung Quốc đâm chìm tàu cá của Việt Nam là hành vi nguy hiểm, không thể chấp nhận được"

Ông cũng cho biết Hoa Kỳ không đưa ra quan điểm về các tuyên bố chủ quyền, nhưng Hoa Kỳ có quan điểm chống các hành vi đơn phương và gây hấn.

Hiện diện quân sự của TQ gây tình huống nguy hiểm

Lao Động: Ông có thể cho biết quan điểm về việc tàu TQ đâm chìm tàu cá VN cách đây hai ngày? Phía VN có tham khảo tư vấn của ông về việc kiện TQ ra tòa quốc tế về hành vi xâm phạm trên Biển Đông?

- Rõ ràng, việc có sự hiện diện quân sự như TQ đang có quanh khu vực giàn khoan là tình huống nguy hiểm. Theo tôi hiểu, sự việc xảy ra cách giàn khoan nhiều dặm. Đó là hành vi nguy hiểm không thể chấp nhận được, mang lại rủi ro lớn về tài sản và tính mạng. Vì nhiều lý do, chúng tôi thấy cần phải làm sao để xuống thang tình hình. Liên quan đến ý thứ hai, phía VN không đề nghị tôi tư vấn về các vấn đề pháp lý, nên tôi không có câu trả lời.

Tôi muốn nhấn mạnh lại một lần nữa: Hoa Kỳ không đưa ra quan điểm về các tuyên bố chủ quyền, nhưng Hoa Kỳ có quan điểm chống các hành vi đơn phương và gây hấn. Chúng tôi muốn thấy các nước liên quan cần giải quyết sự khác biệt trong các tuyên bố chủ quyền qua các cơ chế hòa bình, các cơ chế quốc tế, để đối thoại hòa bình nhằm giảm căng thẳng thay vì leo thang.

VTV: Theo ông, nước Mỹ và cộng đồng quốc tế cần làm gì để duy trì hòa bình ở Biển Đông?

- Sau khi rời VN, tôi sẽ sang Singapore tham gia Đối thoại quốc phòng Shangrila, và tôi xin đảm bảo vấn đề an ninh hàng hải cũng là vấn đề trọng tâm trong thảo luận của tôi. Hoa Kỳ phản đối hành động có tính gây hấn và đơn phương của TQ trên Biển Đông. Chúng tôi tin tưởng rằng, vấn đề cần được giải quyết một cách hòa bình và trông đợi các bên kiềm chế các hành động gây hấn. Các hành vi đơn phương và gây hấn của TQ gây ra tình huống căng thẳng cao độ. Chúng tôi quan ngại về điều này, vì nó không chỉ ảnh hưởng an ninh của VN mà còn an ninh, hàng hải khu vực mà đây cũng là mối quan tâm của Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế.

VnExpress: Xin ông cho biết bình luận về việc TQ di chuyển giàn khoan trong vùng đặc quyền kinh tế của VN?

- Chúng tôi có biết về việc họ di chuyển giàn khoan, nhưng vẫn trong cùng khu vực. Tôi cũng biết việc vừa rồi tàu cá VN bị chìm. Rõ ràng, chúng tôi nghĩ rằng, tình hình rất căng thẳng. Chúng tôi đã thúc giục TQ có hành động để giảm căng thẳng, thay vì leo thang thông qua việc xuất hiện các tàu quân sự của họ và sự can thiệp của họ vào các hoạt động hàng hải.

Sớm thông qua nghị quyết về hành vi TQ đơn phương gây hấn

Tuổi Trẻ: Xin cho biết cập nhật mới nhất sau khi ông cùng 5 thượng nghị sĩ khác ra tuyên bố ngày 9.5, kêu gọi chính quyền Hoa Kỳ yêu cầu TQ kiềm chế các hành vi khiêu khích, và kêu gọi Quốc hội Hoa Kỳ ra nghị quyết về vấn đề này?

- Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện nơi tôi làm việc đã cân nhắc đưa ra nghị quyết mà tôi là một trong các tác giả. Nghị quyết nói đến tất cả các điều mà tôi vừa đề cập. Chúng tôi hoàn toàn phản đối các hành vi đơn phương gây hấn ảnh hưởng an ninh hàng hải. TQ đã thực hiện các hành vi đó. Và đó là các hành vi sai trái. Nghị quyết của chúng tôi cho rằng, vấn đề cần được giải quyết thông qua giải pháp hòa bình và đàm phán giữa các bên liên quan. Chúng tôi khuyến khích các bên có tuyên bố chủ quyền cần tuân thủ luật pháp quốc tế và các cơ chế đã được thiết lập chứ không phải hành động đơn phương để bảo đảm hòa bình và an ninh hàng hải. Nghị quyết đã được Ủy ban Đối ngoại Thượng viện thông qua và sẽ được sớm trình lên Thượng viện để xem xét thông qua.

DPA (Đức): Ông có nghĩ rằng cách tiếp cận của Chính phủ VN theo hướng kiện TQ ra tòa trọng tài quốc tế trong vấn đề Biển Đông là đúng đắn?

- Giữa các nước có tranh chấp, bất đồng cần thảo luận trực tiếp với nhau thông qua đối thoại và biện pháp ngoại giao thay vì sử dụng biện pháp đơn phương, gây hấn. Chúng tôi muốn thấy TQ và VN đối thoại với nhau, và nhận thấy mỗi nước có thể tìm đến cơ chế quốc tế nào đó mà họ thấy phù hợp, để nêu vấn đề của mình.