Có nên xây nhà cho công nhân theo mô hình condotel?

Theo bà Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý Kinh tế TW, đầu tư bất động sản công nghiệp cần tạo động lực để các khu công nghiệp (KCN) ở nước ta cải thiện một cách thực chất các vấn đề liên quan đến người lao động, không chỉ đơn thuần giải quyết việc làm mà còn phải trở thành nơi tạo “an sinh xã hội” cho họ.

Khó làm nhà cho công nhân

Tại Diễn đàn bất động sản công nghiệp Việt Nam lần thứ II năm 2020, chia sẻ những khó khăn phát triển nhà ở cho công nhân, ông Đỗ Đức Đạt, Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư và Thương mại Thủ Đô cho biết, mặc dù nhà ở xã hội (NƠXH) đang phát triển tốt nhưng tỷ lệ nhà công nhân đang xây dựng cho KCN còn rất thấp. Tương lai khi Việt Nam đón dòng vốn đầu tư từ nước ngoài vào và mở rộng sản xuất thì chắc chắn sẽ thiếu hụt rất nhiều.

Cũng theo ông Đạt, rất khó để làm nhà công nhân, bởi khách hàng là công nhân nên sức mua và sức thuê của họ là rất thấp. Hơn nữa, hiện có 3 mô hình xây nhà ở công nhân: Nhà nước đầu tư - KCN đầu tư - các nhà đầu tư đầu tư . Nếu các chính sách không công bằng, thế yếu sẽ bị rơi vào những nhà đầu tư nhà công nhân, mặc dù rất muốn đầu tư nhưng lại gặp nhiều khó khăn.

Theo Bộ Xây dựng cả nước mới đáp ứng được 28% nhà ở cho công nhân

“Nếu không có sự kết nối công bằng, chia sẻ để người công nhân có thể thấy được lợi ích từ nhà ở công nhân thì sẽ rất khó để họ quyết định gắn bó với loại hình này", ông Đạt nói.

Bàn luận thêm về vấn đề nhà ở cho công nhân, TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế thừa nhận, với mức 1.000 tỷ đồng cho vay và 2.000 tỷ đồng để bù lãi suất chưa thực sự hỗ trợ được thị trường. Nhà ở cho công nhân đang ngày càng trở nên quan trọng. Công nhân trong KCN về cơ bản có chất lượng cuộc sống, điều kiện đi lại chưa được hỗ trợ và cải thiện nhiều.

"Nếu chúng ta có chính sách hỗ trợ thì cần một chính sách thực sự chất lượng, đi đúng vào nhu cầu của họ. Sắp tới chúng tôi sẽ kiến nghị rõ ràng cho một chính sách lớn dành cho công nhân trong các KCN", ông Nghĩa nói.

Ông Nguyễn Thế Chinh, Giám đốc Ban Bất động sản Tổng công ty Viglacera – CTCP, cho rằng việc lựa chọn chủ đầu tư khu công nghiệp kéo dài 2 năm sẽ mất rất nhiều cơ hội của các doanh nghiệp. Cộng thêm công tác giải phóng mặt bằng chậm trễ khiến việc xây nhà ở cho công nhân không đạt được như kỳ vọng.

Phát triển theo mô hình căn hộ du lịch?

Chia sẻ về nhà ở cho những người thu nhập thấp ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản nhìn nhận, hiện nay việc thực hiện chính sách về NƠXH, trong đó có nhà ở công nhân chưa được như kỳ vọng.

Theo ông Hưng, tính tới thời điểm này, cả nước phát triển 5,2 triệu m2 nhà ở, đạt trên 40% theo chỉ tiêu đề ra. Nhà ở công nhân mới hoàn thành 28% so với nhu cầu 8,3 triệu m2. Lý do được ông Hưng đưa ra là trong quy định của Luật Nhà ở và Nghị định 100, có quy định về việc dành quỹ đất để phát triển NƠXH và nhà ở cho công nhân, tuy nhiên chưa có nhiều địa phương thực hiện.

Bên cạnh đó, nút thắt về nguồn vốn, người có thu nhập thấp, khách hàng chưa được tham gia vào vay vốn. Ngoài ra, nguồn vốn Chính phủ dành ra phát triển NƠXH là rất ít.

Để đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà ở cho công nhân cần rút ngắn thời gian lựa chọn chủ đầu tư khu công nghiệp (Ảnh: TL)

 

Trước kết quả đạt được không như kỳ vọng, trong khi các KCN của Việt Nam đang cần “dọn tổ đón đại bàng”, ông Nguyễn Thế Chinh, kiến nghị cần xem xét rút ngắn thời gian lựa chọn chủ đầu tư khu công nghiệp, hiện nay là khoảng 2 năm, nếu không sẽ mất rất nhiều cơ hội. Các doanh nghiệp đầu tư hạ tầng đều cần sự hỗ trợ của địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng, đây là điểm quyết định mấu chốt quyết định tiến độ của xây dựng hạ tầng.

Hiện nay làm nhà ở cho công nhân có 3 đối tượng tham gia là chủ đầu tư KCN, doanh nghiệp trong KCN hoặc doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản. Như vậy, để đẩy nhanh tiến trình làm nhà ở cho công nhân, với những chủ đầu tư KCN nên được chỉ định giao làm cho khu nhà ở cho công nhân mà không phải đấu thầu.

Thực tế, vấn đề nhà ở cho công nhân rất quan trọng để họ an cư, đảm bảo an sinh xã hội họ sẽ yên tâm làm việc. Trong khi đó để các chủ đầu tư KCN xây dựng kết hợp nhà ở cho công nhân thì giá thành sẽ rẻ hơn rất nhiều. Đơn cử như Viglacera hiện có 12 khu công nghiệp thì có 9 khu có nhà ở cho công nhân.

Ông Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho rằng, vấn đề khó khăn nhà ở công nhân không phải mới, chúng ta cần có chính sách mạnh mẽ hơn.

Để tháo gỡ khó khăn cho nhà ở công nhân, ông Hà đề xuất, Chính phủ cần quy hoạch lại các khu vực để xây dựng được mô hình nhà ở cho công nhân phù hợp. Một trong những giải pháp ngoài việc nhà nước đầu tư, cần học tập, phát triển nhà công nhân theo mô hình condotel du lịch hiện nay".