Kiến nghị chuyển công an điều tra thủ đoạn "xin hiến đất" rồi phân lô, bán nền tại TP Bảo Lộc

Hàng loạt sai phạm diễn ra trong thời gian dài

Thanh tra tỉnh Lâm Đồng vừa có thông báo kết luận thanh tra trách nhiệm Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc trong công tác quản lý, sử dụng đất và quản lý đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn.

Tại kết luận thanh tra đã chỉ rõ, thời gian qua, việc các hộ gia đình, cá nhân tự đầu tư hạ tầng (như mở đường, dựng trụ điện) nhằm mục đích phân lô tách thửa trên địa bàn TP Bảo Lộc diễn ra phức tạp. Đặc biệt là trên các trang mạng xã hội có nhiều thông tin, quảng cáo về các “dự án bất động sản”, nhưng thực chất là do một số đối tượng môi giới bất động sản (BĐS) tự đặt tên và đăng tin quảng cáo nhằm thu hút người mua, thực tế các “dự án” này đều không được cơ quan thẩm quyền cấp phép.

Những vi phạm này đã diễn ra trong thời gian dài dẫn đến phát sinh dư luận không tốt về công tác quản lý nhà nước về đất đai tại địa phương. Tuy nhiên, công tác chỉ đạo của Thành ủy, công tác quản lý của UBND TP Bảo Lộc còn lúng túng, chưa chặt chẽ, thiếu kiên quyết và không được xử lý kịp thời.

Có những trường hợp người sử dụng đất đã hiến đất, sau đó tiếp tục xây dựng công trình, làm hàng rào, xây dựng nhà bảo vệ… Đây là hành vi lấn chiếm đất công (vì đã hiến quyền sử dụng đất cho nhà nước).

“Từ đó cho thấy bản chất của việc hiến đất chủ yếu vẫn là nhằm mục đích phân lô, tách thửa, phục vụ lợi ích cá nhân chứ không phải là để phục vụ lợi ích công cộng, không thuộc đối tượng nhà nước khuyến khích” - kết luận thanh tra nêu rõ.

Một "dự án" tại xã Đam B'ri với tổng diện tích 36ha, gồm 1.000 nền đất phân lô.

Chưa hết, người sử dụng đất không lập “văn bản tặng, cho quyền sử dụng đất theo quy định” mà chỉ lập “đơn xin hiến đất” và UBND xã ghi nội dung “kính chuyển” các cơ quan giải quyết, do vậy không xác định được bên nhận tặng là tổ chức, hộ gia đình, cá nhân hay cộng đồng dân cư nào. Việc cơ quan đăng ký đất đai xác định UBND các xã, phường là tổ chức nhận tặng, cho quyền sử dụng đất được hiến là chưa đủ cơ sở, vì các đơn vị này chỉ “kính chuyển” các cấp thẩm quyền để xem xét việc hiến đất làm đường.

Theo quy định tại khoản 3 Điều 79 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định “Trường hợp người sử dụng đất tặng, cho quyền sử dụng đất để xây dựng công trình công cộng được áp dụng đối với trường hợp người sử dụng đất tặng, cho quyền sử dụng đất (cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư) để tạo xây dựng các công trình công cộng vì mục đích chung.

Tuy nhiên, các trường hợp “hiến đất” và tự mở đường, tách thửa trên địa bàn TP Bảo Lộc thời gian qua chủ yếu là mục đích cá nhân, để đủ điều kiện tách thửa nên không thuộc đối tượng áp dụng quy định này.

Bên cạnh đó, kết luận thanh tra tỉnh Lâm Đồng cũng nêu “Việc tự ý xây dựng đường giao thông không tuân thủ các quy định về trình tự, thủ tục về xây dựng; các “công trình công cộng” do người dân tự xây dựng không có hồ sơ thiết kế, nghiệm thu công trình hoàn thành… là không đủ cơ sở pháp lý. Việc người dân tự xây dựng công trình giao thông trên đất nông nghiệp là không đúng quy định, nhưng với việc chấp nhận hồ sơ, căn cứ vào “đơn xin hiến đất” để ghi nhận hiện trạng vào hồ sơ địa chính đã gián tiếp ghi nhận công trình vi phạm, tạo điều kiện cho người sử dụng đất được tách thửa vì lợi ích cá nhân. Và việc buông lỏng các thủ tục trong triển khai xây dựng các công trình tạo điều kiện cho tình trạng hiến đất, xây dựng đường giao thông không đúng theo quy hoạch phát triển giao thông đã được TP Bảo Lộc phê duyệt”.

Theo đó, toàn bộ diện tích đất được các cá nhân hiến đất làm đường chưa được chính quyền địa phương “nhận hiến”, đưa vào quỹ đất công để quản lý. Việc hình thành các con đường không theo quy hoạch, kế hoạch của địa phương nên gián tiếp ảnh hưởng đến các chỉ tiêu cơ cấu sử dụng đất theo quy hoạch sử dụng đất đã duyệt và làm giảm hiệu quả sử dụng đất. Bên cạnh đó, tiềm ẩn nguy cơ hình thành các điểm dân cư mới không đúng quy hoạch do các diện tích đất này được rao bán dưới hình thức các “dự án bất động sản” để lừa đảo đối tượng mua.

Kiến nghị cơ quan công an điều tra vào cuộc

Trong thực hiện công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản của TP Bảo Lộc giai đoạn 2018 - 2020, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng còn phát hiện 11/12 công trình lập dự toán tính sai khối lượng, sai định mức - đơn giá của một số hạng mục công trình làm tăng tổng mức đầu tư.

Có 9/12 công trình đã thi công hoàn thành nhưng chủ đầu tư chưa hoàn thành các trình tự, thủ tục để tổ chức nghiệm thu, đưa vào sử dụng theo quy định; có 2/12 công trình chậm tiến độ thi công theo hợp đồng đã ký kết. Về nghiệm thu, thanh toán 12/12 công trình còn chưa chặt chẽ, qua thanh tra đã ban hành các quyết định thu hồi số tiền sai phạm.

Nhiều cá nhân đã thu mua các khu đất nông nghiệp và "vẽ dự án" để bán cho nhà đầu tư với giá cao.

Thanh tra tỉnh Lâm Đồng kiến nghị UBND tỉnh chuyển cơ quan công an để tiếp tục điều tra, làm rõ và xử lý các sai phạm đối với các cơ quan, cá nhân có trách nhiệm trong việc chỉ đạo, thực hiện các trình tự, thủ tục liên quan dẫn đến các sai phạm trong việc hiến đất, ghi nhận hiện trạng đường giao thông để giải quyết hồ sơ tách thửa trên địa bàn TP Bảo Lộc.

Theo kết luận của Thanh tra tỉnh Lâm Đồng, UBND TP Bảo Lộc còn chưa thực sự chặt chẽ, có biểu hiệu buông lỏng công tác quản lý sử dụng đất đai, quản lý hoạt động xây dựng hạ tầng nhằm tách thửa của một số cá nhân trên địa bàn.

Phòng Tài nguyên và Môi trường TP Bảo Lộc, Phòng Quản lý đô thị TP Bảo Lộc, UBND phường Lộc Phát và UBND xã Đam B’ri chưa làm tốt chức năng, nhiệm vụ trong lĩnh vực, địa bàn được phân công.

Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh có dấu hiệu buông lỏng công tác thẩm định hồ sơ, cố ý bỏ qua các sai phạm trong quá trình thẩm định hồ sơ và đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau khi tách thửa cho các trường hợp không đảm bảo các điều kiện.

Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Bảo Lộc còn phụ thuộc quá nhiều vào công tác thẩm định của Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh và sự chỉ đạo của Sở Tài nguyên và Môi trường nên việc lập hồ sơ với một số trường hợp hiến đất mở đường chưa đảm bảo các quy định như đơn vị hiến đất không có ý kiến của chính quyền địa phương, không đủ chữ ký của người đồng sử dụng; không chủ động phát hiện việc sử dụng đất sai mục đích, xây dựng công trình vi phạm để đề xuất với cơ quan chuyên môn kiểm tra, xử lý kịp thời.

Ngoài ra, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng chỉ rõ trách nhiệm của Chủ tịch và nguyên Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc (theo thời gian giữ chức vụ) trước Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng đối với các tồn tại, hạn chế trong việc chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác quản lý, sử dụng đất và quản lý đầu tư xây dựng cơ bản…

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh trong công tác tham mưu, chỉ đạo hoạt động, đặc biệt việc chỉ đạo áp dụng quy định về “tặng cho” quyền sử dụng đất tại các cơ quan thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường chưa đúng quy định của pháp luật nhưng không có biện pháp phát hiện, xử lý kịp thời.