Biệt thự cổ ở Hà Nội bị sập có "lai lịch" như thế nào?

Có 110 năm tuổi thọ

 Liên quan đến sự cố xảy ra tại khu nhà 107 Trần Hưng Đạo, Tổng công ty ĐSVN cho biết, khu nhà này nằm trong quần thể khu vực Ga Hàng Cỏ (nay là Ga Hà Nội), được thực dân Pháp khởi công xây dựng năm 1900, hoàn thành năm 1905 và giao cho Công ty hoả xa Vân Nam trực tiếp quản lý, khai thác.

Ngày 15/11/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh số 05/SL về việc huỷ bỏ quyền quản lý, khai thác của Công ty hoả xa Vân Nam; Sắc lệnh cũng quy định các đường xe lửa cùng tất cả những động sản, bất động sản phụ thuộc đường sắt đều là của công, giao Bộ Giao thông công chính (nay là Bộ Giao thông vận tải) trực tiếp là Nha Hoả xa Việt Nam tổ chức quản lý, khai thác thống nhất cùng một chế độ với đường sắt Hà Nội- Sài Gòn.

Tiếp đến, từ tháng 12/1946 đến tháng 7/1954 là thời gian bị tạm chiếm, ngành đường sắt Việt Nam cùng với nhân dân Thủ đô tạm thời vận chuyển máy móc, thiết bị ra vùng tự do để kháng chiến.

Hoà bình lập lại, ngày 20/9/1954, bộ máy tiếp quản Đường sắt được hình thành cùng với Uỷ ban Quân quản Thành phố Hà Nội, tiếp nhận lại toàn bộ cơ sở vật chất liên quan đến ngành Đường sắt- trong đó có khu vực Ga Hàng Cỏ.

Ngày 06/4/1955, Tổng cục Đường sắt (thuộc Bộ Giao thông công chính) được chính thức thành lập theo Nghị định số 505/NĐ- TTg của Thủ tướng Chính phủ, tiếp tục tiếp nhận, quản lý và sử dung ổn định khu vực Ga Hàng Cỏ (trong đó có khu nhà 107- Trần Hưng Đạo) cho đến ngày nay, không có tranh chấp khiếu kiện với tổ chức, cá nhân nào.

Đã nhiều lần đề nghị phá dỡ

 Về hiện trạng sử dụng, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, khu đất 107- Trần Hưng Đạo- Hà Nội có diện tích đất 2.800,4 m2, gồm 07 ngôi nhà với tổng diện tích sàn xây dựng 2.669 m2.

Ngôi 01: (nhà 02 tầng  + 01 tầng hầm), diện tích xây dựng 643 m2, trong đó, 500 m2 là trụ sở làm việc của Ban Quản lý dự án Đường sắt khu vực I thuộc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam;  143m2 cho CBCNV bố trí làm nhà ở cho CBCNV (có hợp đồng thuê nhà với Công ty Quản lý phát triển nhà ĐS, nay là Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng giao thông vận tải).

Ngôi 2 đến ngôi 6 (được xây dựng từ những năm 1970), có diện tích xây dựng 907 m2, diện tích sàn xây dựng 1.323 m2, được bố trí làm nhà ở của CBCNV (có hợp đồng thuê nhà với Công ty Quản lý phát triển nhà ĐS, nay là Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng giao thông vận tải).

Ngôi 7: nhà cấp 4, diện tích xây dựng 60m2, diện tích sàn xây dựng 60m2, Bệnh viện giao thông vận tải mượn làm phòng khám đa khoa. Hiện nay, Tổng công ty đã có văn bản yêu cầu trả lại cho Đường sắt trước ngày 10/8/2015.

Tổng Công ty đường sắt Việt Nam cho biết, do thời gian sử dụng đã lâu, công trình (ngôi số 1) bị hư hỏng nặng có nguy cơ sụp đổ, úng ngập toàn bộ tầng hầm, do đó Tổng công ty đã có nhiều văn bản báo cáo UBND, các cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội cho phép di dời các hộ gia đình trong khuôn viên 107 và phá dỡ để xây dựng trụ sở làm việc của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (văn bản số: 2642/ĐS-CSHT ngày 26/11/2008, số 510/ĐS-CSHT ngày 26/3/2009).

Thực hiện quyết định số 09/2007/ QĐ-TTg ngày 19/01/2007 của Thủ tướng Chính phủ, Tổng công ty đã thực hiện kê khai và đề xuất phương án xử lý, sắp xếp cơ sở nhà đất tại khu nhà 107. Theo đó, giữ lại tiếp tục sử dụng theo hiện trạng; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Tổng công ty; di dời, tái định cư các hộ đến vị trí khác, phá dỡ toàn bộ công trình cũ đã xuống cấp để đầu tư xây dựng làm văn phòng của Tổng công ty.

Ngày 20/9/2013, Bộ Tài chính có văn bản số 12859/BTC-QLCS thống nhất để Tổng công ty “giữ lại tiếp tục làm trụ sở làm việc theo quy hoạch của thành phố, liên hệ với Sở Xây dựng thành phố Hà Nội để được xác lập quyền sở hữu Nhà nước theo quy định của pháp luật”.

Tổng công ty ĐSVN cũng cho biết, trong thời gian sử dụng đơn vị này đã thực hiện việc cải tạo, sửa chữa chống sập, dột nhưng không làm ảnh hưởng tới kết cấu tòa nhà. Cụ thể, đơn vị đã thực hiện chống sập sàn tầng 1, trần tầng 2 hội trường; thay thế cửa tầng 2 nhà hội trường và xây dựng hệ thống trạm bơm thoát nước, chống úng ngập tầng hầm.

Về thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước, Tổng công ty ĐSVN cho biết, sau khi được thành lập, Tổng cục Đường sắt (nay là Tổng công ty Đường sắt Việt Nam) có ký hợp đồng thuê nhà, đất tại 107- Trần Hưng Đạo với Uỷ ban hành chính Thành phố Hà Nội và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định. Đến năm 2000, căn cứ thông báo thu tiền sử dụng đất của Chi cục thuế quận Hoàn Kiếm, Tổng công ty tiếp tục nộp tiền thuê sử dụng khu đất 107 Trần Hưng Đạo cho đến nay.

Tổng công ty ĐSVN cũng cho biết, hiện nay các cơ quan chức năng đang tiến hành điều tra làm rõ nguyên nhân sự cố; tuy nhiên nguyên nhân bước đầu được xác định là do tòa nhà đã qua nhiều năm sử dụng đã xuống cấp và thời tiết mưa liên tục những ngày gần đây cũng khiến tòa nhà bị thấm nước, giảm khả năng chịu lực.