Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: “Tự do ngôn luận không có vô hạn”

Ngày 15/7 vừa qua, Chính phủ ban hành Nghị định số 72 về Quản lý, cung cấp, sử dụng Internet và thông tin trên mạng. Nghị định này nhằm tiếp tục thúc đẩy sự phát triển Internet tại Việt Nam, bổ sung và hoàn thiện các quy định quản lý, cung cấp và sử dụng Internet. Trong chương trình “Dân hỏi Bộ trưởng trả lời tối 8/9” Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son đã khẳng định, việc ban hành Nghị định này là cần thiết trong bối cảnh mạng Internet ngày càng phát triển như hiện nay.

“Tự do ngôn luận trong khuôn khổ pháp luật”

Thưa Bộ trưởng, Bộ trưởng có thể trả lời băn khoăn của người dân về Nghị định 72 khi có hiệu lực sẽ quản lý thông tin trên mạng như thế nào để thực sự làm lành mạnh lại môi trường Internet hiện nay?

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: Chúng ta đều biết, mọi quốc gia trên thế giới đều rất quan tâm, tôn trọng tự do ngôn luận và đã đưa ra những quy định để bảo vệ quyền tự do ngôn luận của con người. Nhưng tất cả các quốc gia đều không coi tự do ngôn luận là vô hạn mà đều coi tự do ngôn luận phải được tôn trọng trong khuôn khổ của pháp luật. Chính vì vậy, tự do ngôn luận phải được bảo vệ khi nó không phương hại đến lợi ích hợp pháp, chính đáng của các quốc gia, dân tộc.

Để tạo hành lang pháp lý cho việc bảo đảm tự do ngôn luận cũng như tự do báo chí và quản lý mọi mặt đời sống xã hội, ngày 15/7 vừa qua, Chính phủ đã ký quyết định để ban hành Nghị định số 72. Đây là một Nghị định rất quan trọng trong việc quản lý và cung cấp sử dụng dịch vụ Internet và trên các trang mạng xã hội thay cho Nghị định số 97 ngày 28/8/2008 về những nội dung này.

Trong Nghị định này, đưa ra những chế tài rất quan trọng trong việc bảo đảm cho việc đưa ra những nguyên tắc cho việc phát triển Internet, quản lý tài nguyên Internet; đưa ra nguyên tắc trong việc cung cấp, ứng dụng, sử dụng các dịch vụ trên Internet; đưa ra những quy định để thiết lập các trang mạng xã hội, các trang thông tin điện tử cũng như việc cung cấp các thông tin trên các mạng viễn thông di động và bảo đảm an toàn an ninh thông tin trên mạng hiện nay.

Như vậy, trong Nghị định này chúng ta khuyến khích và tiếp tục tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, các cá nhân cung cấp và tìm kiếm và trao đổi chia sẻ các thông tin trên mạng. Đây là một điểm rất quan trọng của Nghị định và được xã hội rất quan tâm và quy định những chế tài trong việc bảo đảm quyền lợi và nghĩa vụ của những người sử dụng các thông tin này, và quy định rõ trách nhiệm của những người, của tổ chức, cá nhân tham gia cung cấp các thông tin này.

Thưa Bộ trưởng,trong một cuộc họp báo mới đây, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, Nghị định 72 sẽ xử lý nghiêm minh các trang tin mạo danh. Tuy nhiên điều mà không ít người băn khăn là sẽ xử lý thế nào khi mà nhiều trang tin mạo danh có máy chủ từ nước ngoài?

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: Chúng ta thấy rằng việc mạo danh tổ chức cá nhân trong đời sống thực cũng như trên không gian mạng đều là hành vi sai trái, vi phạm pháp luật và cần phải được trừng trị. Trong thời gian vừa qua, chúng ta thấy có một số tổ chức, cá nhân lợi dụng không gian mở của mạng Internet đã đưa những thông tin sai trái, phương hại đến an ninh quốc gia.

Cụ thể, những thông tin sai trái ảnh hưởng đến hoạt động ngân hàng, tài chính, làm ảnh hưởng đến phát triển của nền kinh tế đất nước cũng như thông tin sai trái đưa ra ảnh hưởng đến việc xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, chia rẽ đoàn kết trong nội bộ nhân dân.

Đây là hoạt động phi pháp, sai trái đã được một số tổ chức, cá nhân thực hiện trên không gian mạng vừa qua. Việc này trong điểm e, khoản 1, điều 5 của Nghị định 72 đã nêu rất rõ là cấm các hành vi mạo danh, đưa những thông tin mạo danh, sai trái làm phương hại đến tổ chức, cá nhân.

Đây là một bước tiến mới để khẳng định rõ việc nhà nước chúng ta đưa ra những chế tài để ngăn chặn hành vi sai trái trên không gian mạng hiện nay. Có thể nói, không gian mạng là không gian rất ảo nhưng mọi hành vi, hoạt động trên không gian mạng ít nhiều cũng để lại dấu tích. Cho nên các cơ quan bảo vệ pháp luật của Việt Nam có thể tìm ra được chủ nhân của những hành vi sai trái đó nếu như tên miền do chúng ta cung cấp.

Nhưng bên cạnh đó cũng có một số trường hợp như, thông tin sai trái xuất phát từ máy chủ ở nước ngoài mà khuôn khổ pháp luật của nước đó không phù hợp với khuôn khổ pháp luật của nước ta trong việc quản lý Internet, đó là một thách thức.

Chính vì vậy, đề nghị các cư dân mạng và người dân chúng ta khi sử dụng thông tin trên Internet phải nâng cao năng lực của mình để phân biệt rõ những thông tin đúng, đích thực và thông tin sai trái, tránh thông tin sai trái, lừa đảo, nhất là những thông tin tuyên truyền phương hại đến lợi ích của quốc gia, dân tộc, lợi ích của bản thân và quyền tự do chính đáng của người dân.

Trang điện tử cá nhân không được phép đưa tin tổng hợp

Thưa Bộ trưởng, thời gian qua có tình trạng các trang mạng lấy thông tin từ các báo nhưng lại không trích nguồn, thậm chí biên tập lại và giật tít theo kiểu giật gân câu khách, làm sai lệch nội dung thông tin. Vậy trách nhiệm của Bộ Thông tin và Truyền thông trong vấn đề này và Nghị định 72 sẽ góp phần giải quyết vấn đề này như thế nào, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: Nghị định 72 đã đưa ra những chế tài quan trọng góp phần cho Bộ Thông tin Truyền thông, cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí có điều kiện xử lý sai phạm, bảo vệ quyền lợi chính đáng của cơ quan báo chí.

Thời gian qua, có hiện tượng một số trang mạng xã hội trích dẫn nguồn tin từ báo chí, làm sai lệch thông tin trên báo. Mọi cá nhân có quyền xem xét, tiếp thu thông tin trên báo chí theo quan điểm riêng của mình nhưng không làm sai lệnh thông tin, nếu cố tình làm sai sẽ bị xử phạt theo quy định.

Trong Nghị định 72, đã quy định rất rõ đưa ra loại hình cụ thể, khẳng định trang thông tin nào được sử dụng nội dung, cung cấp thông tin và chịu chế tài gì. Ví dụ trang thông tin tổng hợp, trang thông tin điện tử nội bộ, trang thông tin điện tử cá nhân... Đấy là những trang thông tin riêng biệt, cung cấp tùy theo nhu cầu của cá nhân và tổ chức để cung cấp thông tin và chịu chế tài xử phạt của cơ quan nhà nước. Những hoạt động làm sai lệch, phương hại đến nội dung đều bị xử phạt kịp thời.

Thưa Bộ trưởng, có một thực tế đáng lo lắng liên quan đến các trang mạng xã hội Facebook là việc mạo danh người khác, nhất là những người nổi tiếng để lập ra các trang Facebook nhằm thực hiện các mục đích xấu. Xin Bộ trưởng có thể cho biết, chúng ta sẽ xử lý vấn đề này như thế nào?

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: Việc mạo danh không chỉ với người nổi tiếng mà cả người dân bình thường cũng là hiện tượng sai trái mà pháp luật cần nghiêm trị. Bởi vậy, trong Nghị định 72 quy định rõ, việc mạo danh đưa thông tin sai lệch, xâm hại đến lợi ích, danh dự cá nhân đều bị xử lý theo quy định. Việc mạo danh là việc đã được xã hội lên án, vì vậy pháp luật sẽ bảo vệ họ, đó là quyền tự do chính đáng của người dân.

Một sinh viên gửi tới Bộ trưởng với câu hỏi như thế này “Cháu cũng là một trong hàng triệu người dùng Facebook. Gần đây cháu có nghe nói sắp tới Bộ sẽ xử phạt những cá nhân đưa tin tức thời sự hoặc các bài viết về sức khỏe, công nghệ, thời trang từ các báo khác lên trang cá nhân. Như vậy có phải những người dùng Facebook như cháu không được chia sẻ thông tin trên các trang mạng xã hội có đúng không, thưa Bộ trưởng”?

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: Tôi có thể khẳng định rằng trong Nghị định 72 không có nội dung nào ngăn cấm người dân, những người tham gia các trang mạng xã hội việc cung cấp cũng như tìm kiếm, trao đổi và chia sẻ thông tin. Chỉ có trong thời gian vừa qua, một số báo cũng như một số trang mạng xã hội có viết về Nghị định 72 nhưng chưa giải thích rõ nội dung này, cho nên dẫn đến có sự hiểu lầm khác nhau.

Như chúng ta đã biết, trong Nghị định 72, điều 20 đã ghi rất rõ về những khái niệm, phân biệt rõ nội dung của những trang thông tin điện tử đang hoạt động hiện nay. Trong đó có trang thông tin ở khoản 4, điều 20 ghi rõ là nói về trang thông tin điện tử cá nhân.

Trang thông tin điện tử cá nhân là gì? Đó là những trang thông tin điện tử do các cá nhân xây dựng lên trong quá trình sử dụng mạng xã hội để nhằm cung cấp, chia sẻ thông tin của cá nhân mình nhưng không đại diện cho tổ chức cũng như không đại diện cho người khác và không cung cấp thông tin điện tử tổng hợp. Như vậy là không cấm cá nhân cung cấp, chia sẻ thông tin của cá nhân mình đối với xã hội, chỉ cấm không được thực hiện cung cấp thông tin tổng hợp và ngay cả việc cung cấp thông tin tổng hợp này thì kể cả khoản 3 về trang thông tin nội bộ và khoản 5 về trang thông tin ứng dụng chuyên ngành cũng không được thông tin tổng hợp.

Về quyền lợi, nghĩa vụ của người sử dụng internet cũng như điều 23 nói về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng trang mạng xã hội, 4 quyền và nghĩa vụ đó cũng không có điều nào cấm chúng ta truy cập và khai thác, tìm kiếm, chia sẻ thông tin trên mạng. Cho nên ở đây muốn nói là riêng thông tin điện tử tổng hợp, một số trang mạng như trang cá nhân, trang nội bộ, trang thông tin điện tử ứng dụng chuyên ngành là không được cung cấp. Nếu như trang thông tin cá nhân, trang điện tử nội bộ cũng như trang thông tin điện tử chuyên ngành mà muốn cung cấp trang thông tin điện tử tổng hợp thì phải thực hiện theo các quy định của pháp luật đối với trang thông tin tổng hợp.

Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!