Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP – ông Nguyễn Văn Nên khẳng định thông tin này tại cuộc họp báo của Văn phòng Chính phủ chiều qua. Bộ trưởng Nên cũng cho biết, Việt Nam chưa đặt cọc tiền đăng cai Asiad 18.
PV: Xin Bộ trưởng cho biết quy trình để một cơ quan của Chính phủ đăng cai một sự kiện thể thao, văn hóa như thế nào? Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng VHTTDL báo cáo về phương án đăng cai, tổ chức ASIAD. Tuy nhiên, Bộ trưởng VHTTDL đã có phiên giải trình trước UBTVQH cách đây 2 tuần mà đáng nhẽ phải có báo cáo Chính phủ trước. Liệu hai báo cáo này có nội dung gì khác nhau hay không?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Nên: ASIAD 18 là sự kiện thể thao lớn của châu Á, không chỉ mang ý nghĩa thể thao mà còn mang ý nghĩa khác. Các nước đăng cai có thể do được phân công hoặc bản thân quốc gia đó thấy có nhu cầu cần tạo một sự kiện để nâng cao hình ảnh đất nước, thu hút du lịch, đầu tư để tạo điểm nhấn, qua đó phát triển các mặt khác.
Theo quy trình đăng cai ASIAD thông thường, từ năm 2010 Bộ VHTTDL đã nắm thông tin, báo cáo với Thường trực Chính phủ để bàn bạc thống nhất chủ trương bắt đầu chuẩn bị việc đăng cai tổ chức ASIAD 18. Sau khi được sự đồng ý về chủ trương, Bộ VHTTDL phối hợp các ngành, địa phương tiến hành rà soát lại các công việc cần và đủ để tổ chức ASIAD 18. Trước đó chúng ta đã tổ chức các sự kiện lớn nhưng chưa tầm cỡ bằng ASIAD. Sau đó Hội đồng Olympic châu Á (OCA) đồng ý để Việt Nam đăng cai.
Giai đoạn hai chúng ta bắt đầu chuẩn bị. Nhiệm vụ của Bộ VHTTDL cùng các bộ, ngành có liên quan, cùng Hà Nội và các địa phương lân cận khảo sát lại xem khả năng chúng ta có làm được không. Lúc đó Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu nắm kỹ, lắng nghe các ý kiến, sau đó báo cáo Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rồi mới quyết định có đăng cai chính thức hay không. Về quy trình là như vậy.
Trong quá trình làm, Bộ VHTTDL nhận được yêu cầu của UBTVQH báo cáo hoạt động thường xuyên, trong đó có việc chuẩn bị ASIAD. Bộ trưởng Bộ VHTTDL đã báo cáo.
Những ngày qua, chúng ta nghe rất nhiều ý kiến của nhân dân, các chuyên gia, những người tâm huyết, có trách nhiệm với đất nước… băn khoăn và đưa ra những hình ảnh minh họa về việc nên hay không nên đăng cai ASIAD. Trong đó, vai trò báo chí cực kỳ quan trọng. Có những bài báo sắc sảo, công phu để góp ý Chính phủ trước khi quyết định.
Thủ tướng có giao nhiệm vụ Bộ trưởng Bộ VHTTDL tuần sau báo cáo để Thủ tướng nghe và quyết định. Chúng ta tin tưởng rằng, từ những thông tin, luận cứ, góp ý… chắc chắn Thủ tướng sẽ có kết luận, quyết định có tình, có lý trên cơ sở lắng nghe từ nhiều phía.
PV: Liên quan đến ASIAD, có nhiều ý kiến của các chuyên gia ngay cả trong lĩnh vực thể thao cho rằng, Bộ VHTTDL tính toán hiện đã có 80% cơ sở vật chất thể thao nhưng rất nhiều cơ sở được làm từ Seagame 22, tức là đã lâu. Bên cạnh đó, mức độ thi đấu của Seagame 22 so với ASIAD là rất thấp. Thi đấu ASIAD 18 là thi đấu đỉnh cao, gần tương đương với Olympic. Vì vậy những thiết bị thi đấu không đáp ứng được ASIAD 18 nên tổng đầu tư không thể nằm ở con số như Bộ VHTTDL dự báo. Chính phủ có lắng nghe những ý kiến này không và nếu con số này vượt tính toán của Bộ thì Chính phủ có quyết dừng tổ chức không?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Nên: Bây giờ thì chưa quyết nhưng chúng tôi đã tổng hợp hầu như tất cả ý kiến và có báo cáo đầy đủ. Nhưng chúng ta không nên trách ngành TDTT cố gắng ra sức bảo vệ quan điểm của ngành vì đấy là trách nhiệm của ngành. Nếu để tuột sự kiện này thì sẽ không có cơ hội tổ chức sự kiện lớn, không chỉ phục vụ cho ngành mà còn cho đất nước.
Về lý lẽ, hiện nay cơ sở chúng ta đã làm cho những kỳ Seagames và những kỳ thể thao trước đó có thể sử dụng lại được, chỉ cần tu bổ lại. Đó là điều tra báo cáo với con số 80% cơ sở vật chất sử dụng được. Thứ hai, nếu không tổ chức ASIAD thì cũng phải bỏ một số kinh phí nhất định để bảo trì, tu bổ, bảo quản những công trình này. Những lý lẽ đó của những người đang bảo vệ việc tổ chức ASIAD cũng rất thuyết phục. Tất nhiên, khi Thủ tướng Chính phủ làm việc thì sẽ nghe kỹ và phải có báo cáo từ Bộ VHTTDL, từ các cơ quan chức năng cũng như địa phương, đơn vị thẩm định. Ý kiến của bạn rất hay, tôi sẽ ghi nhận để xem xét, tới đây khi Thủ tướng làm việc, sẽ đặt vấn đề này ra để ngành VHTTDL có trách nhiệm trả lời.
Một số nguồn tin và một số cán bộ trong ngành thể thao nói, để đăng cai ASIAD, chúng ta đã nộp một khoản tiền đặt cọc khá lớn. Vậy xin hỏi, đến nay, Nhà nước đã chi một đồng ngân sách nào vào việc tổ chức ASIAD chưa? Cũng có thông tin nói chính vì đã đặt cọc, nếu rút sẽ bị phạt. Vậy thông tin này có chính xác không?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Nên: Đến giờ này, theo tôi biết, chúng ta chưa đặt cọc đồng nào cả, chỉ đề nghị đăng cai và có bước vận động. Sau đó người ta sẽ xét, giao cho mình với những điều kiện mình có thể đáp ứng được. Chúng ta đăng ký số tiền bỏ ra là 150 triệu USD. Quá trình thẩm định thời điểm đó là năm 2010, nhằm dự định cho năm 2019. Chúng ta tính 9 năm sau, đất nước phát triển cao theo lộ trình. Nhưng tình hình khó khăn, nên bây giờ đang ở thế mà có người nói là “tiến thoái lưỡng nan”. Thực ra theo tôi hiểu, không có vấn đề gì ràng buộc lớn ở chỗ này. Tiền lệ đã có hai nước từng trả lại. Đến giờ này, thể thao châu Á có 4 nước từng tổ chức rất khó khăn. Tất nhiên quy định trả lại cũng có điều kiện, nhưng chúng ta có lý lẽ, nếu như thấy không đủ các điều kiện đảm bảo cho ASIAD. Tôi chưa tìm hiểu kỹ nhưng cũng chưa nghe thông tin nói rằng khi trả lại thì có bị phạt gì không, hình như không có chế tài gì ở đây. Tinh thần hiểu là như vậy.
PV: Thưa Bộ trưởng, về việc đăng cai ASIAD, vướng mắc cũng chỉ là phương án khả thi hay không? Như Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng có phân tích về nguồn kinh phí và cơ sở hạ tầng. Vậy Chính phủ có thể phân tích kỹ hơn về tính khả thi trong trường hợp này không và theo tôi biết, Bộ VHTTDL đã 2 lần họp nhưng tới thời điểm này vẫn chưa có báo cáo gửi Thủ tướng trong khi thời gian không còn nhiều?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Nên: Khả thi hay không thì dễ thôi. Một người nói là nên làm, một người nói không, cứ cho là 50/50. Khi đưa ra, người ta sẽ nêu rõ “nên” là như thế nào. Bây giờ mình chưa được nghe nên chưa thể trao đổi ở đây.
Mỗi phương án đều có mặt nhược và ưu điểm. Khi đưa ra 2 phương án, có sự so sánh thì người lãnh đạo sẽ cân nhắc, xem xét. Giờ tính khả thi là như vậy, nhưng còn có ý nghĩa không thể cân đong đo đếm. Công bằng mà nói, trên thực tế, chưa bao giờ tổ chức đại hội thể dục thể thao mà tính ngay đến chuyện lời lãi, nhưng chúng ta thu được nhiều mặt. Đó cũng là khía cạnh để cân nhắc, để thông cảm cho người hiện đang tập trung bảo vệ cho cái “nên”. Tuy nhiên, trong bối cảnh tình hình đất nước và hoàn cảnh chúng ta hiện nay, người lãnh đạo sẽ cân nhắc tính khả thi hay không. Sau khi có quyết định, tôi sẽ thông báo với báo giới.
Nguyễn Hoàng