Bộ tứ Normady: Ly khai không ký thỏa thuận, ngừng bắn ảo?

Tại cuộc phỏng vấn sau cuộc đàm phán, Tổng thống Nga Putin tuyên bố cuộc đàm phán trong thành phần “Bộ tứ Normady” đã thỏa thuận được điều chính yếu là ngừng bắn vào lúc 00h00 ngày 15/2, đồng thời phê duyệt và công nhận hiệu lực của thỏa thuận đã ký tại Minsk ngày 12/2 và tạm ước ngày 5/9/2014.

“Chúng tôi đã nhất trí về một thỏa thuận ngừng bắn từ không giờ ngày 15/2” - tổng thống Vladimir Putin tuyên bố ở Minsk sau cuộc hội đàm ở thể thức Normady, giữa các ông Pyotr Poroshenko, Vladimir Putin, Francois Hollande và bà Angela Merkel kéo dài tới hơn 17 tiếng đồng hồ.

RT cho biết, ông Putin tuyên bố rằng đây không phải là đêm tuyệt vời nhất trong đời của ông, nhưng rút cục là các bên đã thỏa thuận được điểm chính.

Quân đội Kiev sẽ đưa vũ khí hạng nặng ra khỏi chiến tuyến hiện nay. Còn quân ly khai sẽ rút trở lại vị trí như hồi tháng 9/2014, khi mà lệnh ngừng bắn cũ có hiệu lực.

Khu vực an ninh phân tách giữa hai bên sẽ rộng ít nhất là 50 km đối với các loại đạn pháo trên 100mm, 70km đối với các bệ phóng hỏa tiễn đa nòng và 100km đối với các vũ khí hạng nặng hơn với tầm xa hơn (như tên lửa đạn đạo Tochka-U).

Tiếp theo, ông Putin nói rằng,  đã phát triển hàng loạt các biện pháp liên quan đến một giải pháp chính trị.

Đầu tiên là rút mọi “binh sĩ nước ngoài, vũ khí hạng nặng và lính đánh thuê” khỏi Ukraine, các nhóm vũ trang bất hợp pháp sẽ bị giải giáp vũ khí dưới sự giám sát của OSCE.

Sau đó là cải cách hiến pháp, nơi quyền lợi của người dân vùng Donbass phải được tính đến, để đảm bảo quy chế đặc biệt cho các tỉnh đòi ly khai là Lugansk, Donetsk.

Chính quyền Kiev sẽ có 30 ngày để quyết định về quy chế đặc biệt đối với vùng Donbas theo thỏa thuận vừa đạt được tại Minsk ngày hôm nay.

Theo lời tổng thống, chính quyền Kiev cho đến nay vẫn từ chối tiếp xúc trực tiếp với các nước cộng hòa DPR và LPR (Cộng hòa Nhân dân Lugansk và Cộng hòa Nhân dân Donets tự xưng), do đó cuộc đàm phán mới kéo dài như vậy.

Tuy nhiên, Hãng thông tấn Nga Tass đã dẫn một nguồn tin riêng cho biết, vào cuối buổi chiều, hai nhà lãnh đạo Cộng hòa Nhân dân Lugansk và Cộng hòa Nhân dân Donets tự xưng đã từ chối ký vào tài liệu đã được “bộ tứ Normady” thống nhất bởi mẫu thuẫn về vấn đề giới tuyến ngừng bắn.

Hiện ngoài vấn đề cơ bản là sự thống nhất về một lệnh ngừng bắn vào lúc 00h00 ngày 15/2 ra, hai bên vẫn còn rất nhiều khúc mắc khó có thể tháo gỡ trong một thời gian ngắn.

Hiện những người tham gia thành phần mở rộng của “bộ tứ Normady” đang tiếp tục đàm phán ở Minsk.

Rất có khả năng 2 vị lãnh đạo của DPR và LPR từ chối ký thỏa thuận ngừng bắn bởi nếu như 2 bên quay về định dạng thỏa thuận Minsk lần 1, được ký vào tháng 9/2014 thì phần đất quản lý của họ sẽ “teo lại”, bao nỗ lực của họ trong vài tháng chiến đấu vừa qua trở thành công cốc.

Trước đó, phe ly khai Donbass đã cương quyết giữ nguyên yêu cầu là thỏa thuận ngừng bắn mới phải được phân định trên cơ sở hiện trạng các bên đang nắm giữ hiện nay.

Nếu giữ nguyên như thỏa thuận lần 1 thì phe ly khai chỉ được vài chữ ký và lệnh ngừng bắn “mà họ không được trực tiếp tham gia đàm phán” và cũng không rõ sau này nó có được Kiev tôn trọng hay không.