Dự án BT và khoảng trống pháp lý trong việc sử dụng tài sản công

Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017 có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2018, thay thế Luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước 2008. Trong đó, quy định về việc sử dụng tài sản công (đất, trụ sở làm việc, tài sản kết cấu hạ tầng, tài sản công khác) tại cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, tổ chức chính trị - xã hội để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao là một hình thức khai thác nguồn lực tài chính từ tài sản công và hình thức xử lý tài sản công.

Bên cạnh đó, liên quan đến giá trị quyền sử dụng đất được sử dụng để thanh toán dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao được xác định theo giá thị trường tại thời điểm thanh toán theo quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất. Hoặc giá trị tài sản công được sử dụng để thanh toán dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao được tổng hợp vào ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, cho đến nay Luật Quản lý, sử dụng tài sản công vẫn còn thiếu quy phạm pháp luật quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho dự án theo hình thức xây dựng - chuyển giao BT. Liệu đây có phải là khoảng trống pháp lý mà thị trường liên tiếp xuất hiện các nhà đầu tư về tình trạng đổi đất lấy hạ tầng vẫn đang còn tiếp diễn như hiện nay?

Vừa qua, Bộ Tài chính đã dự thảo Nghị định quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho Nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức Hợp đồng Xây Dựng - Chuyển giao, gửi xin ý kiến các bộ, ngành, địa phương và đăng trên cổng thông tin điện tử để lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân, xin ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp và trình Chính phủ ban hành Nghị định. Đồng thời, dự thảo Nghị định lấy ý kiến thành viên Chính phủ; lãnh đạo Chính phủ đã chủ trì các cuộc họp về việc hoàn chỉnh dự thảo Nghị định. Về dự thảo, Nghị định quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư, xây dựng công trình theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao BT.

Trong thời gian Nghị định này chưa được ban hành và chưa có hiệu lực thi hành, giao Bộ Tài chính khẩn trương nghiên cứu, báo cáo Thủ tướng Chính phủ giải pháp xử lý khoảng trống pháp lý kể từ ngày Luật Quản lý, sử dụng tài sản công có hiệu lực để không làm ảnh hưởng đến các dự án đang triển khai, đặc biệt là các dự án BT đã ký kết hợp đồng.

Ông Nguyễn Tân Thịnh - Phó cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) cho biết, đây là nghị định rất khó, liên quan đến nhiều pháp luật khác nhau như pháp luật về đầu tư, quản lý, sử dụng tài sản công, đất đai, xây dựng, kết cấu hạ tầng,... đặc biệt là xác định giá trị quyền sử dụng đất để thanh toán như thế nào nhằm tránh thất thoát, lãng phí tài sản. Do vậy, Nghị định sử dụng tài sản công thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án BT chưa thể ban hành do còn vướng nhiều khó khăn.