Đề xuất giao doanh nghiệp Nhà nước thí điểm phát triển điện gió ngoài khơi

Bộ Công Thương vừa trình Chính phủ báo cáo về thực hiện Đề án nghiên cứu thí điểm phát triển điện gió ngoài khơi và phương án lựa chọn nhà đầu tư.

Theo Ngân hàng Thế giới, Việt Nam có tiềm năng năng lượng gió lớn nhất khu vực với 39% diện tích có tốc độ gió trung bình trên 6 m/s ở độ cao 65m, tương đương công suất 512 GW.

Bộ Công Thương đánh giá, trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng và cam kết Net-zero vào năm 2050, phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi, là cần thiết.

Quy hoạch điện VIII đặt mục tiêu công suất điện gió ngoài khơi đạt 6.000 MW vào năm 2030 và từ 70.000 MW đến 91.500 MW vào năm 2050. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu khẩn trương xây dựng Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và doanh nghiệp trong nước triển khai dự án thí điểm điện gió ngoài khơi.

Chính phủ đã có nhiều cuộc họp chỉ đạo Bộ Công Thương phối hợp với các bộ, ngành xây dựng Đề án thí điểm, đánh giá khó khăn, đề xuất giải pháp, cơ chế chính sách, và giao các tập đoàn kinh tế Nhà nước hoặc Bộ Quốc phòng triển khai dự án.

Bộ Công Thương cho rằng, việc thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng “Đề án nghiên cứu thí điểm phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam” là cần thiết.

Theo Bộ Công Thương, điện gió ngoài khơi ở Việt Nam là lĩnh vực mới, liên quan đến an ninh và chủ quyền biển, gặp nhiều khó khăn về chính sách và pháp luật. Do đó, Đề án chỉ tập trung nghiên cứu phát triển điện gió ngoài khơi để phục vụ nhu cầu điện trong nước đến năm 2030 và giải quyết các vướng mắc pháp luật, không nghiên cứu nội dung liên quan tới điện gió ngoài khơi phục vụ cho nhu cầu xuất khẩu và loại hình khác.

Ngoài ra, Việt Nam chưa có một dự án điện gió ngoài khơi nào nên không có kinh nghiệm về dự án điện gió ngoài khơi, có thể chưa lường trước được hết những xung đột giữa các ngành, lĩnh vực trong việc sử dụng chung không gian biển; những khó khăn, vướng mắc trong các quy định pháp luật; những khó khăn về mặt kỹ thuật liên quan đến phát triển và vận hành dự án điện gió ngoài khơi.

Mặt khác, Việt Nam chưa có bộ cơ sở dữ liệu đầy đủ, chính xác về khảo sát tốc độ gió và tiềm năng gió từng vùng, địa phương cũng như tổng thể toàn quốc; hiện trạng địa hình, độ sâu đáy biển.

Từ những lý do này, Bộ Công Thương cho rằng cần nghiên cứu kỹ lưỡng, thận trọng, giao các tập đoàn kinh tế nhà nước làm dự án thí điểm trước, tạo tiền đề để hoàn thiện quy định pháp luật. Sau đó mới xem xét giao cho nhà đầu tư tư nhân hoặc nước ngoài khi có đánh giá toàn diện dự án thí điểm và hệ thống văn bản pháp luật đã hoàn thiện.

Đề án cần sự phối hợp của nhiều bộ, đặc biệt là Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Tư pháp và Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Cũng từ những khó khăn nêu trên, Bộ Công Thương đề xuất ba phương án lựa chọn nhà đầu tư:

Phương án 1: Giao Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) do PVN có nhiều lợi thế về cơ sở dữ liệu và kinh nghiệm trong lĩnh vực dầu khí.

Phương án 2: Giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) do EVN có kinh nghiệm trong đầu tư và quản lý nhà máy điện.

Phương án 3: Giao cho đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng. Theo Bộ Công Thương, phương án này cần được đánh giá về sự phù hợp với chủ trương của Đảng cũng như đánh giá tính khả thi sau khi xem xét năng lực của đơn vị cụ thể thuộc Bộ Quốc phòng.

Phương án giao chủ đầu tư còn lại được Bộ Công Thương đề xuất giao cho tư nhân trong nước thực hiện. Về phương án này, Bộ Công Thương đánh giá, mặc dù thời gian qua, tư nhân đã tham gia nhiều vào đầu tư trong lĩnh vực điện. Tuy nhiên, các dự án do tư nhân đầu tư thường là các dự án điện truyền thống, các dự án điện mặt trời và điện gió có quy mô không lớn.

Với những vướng mắc về pháp luật hiện nay và điện gió ngoài khơi là lĩnh vực mới, có liên quan tới quốc phòng, an ninh, theo Bộ Công Thương, chưa nên giao tư nhân đầu tư thí điểm trong khi chưa đánh giá hết được các vấn đề về quốc phòng, an ninh, giá, vướng mắc pháp luật.