Chuyện chiếc máy hát ru thời hiện đại

Khi máy trở thành... "mẹ"
 
Ngày con dâu sinh con, bà bảo: "Con làm mẹ thì phải biết ru con, hãy học lấy vài bài hát ru". Cô con dâu cười nói: "Làm mẹ thời công nghệ không cần biết hát ru vẫn ru con ngủ được vì đã có máy làm hộ". Trong khi con dâu tỏ ra vui với việc hiện đại hoá chức năng làm mẹ thì lòng bà lại cảm thấy hụt hẫng...
 
Bà Vân (Nam Từ Liêm, HN) làm mẹ trong cái thời "sinh con là sinh của". Hơn 40 tuổi, bà có tới 6 đứa con. Cái thời ấy nuôi con, miệng hát ru, cánh tay làm võng dỗ con vào giấc ngủ. Tính ra bà đã hát ru con không biết bao nhiêu ngàn lượt. Đến nỗi giờ mỗi bài hát ru con như ngấm vào máu thịt bà. Giờ con cháu bà làm mẹ nhàn tênh, cứ nằm một chỗ máy móc hỗ trợ vây quanh, chỉ cần bấm nút là xong.
 
Nhà có 3 cô con dâu, ba cô con gái nhưng chẳng đứa nào thuộc nổi một bài hát ru. Chúng bảo thời hiện đại, chẳng cần học cũng có thể ru con ngủ bằng... máy. Khi những đứa cháu ngái ngủ, mấy cái máy đó lại thay mẹ chúng ầu ơ, rung lắc. Bà thấy tiện lợi thật nhưng chẳng hiểu sao mỗi lần nhìn mấy đứa cháu ngủ trong tiếng máy hát ru còn mẹ chúng ung dung ngồi lướt Ipad, Iphone, lên mạng tán ngẫu, lòng bà Vân lại buồn vô hạn. Có lần, bà phát hiện máy ru sai cả nội dung lời hát ru vốn có ý nghĩa về “cha cho máu đỏ mẹ cho hình hài”. Nhưng bố mẹ chúng chẳng ai để ý, còn mấy đứa trẻ nằm trong nôi không biết sẽ thấm nhuần được gì qua những bài hát ru sai nội dung đó. Không chỉ có nhà bà Vân, len lỏi trong mỗi gia đình trẻ, chiếc máy hát ru trẻ ngủ trở thành "vật không thể thiếu". Những đứa trẻ được bố mẹ cho "ngủ tự lập" trong tiếng máy hát ru cũng ngày càng phổ biến.

Hiện đại... hại con
 
Trên thị trường xuất hiện nhiều mẫu máy ru ngủ trẻ với hệ thống đèn ngủ được kích hoạt bằng giọng nói với âm thanh nhẹ nhàng, hình ảnh thơ mộng, cùng 10 bản nhạc nhẹ nhàng, 3 bài hát ru (của mỗi nước), 3 bản nhạc của Mozart, tiếng sóng biển, và tiếng tí tách mưa rơi. Ngoài ra, máy còn kèm theo 3 đĩa hình ảnh đi kèm sẽ lần lượt chiếu lên tường và trần nhà với hình ảnh thơ mộng, nút điều chỉnh âm thanh tiện dụng sẽ giúp bé chìm sâu vào giấc ngủ. Nếu không thích hệ thống đèn chiếu, người dùng có thể lựa chọn loại máy chỉ có chức năng hát ru với 10 bài đã được cài sẵn. Tuỳ vào từng loại máy, hãng, nước sản xuất, những chiếc máy hát ru sẽ có giá từ 300.000-1.000.000 đồng.
 
Tuy nhiên, sự lạm dụng vào chiếc máy này ngày càng phổ biến đã khiến cho người ta phải có những nghiên cứu sự ảnh hưởng của nó đối với trẻ. Theo một công trình nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc bệnh viện Toronto (Canada) vừa công bố mới đây thì máy hát ru ngủ có thể là mối nguy hiểm tiềm tàng đối với khả năng thính giác của trẻ.
 
Sau khi tiến hành thử nghiệm 14 loại máy ru ngủ dành cho trẻ sơ sinh khác nhau, các nhà khoa học phát hiện ở mức âm lượng lớn nhất thì 3 trong 14 loại máy có cường độ âm thanh vượt cả mức giới hạn âm thanh tại môi trường làm việc. Gần như tất cả các máy đều có khả năng phát ra cường độ âm thanh vượt mức tiếng ồn được khuyến cáo ở môi trường chăm sóc tại bệnh viện. Y học cũng ghi nhận, việc sử dụng máy ru ngủ trong một thời gian dài với mức âm lượng lớn có sóng âm thanh mạnh gần trẻ sẽ gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh của trẻ. Đặc biệt là gây ra sự chậm phát triển về ngôn ngữ của trẻ. Bởi những loại âm thanh kể cả âm nhạc khi có âm lượng vượt quá mức độ cho phép đều gây ra những tổn hại nhất định đối với thần kinh và não bộ, đặc biệt là đối với trẻ em.

Ru con để nuôi dưỡng lòng hiếu nghĩa
 
Vừa qua, Hội LHPN HN đã tổ chức cuộc thi "Gia đình hát ru, hát dân ca" trong toàn thành phố. Cuộc thi đã thu hút nhiều gia đình với nhiều thế hệ từ già đến trẻ tham gia. Điều đó chứng tỏ, hát ru vẫn thiết thực và cần lưu truyền trong cuộc sống hiện đại.
 
Theo bà Nguyễn Thị Ngọc Thanh (Chủ tịch Hội LHPN HN- Trưởng Ban tổ chức cuộc thi) thì: Hát ru được coi như bài học khai tâm khai trí đầu đời giáo dục tình yêu gia đình, công lao của bố mẹ cũng như nghĩa vụ, đạo lý làm con, tình đoàn kết anh em, cộng đồng dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước. Tiếng hát ru cũng góp phần không nhỏ trong việc hình thành nhân cách con người. Từ bao đời nay, hát ru được truyền từ bà đến mẹ, thế hệ trước sang thế hệ sau bằng tình cảm trìu mến.
 
Trở lại câu chuyện của bà Vân, việc dị ứng với những chiếc máy ru ngủ đã như khiến bà trở thành người lạc hậu đối với lớp trẻ. Nhưng bà nghĩ, cần phải nói cho con gái, con dâu bà hiểu rằng, việc mẹ hát ru con không chỉ đơn thuần là dỗ đứa trẻ ngủ và thể hiện tình cảm yêu thương nồng ấm của bố mẹ, ông bà đối với trẻ; mà thông qua đó để giáo dục con cháu. Những bài hát ru có nguồn gốc từ những bài dân ca, ca dao, tục ngữ hay đã được ông cha đúc kết từ đời này sang đời khác trong mọi lĩnh vực, đặc biệt nhất là trong mối quan hệ gia đình. Mỗi lần người mẹ, người bà cất lời hát ru không chỉ giúp đứa trẻ thấm nhuần tình cảm yêu thương, hiếu nghĩa ngay từ nhỏ mà còn là một cách trực tiếp nhắc nhở bản thân người mẹ hát ru phải sống hiếu nghĩa như lời bài hát.