Hai kỳ lân công nghệ Grab và Traveloka khởi động làn sóng IPO tại Mỹ

Hai startup đình đám Grab và Traveloka đang có kế hoạch trở thành công ty đại chúng trong vài tháng tới, theo đó sẽ khởi động làm sóng niêm yết trên thị trường Internet đang bị bỏ ngỏ quá lâu.

Theo Bloomberg, trong tuần này, Grab sẽ công bố kế hoạch niêm yết thông qua một SPAC - một công ty rỗng (shell company) được lập nên với mục đích duy nhất là huy động vốn thông qua một vụ IPO để cuối cùng thâu tóm một công ty khác. Thương vụ này thu hút các công ty đình đám từ T. Rowe Price cho tới Temasek Holdings Pte. Theo quy định của Ủy ban chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC), công ty SPAC có quyền phát hành cổ phiếu (IPO). Trong một tuyên bố đưa ra hôm 13/4, Grab cho biết, sau khi sáp nhập với Altimeter Growth, giá trị thị trường của startup dự kiến đạt 39,6 tỷ USD. Đây sẽ là thương vụ SPAC lớn nhất từ trước tới nay. Grab đang huy động hơn 4 tỷ USD từ các nhà đầu tư, bao gồm BlackRock, Fidelity International, T.Rowe Price Group.

CEO Brad Gerstner của Altimeter gọi Grab là một trong những công ty Internet tốt nhất thế giới. Grab cho biết, họ nắm khoảng 72% thị trường gọi xe, 50% thị trường giao đồ ăn trực tuyến và 23% thị trường thanh toán điện tử Đông Nam Á năm 2020. Con đường phía trước của Grab còn rất dài và rộng. Cổ phiếu của pháp nhân sau khi Grab và Altimeter sáp nhập sẽ được giao dịch trên sàn Nasdaq trong vài tháng tới với mã GRAB. Grab là một trong các siêu ứng dụng hàng đầu Đông Nam Á. Tổng giá trị giao dịch (GMV) của công ty năm 2020 đạt 12,5 tỷ USD, tăng gấp đôi năm 2018 ngay cả khi cạnh tranh với đối thủ Gojek tiếp tục căng thẳng và dịch Covid-19 làm đảo lộn sinh hoạt của người dân. Trước đó, dưới áp lực của SoftBank và các nhà đầu tư khác, Grab và Gojek đã đàm phán sáp nhập trong cả năm 2020 song không thành công. Gojek chuyển sang phương án sáp nhập với một gã khổng lồ Internet khác là Tokopedia.

Tiếp sau đó, startup du lịch trực tuyến Traveloka của Indonesia dự kiến cũng sẽ lên sàn thông qua một công ty SPAC là Bridgetown Holdings do các tỷ phú Richard Li và Peter Thiel đứng sau và được định giá khoảng 5 tỷ USD. Đại diện Traveloka cho biết thị trường Mỹ ngày càng trở nên hấp dẫn vì có nhiều đánh giá cao về Đông Nam Á như một khu vực phát triển thịnh vượng. Bằng cách niêm yết tại Mỹ, Traveloka cũng có thể “tạo cơ hội cho các nhà đầu tư Mỹ trở thành một phần trong câu chuyện tăng trưởng của Đông Nam Á

Dù chưa chắc chắn và có thể thay đổi, hai thương vụ tỷ đô này được dự báo sẽ mở màn cho một chuỗi IPO (niêm yết cổ phiếu lần đầu ra công chúng) của những startup giá trị nhất Đông Nam Á, từ Gojek - đối thủ Indonesia của Grab, startup thương mại điện tử Tokopedia của Indonesia cho tới startup địa ốc trực tuyến PropertyGuru của Singapore. Các thương vụ này mang đến cho các nhà đầu tư cơ hội đặt cược vào sự phát triển vượt bậc của ngành công nghệ Đông Nam Á hậu Covid-19 trong kỷ nguyên di động hậu Covid-19 khi mà lĩnh vực này từ lâu bị thống trị bởi các tổ chức và tập đoàn lớn.

Đông Nam Á là khu vực tăng trưởng về công nghệ bậc nhất thế giới, với số lượng người sử dụng điện thoại di động tăng lên nhanh chóng cùng với chính sách hỗ trợ phát triển công nghệ của các chính phủ trong khu vực. Tiềm năng này khiến hãng công nghệ lớn trên thế giới như Amazon của Mỹ hay Tencent, Alibaba của Trung Quốc xem Đông Nam Á là trọng tâm trong tham vọng phát triển toàn cầu của mình. Theo các chuyên gia, trong dài hạn, các công ty công nghệ tăng trưởng nhanh sẽ nhận được sự quan tâm lớn như điều từng xảy ra tại Mỹ và Trung Quốc, từ đó thay đổi bộ mặt Đông Nam Á, khu vực mà Sea Ltd - hãng thương mại điện tử và game đang dẫn đầu. Hành trình thập kỷ từ một startup nghèo khó tới công ty giá trị nhất Đông Nam Á của Sea là nguồn cảm hứng cho nhiều công ty Internet trong khu vực để tiếp cận thị trường vốn, mở rộng hoạt động. Sea, startup có trụ sở tại Singapore, đang điều hành các lĩnh vực game di động, thương mại điện tử. Sea lên sàn chứng khoán Mỹ năm 2017 sau khi huy động thành công 989 triệu USD và hiện giá trị thị trường vào khoảng 117 tỷ USD.

Việt Nam và Indonesia được dự báo là 2 nước có nền kinh tế số tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á.

"Chúng tôi từng chứng kiến xu hướng tương tự tại các thị trường phát triển hơn và giờ đây chính là thời kỳ vàng của Đông Nam Á", Rajive Keshup, Giám đốc tại quỹ đầu tư toàn cầu Cathay Capital, nhận định. "Chúng tôi dự báo vốn sẽ tiếp tục chảy nhiều hơn nữa vào khu vực thông qua các thương vụ niêm yết lớn như thế này. Đây là dấu hiệu hàng đầu cho thấy 'sức khỏe' của khu vực".