Thói quen trực tuyến của trẻ em thay đổi do đại dịch Covid-19

Khi đại dịch bùng nổ trên toàn cầu năm 2020, công nghệ càng trở nên hữu ích với mọi người. Và khi đó, nhiều người dùng Việt bao gồm cả trẻ em nhận thấy máy tính không chỉ là phương tiện giải trí, mà còn là công cụ học tập, giao tiếp và phát triển bản thân. Số liệu từ báo cáo của Kaspersky cho thấy đại dịch đã có những ảnh hưởng nhất định đến hoạt động trực tuyến của trẻ tại Việt Nam.

Cũng vì lý do dịch bệnh, trẻ buộc phải học qua hình thức trực tuyến và ít truy cập vào các trang trò chơi hơn kể từ tháng 2/2020. Mạng xã hội cũng ghi nhận sự sụt giảm trong giai đoạn hè, từ 40,4% vào tháng 6 xuống 28,99% vào tháng 8.

Đáng lưu ý, mua sắm trực tuyến lại có sự giao động mạnh: giảm từ 8,8% vào tháng 2/2020 xuống 4,69% vào tháng 5 và tăng trở lại vào tháng 9 với 9,29%.

Nhìn chung, những trang web trẻ em tại Việt Nam truy cập chủ yếu về phần mềm, âm nhạc và video (41,59%), mạng xã hội (36,62%), trò chơi máy tính (8,17%), thương mại điện tử (7,26%) và tin tức (4,33%).

Ông Yeo Siang Tiong, Tổng Giám đốc Kaspersky Đông Nam Á nhận định: “Trẻ em ngày nay sinh ra trong thế giới đã có Internet, máy tính và thiết bị di động, và đã có tiếp xúc, tương tác với công nghệ từ rất sớm. Dưới tác động của đại dịch, tính gắn kết của trẻ với công nghệ càng tăng mạnh dù trong học tập hay giải trí. Vì trẻ sống trong thời đại của công nghệ, trách nhiệm của chúng ta là đảm bảo trẻ có được môi trường an toàn để học tập và phát triển, và để bảo vệ trẻ trước những nội dung không phù hợp đang tràn lan trên môi trường mạng.”

Làm cha mẹ là một thiên chức cao cả nhưng lại không hề dễ dàng. Bắt nạt, mất ngủ, sức khỏe tâm lý… là những vấn đề ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại, khiến các bậc phụ huynh gặp nhiều khó khăn hơn. Theo nghiên cứu từ Kaspersky, 84% bậc cha mẹ trên thế giới lo lắng về sự an toàn khi trực tuyến của con mình.

Năm 2020, Kaspersky đã ngăn chặn cố gắng của trẻ để truy cập vào các trang web có nội dung độc hại như khiêu dâm (0,5%), phân biệt đối xử (0,24%), vũ khí (0,05%), cá cược (0,05%) và ma túy (0,02%).

Ở Việt Nam, các thể loại trang web phổ biến nhất đối với trẻ em là "phần mềm, âm thanh, video" với 44,7%, "phương tiện truyền thông mạng xã hội" (32,53%) và "trò chơi máy tính" (8,62%).

YouTube đứng đầu trong các ứng dụng phổ biến nhất với 28,82% trẻ em chọn xem khi lên mạng. Đứng ở vị trí thứ hai là ứng dụng nhắn tin Zalo (15,67%) và thứ ba là mạng xã hội Facebook (15,01%).

Mức độ lựa chọn YouTube cách rất xa so với Zalo và Facebook cho thấy sự phổ biến của ứng dụng này đối với trẻ em Việt Nam.

Trong khi đó, TikTok tiếp tục thu hút ngày càng nhiều trẻ em Việt Nam sử dụng khi là "ứng dụng hàng đầu đối với trẻ em".

Trong 10 ứng dụng phổ biến nhất còn có 2 trò chơi là Liên Quân Mobile (3,69%) và Free Fire MAX (3,44%).

Theo đánh giá của Kaspersky, năm 2020 trở thành một trong những năm bất thường nhất đối với trẻ em. Đại dịch thay đổi đáng kể bối cảnh sinh hoạt chung, bao gồm giáo dục, gặp gỡ bạn bè và gia đình và vui chơi giải trí.

Ông Yeo Siang Tiong chia sẻ thêm: “Chúng ta sẽ không thể xóa bỏ sự tồn tại của các tệ nạn trên Internet, chẳng hạn như khiêu dâm, cờ bạc, nội dung xung quanh sự căm thù và phân biệt đối xử và thậm chí cả việc sử dụng vũ khí hoặc ma túy, cũng như không thể ngăn chặn hoàn toàn việc trẻ em tiếp xúc với chúng khi chúng tiếp tục phát triển độc lập. Tuy nhiên, ngoài việc đặt ra các biện pháp an toàn mạng phù hợp cho con cái, chúng ta cũng có thể giáo dục để con trẻ hình thành sự hiểu biết và công nhận lành mạnh về những tệ nạn này và hướng dẫn con khi con bắt đầu nhận thức được việc sử dụng Internet.”

Để giúp các gia đình bảo vệ con cái trước các mối đe dọa mạng khác nhau, Kaspersker khuyến nghị: Trò chuyện cởi mở cùng con cái về thói quen trực tuyến an toàn. Thảo luận cùng con về các cơ hội cũng như những mối nguy hiểm đang ngụy trang dưới lớp vỏ an toàn.

Chia sẻ những lỗi cha mẹ gặp phải khi trực tuyến nếu có, để con trẻ có thể rút ra bài học và nhờ sự trợ giúp của cha mẹ khi cần thiết. Giúp con tìm kiếm những thứ con cần một cách an toàn. Cân bằng hoạt động trực tuyến và thực tế của con. Cố gắng thuyết phục con không trực tuyến khi làm bài tập và vào buổi tối muộn. Không ngăn cấm con kết nối với bạn bè, nhưng cần nhắc nhở con cẩn thận khi giao lưu cùng các bạn trên thế giới ảo.

Tìm hiểu các mối quan tâm của con, Kaspersky Safe Kids có thể cung cấp báo cáo về các mối quan tâm này. Ứng dụng sẽ phân tích hoạt động tìm kiếm trực tuyến của trẻ và quản lý thời gian sử dụng thiết bị mà không can thiệp vào không gian riêng tư của con.