Luật AI được thông qua: Nền tảng cho phát triển công nghệ số và chủ quyền dữ liệu

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo (AI), được trình ra tại kỳ họp thứ 10 của Quốc hội, đánh dấu cột mốc quan trọng: Việt Nam sở hữu khung pháp lý đầu tiên dành riêng cho AI, bên cạnh các luật về chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.

Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, AI không đơn thuần chỉ là công nghệ ứng dụng - “AI là hạ tầng trí tuệ quốc gia,” tương tự các hạ tầng như điện, viễn thông hay Internet. Có AI, Việt Nam có thể tạo lợi thế vượt trội trong sản xuất, y tế, giáo dục, quốc phòng, quản trị và kinh doanh.

Dự thảo Luật được xây dựng dưới dạng “luật khung, luật ngắn” - không điều chỉnh chi tiết mô hình, bởi công nghệ phát triển nhanh và liên tục đổi mới - mà tập trung vào nguyên tắc, quản trị, các hành vi sử dụng và kiểm soát rủi ro để bảo đảm an toàn, bảo mật và phát triển bền vững.

Việc thông qua Luật AI được kỳ vọng mở đường cho việc thiết lập một hệ thống hạ tầng trí tuệ bài bản: gồm trung tâm siêu tính toán quốc gia, kho dữ liệu AI mở, cơ chế tài chính linh hoạt cho nghiên cứu - qua đó củng cố chủ quyền số, thúc đẩy đổi mới sáng tạo nội địa và phát triển công nghiệp công nghệ cao.

Một điểm quan trọng được nhấn mạnh là Luật không nhằm siết chặt phát triển, mà tạo hành lang pháp lý “linh hoạt, an toàn” để doanh nghiệp, cá nhân có thể sáng tạo, đổi mới - đồng thời Nhà nước có biện pháp kiểm soát rủi ro, bảo vệ lợi ích chung.

Với khung pháp lý dự kiến sớm đi vào thực thi, Việt Nam có cơ hội gia nhập nhóm các quốc gia tiên phong trên thế giới ban hành luật riêng về AI - cùng với các nước như European Union (EU), Hàn Quốc và Nhật Bản.

Việc này cũng gửi đi thông điệp mạnh mẽ rằng nhà nước xem AI là một trong những trụ cột chiến lược để Việt Nam phát triển, đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên số.