Phát hiện một hành tinh “sơ sinh” mới lạ đang hình thành khiến các nhà thiên văn học tò mò

Hành tinh “trẻ sơ sinh” này, ước tính có khối lượng gấp khoảng 10 đến 20 lần Trái Đất. Đây là một trong những hành tinh trẻ nhất ngoài hệ mặt trời của chúng ta - được gọi là ngoại hành tinh - từng được phát hiện. Nó nằm cạnh những tàn tích của đĩa khí và bụi dày đặc bao quanh ngôi sao chủ (được gọi là đĩa tiền hành tinh), cung cấp các thành phần để hình thành hành tinh.

Ngôi sao mà nó quay quanh được dự kiến sẽ trở thành một loại sao gọi là sao lùn cam, ít nóng hơn và ít khối lượng hơn mặt trời. Khối lượng của ngôi sao này bằng khoảng 70% khối lượng của mặt trời và sáng hơn khoảng một nửa. Nó nằm trong thiên hà Milky Way, cách Trái đất khoảng 520 năm ánh sáng. Một năm ánh sáng là khoảng cách ánh sáng di chuyển trong một năm, 5,9 nghìn tỷ dặm (9,5 nghìn tỷ km).

"Phát hiện này xác nhận rằng các hành tinh có thể ở dạng gắn kết trong vòng 3 triệu năm, điều trước đây không rõ ràng vì Trái đất mất 10 đến 20 triệu năm để hình thành" - Madyson Barber - sinh viên tốt nghiệp khoa vật lý và thiên văn học tại Đại học North Carolina ở Chapel Hill và là tác giả chính của nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature tuần này, cho biết.

Hành tinh này được đặt tên là IRAS 04125+2902b và TIDYE-1b, quay quanh ngôi sao của nó cứ sau 8,8 ngày ở khoảng cách khoảng một phần năm khoảng cách giữa hành tinh trong cùng của hệ mặt trời là Sao Thủy và Mặt Trời. Nó ít đặc hơn Trái Đất và có đường kính lớn hơn khoảng 11 lần. Thành phần hóa học của nó không được biết đến.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra nó bằng cách sử dụng phương pháp "quá cảnh", quan sát độ sáng của ngôi sao chủ giảm xuống khi hành tinh đi qua phía trước nó, từ góc nhìn của người xem trên Trái Đất. Nó được phát hiện bởi kính viễn vọng không gian TESS, hay Vệ tinh Khảo sát Ngoại hành tinh Quá cảnh của NASA.

"Đây là hành tinh quá cảnh trẻ nhất được biết đến. Nó ngang bằng với những hành tinh trẻ nhất được biết đến", Barber cho biết.

Các ngoại hành tinh không được phát hiện bằng phương pháp này đôi khi được chụp ảnh trực tiếp bằng kính thiên văn. Nhưng chúng thường là những ngoại hành tinh khổng lồ, lớn hơn khoảng 10 lần so với hành tinh lớn nhất trong hệ mặt trời là Sao Mộc. Các ngôi sao và hành tinh hình thành từ các đám mây khí và bụi giữa các vì sao.

"Để hình thành hệ sao-hành tinh, đám mây khí và bụi sẽ sụp đổ và quay thành một môi trường phẳng, với ngôi sao ở trung tâm và đĩa bao quanh nó. Các hành tinh sẽ hình thành trong đĩa đó. Sau đó, đĩa sẽ tiêu tan bắt đầu từ vùng bên trong gần ngôi sao", Barber cho biết.

Ngoài ra, Barber cũng nói thêm rằng: "Trước đây người ta cho rằng chúng ta sẽ không thể tìm thấy một hành tinh quá cảnh khi còn trẻ như vậy vì đĩa sẽ cản đường. Nhưng vì một lý do nào đó mà chúng ta không chắc chắn, đĩa bên ngoài bị cong vênh, tạo ra một cửa sổ hoàn hảo nhìn vào ngôi sao và cho phép chúng ta phát hiện ra sự quá cảnh".