Rủi ro khi phụ thuộc vào chip của nước ngoài

Cần phải có tầm nhìn làm chủ các công nghệ lõi

Tại hội thảo khoa học “Đảm bảo an ninh và tự chủ công nghệ sản xuất chip của Việt Nam trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia” tổ chức ngày 22/8 tại Hà Nội, ông Trần Kim Chung - Chủ tịch CT Group nhấn mạnh: Thực tế ngày nay công nghệ đang trở nên nóng hơn bao giờ hết, thế giới đang đứng trước một mối đe dọa mới trong lĩnh vực an ninh là một các dạng mã độc nhưng hoạt động ở cấp độ CPU, tức là có khả năng ẩn mình sâu trong các phần cứng và vượt qua được hết phần lớn các giải pháp bảo mật.

Cũng theo Chủ tịch CT Group, ngày nay thực sự không có một nền độc lập nào là độc lập thực sự nếu như còn bị lệ thuộc vào công nghệ. Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ với diễn ra với tốc độ chưa từng có. Tuy nhiên, việc chuyển đổi số rất nhanh, rất mạnh này cũng đang mở ra những vấn đề mới.

"Hiện nay chúng ta đã chuyển đổi số xong trục thứ nhất là công dân, bắt đầu đến trục thứ hai là tổ chức và trục thứ ba là chuyển đổi số theo mặt đất không gian cận biên, đa tầng. Bao gồm rất là nhiều tầng từ ở dưới mặt đất, trên mặt đất, ngang mặt đất, tất cả các công trình từ cây cho đến núi đồi, sông ngòi, thành phố... Như vậy ở trục thứ ba, số lượng dữ liệu lớn hơn nhiều và số lượng thiết bị phần cứng tham gia càng lớn hơn. Tuy nhiên hiện nay chúng ta đang phải sử dụng hoàn toàn là chip nước ngoài.

Điều này có nghĩa chúng ta có thể bị gián đoạn bất cứ lúc nào, có thể bị thất thoát những dữ liệu quốc gia. Chúng ta cũng có thể không chủ động được trong những tình huống khẩn cấp. Vậy cần phải có một tầm nhìn cao hơn là làm chủ được các công nghệ lõi từ thiết kế, sản xuất cho đến thương mại hóa chip bán dẫn", ông Chung nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, cần phải tạo ra những sản phẩm Made by Vietnam để phục vụ cả dân sinh, cả quốc phòng, an ninh và tham gia cạnh tranh một cách bình đẳng ở trên thị trường thế giới.

Và hơn hết cần phải xây dựng được một nền công nghiệp bán dẫn độc lập, tự chủ và mạnh mẽ, đặt nền móng cho công nghệ cao, đặt nền móng cho tự chủ quốc gia. Và chỉ khi đó Việt Nam mới có thể thực sự trở thành Trung tâm bán dẫn mới của Đông Nam Á, vừa phục vụ cho quốc gia, vừa cung ứng cho thế giới.

PGS. TS Thái Truyển Đại Chấn, thành viên Hội đồng khoa học CTGroup cho rằng, cuộc đua cạnh tranh kiểm soát giữa các cường quốc về chip bán dẫn hiện nay không chỉ là vấn đề thương mại mà còn là cuộc chiến địa chính trị, bởi ai kiểm soát được bán dẫn, sẽ kiểm soát phần lớn sức mạnh công nghệ trong tương lai.

Do vậy, nếu một quốc gia không làm chủ được mạch tích hợp, rủi ro sẽ vô cùng lớn. Trước hết là về kinh tế, chỉ cần một biến động trong chuỗi cung ứng toàn cầu, như dịch bệnh hay căng thẳng thương mại, hàng loạt ngành sản xuất có thể tê liệt. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến GDP, việc làm và ổn định xã hội. Về an ninh - quốc phòng, mọi hệ thống quân sự hiện đại, từ radar, vệ tinh, UAV, cho đến vũ khí chính xác cao, đều phụ thuộc vào linh kiện bán dẫn. Nếu nguồn cung bị cắt, khả năng phòng thủ sẽ suy giảm. Nguy hiểm hơn, mạch nhập khẩu có thể bị cài "lỗ hổng bảo mật" (backdoor), tạo nguy cơ xâm nhập trái phép, đe dọa chủ quyền quộc gia. Ngoài ra, sự phụ thuộc còn khiến tiến trình đổi mới công nghệ bị kìm hãm.

Đồng quan điểm,Đại tá, TS Lê Hải Triều, Viện trưởng Viện kỹ thuật điện tử nghiệp vụ thuộc Cục công nghiệp an ninh (Bộ Công an) nhấn mạnh hiện nay khâu thiết kế vi mạch được một số doanh nghiệp trong nước làm rất tốt nhưng việc sản xuất vẫn còn ở nước ngoài và điều này liên quan đến rủi ro cho an ninh và chi phí.

Hiện nay chip dùng cho căn cước, hộ chiếu của Việt Nam đều đang được sử dụng rộng rãi trên thế giới (thị phần chíp EMV, eID, e-Passport loại này chiếm đến 95% thế giới) và còn tiếp tục được sử dụng trong tương lai. Do vậy các doanh nghiệp bán dẫn trong nước nên tập trung sản xuất các sản phẩm này.

Cần quyết định các dòng chip nhất thiết phải phát triển ở trong nước

Tại hội thảo ông Chung đề xuất Bộ Công an, Bộ Quốc phòng cần quyết định rõ các dòng chip nhất thiết phải phát triển ở trong nước. CT Group sẵn sàng cùng với Đại học Quốc gia Hà Nội để nỗ lực nghiên cứu, phát triển và đáp ứng.

Để thiết kế được một con chip bình thường mất khoảng 2 năm. Sau đó còn phải quang khắc nếu như có các đơn vị họ chấp nhận quang khắc như TSMC thì cũng phải mất 3 - 4 tháng. Rồi sau đó còn quy trình đóng gói kiểm thử. Nói chung, sẽ mất hơn 2 năm để có một con chip. Như vậy nếu đồng loạt làm tất cả các loại chip cần thiết từ bây giờ thì cũng phải đến 2027 mới có trong khi quá trình chuyển đổi số đang diễn ra rất khẩn trương.

Chúng tôi cũng đề xuất Đại học Quốc gia cùng với CT Group có thể hợp tác với các đơn vị Bộ Công an, Bộ Quốc phòng để đồng nghiên cứu. Để phát triển các sản phẩm đạt chuẩn trên nền tảng các loại chip của chúng ta tự phát triển. Chúng ta có thể phát triển những sản phẩm đạt chuẩn. Thì trong CT Group thì chúng tôi không chỉ là làm chip, chúng tôi có thể làm bo mạch, sensor và làm máy bay không người lái ở rất nhiều các dòng khác nhau", Chủ tịch CT Group nói.

CT Group cũng đề xuất Đại học Quốc gia Hà Nội và CT Group cùng hợp tác để với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng để làm một phòng thí nghiệm về về kiểm định chip, đồng thời cũng làm một một con chip chung là chip về SIM của máy bay không người lái để đăng kiểm.

Phát biểu tại hội thảo, GS.TS Phạm Bảo Sơn – Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội bày tỏ tin tưởng Đại học Quốc gia Hà Nộivà CT Group sẽ cùng kiến tạo những giá trị mới, góp phần nâng cao năng lực công nghệ quốc gia, đảm bảo an ninh và tự chủ công nghệ chip bán dẫn, thực hiện thành công mục tiêu chuyển đổi số quốc gia.