Vì sao cận Tết nhu cầu mua tăng nhưng ôtô nhập lại giảm?

Thị trường ô tô trong năm qua chứng kiến nhiều khó khăn khi nhu cầu thị trường có những sự biến động thất thường so với giai đoạn trước đó. Trong giai đoạn 2011 - 2017, tăng trưởng tiêu thụ xe ô tô của Việt Nam đạt bình quân 7,4%/năm. Số lượng xe tiêu thụ tăng từ 181.545 xe năm 2011 lên mức cao nhất là 350.000 xe năm 2015 và giảm xuống còn 272.750 xe năm 2017.

Năm 2016, thị trường ô tô Việt tiêu thụ được 304.427 xe, tăng 24% so với năm 2015, đây là mức doanh số cao nhất trong vòng 20 năm qua. Năm 2017, tổng doanh số bán hàng của toàn thị trường đạt 272.750 xe, giảm 10% so với năm 2016. Các sản phẩm xe du lịch chiếm tỷ trọng 62% (tương đương với 173.485 xe), giảm 9,9% so với năm 2016; các dòng xe tải, xe khách/bus chiếm gần 35% (khoảng 99.082 xe) trong cơ cấu xe bán ra năm 2017.

Theo các chuyên gia kinh tế, Việt Nam đang trong giai đoạn dân số 'vàng', với sự gia tăng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu - những khách hàng tiềm năng lớn của dòng xe cá nhân được dự báo sẽ tăng trưởng nhanh trong thời gian từ nay đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035. Dự báo, tăng trưởng tiêu thụ xe của Việt Nam sẽ tăng trưởng ở mức 22,6%/năm trong giai đoạn 2018 - 2025 và đạt khoảng 18,5%/năm trong giai đoạn 2025 - 2035.

Tuy nhiên, thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan cho thấy, 11 tháng đầu năm 2018, cả nước nhập 66.283 ô tô nguyên chiếc các loại với tổng kim ngạch gần 1,5 tỷ USD. Mặc dù tình hình nhập khẩu ô tô liên tục tăng trưởng, nhưng hết tháng 11, sản lượng xe nhập khẩu vẫn đang giảm khoảng 20% trong khi kim ngạch giảm 21% so với cùng kỳ 2017. Xét về xuất xứ, hết tháng 11, Thái Lan và Indonesia dẫn đầu về số lượng ô tô nguyên chiếc NK và kim ngạch.

Trong tuần qua (7-13/12), lượng ô tô nhập khẩu đạt 2.833 chiếc, tương ứng đạt hơn 67 triệu USD, giảm 19,8% (tương ứng giảm 701 chiếc) so với con số của tuần trước (30/11 – 6/12) là 3.534 chiếc với tổng trị giá đạt 73,2 triệu USD. Đáng chú ý, đây là tuần thứ 2 liêp tiếp lượng ô nhập khẩu giảm khi tính từ đầu tháng 12, tháng được dự đoán sức mua sẽ tăng cao do các đại lý đẩy doanh số cũng như nhu cầu mua xe đi tết của người tiêu dùng.

Lý giải về việc này, ông Lưu Mạnh Tưởng - Cục trưởng Cục Thuế Xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan) cho hay: “Tết đã cận kề, trong khi các tháng trước xe nhập về tăng rất nhiều, cao nhất là tháng 11. Tuy nhiên, xe nhập về nhiều nhưng chưa bán được bởi các doanh nghiệp vẫn vướng mắc trong thủ tục kiểm định chất lượng của Cục Đăng kiểm Việt Nam, mất nhiều thời gian. Vì vậy, các doanh nghiệp đang cân đối lượng hàng để làm xong thủ tục và bán trước Tết cho khách hàng”.

Với việc thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA), nguồn thu ngân sách của Hải quan bị sụt giảm mạnh trong năm 2018. Theo Cục Thuế Xuất nhập khẩu, riêng với Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), dù 11 tháng đầu năm nay lượng nhập ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống tăng nhưng thu thuế lại thấp vì tới 90% lượng nhập khẩu là từ các nước ASEAN, hưởng thuế nhập khẩu 0%. Thuế nhập khẩu giảm nên thuế tiêu thụ đặc biệt đánh trên thuế nhập khẩu cũng giảm.