Xe máy Việt Nam: Kẻ ăn không hết, người lần chẳng ra

Kỷ lục tiêu thụ của xe máy Việt Nam

Theo dự báo của Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), sức mua của thị trường xe máy ước cả năm 2018 và hướng tới 2018 sẽ vẫn tiếp tục duy trì ngưỡng con số 3 triệu xe trở lên. Số liệu đầy đủ về tiêu thụ xe máy 2018 sẽ được công bố trong vài ngày tới của tháng 1/2018.

Thống kê tiêu thụ xe máy qua các năm của VAMM

Trước đó, báo cáo bán hàng Quý 3 của VAMM đạt 864.958 xe tăng 10% so với Quý 2/2018. Dựa vào quy luật tiêu thụ xe Quý cuối các năm thường cao hơn hoặc ngang bằng Quý 3 nên có thể dự báo tổng sản lượng tiêu thụ xe máy năm 2018 đạt trên 3,3 triệu xe. Con số này tiếp tục là kỷ lục mới của VAMM.

Nhìn vào lượng tiêu thụ xe trong 5 năm trở lại đây của VAMM có thể thấy tốc độ tăng trưởng khá đều đặn, năm sau cao hơn năm trước. Trong đó sức mua tăng lên trông thấy từ năm 2016 (cán mốc trên 3 triệu xe) và duy trì cho đến nay.

Cũng cần lưu ý là báo cáo VAMM nhắm tới tổng lượng tiêu thụ của 5 thành viên là Honda, Yamaha, SYM, Piaggio và Suzuki, không phải số sản xuất và không bao gồm số xuất khẩu.

Honda SH liên tục tăng giá trở thành mẫu xe máy hot nhất Việt Nam

Hiện tại hai doanh nghiệp xuất khẩu nhiều xe là Honda Việt Nam và Piaggio Việt Nam. Chưa kể trên thị trường cũng có một số thương hiệu lắp ráp không thuộc VAMM hoặc bán xe máy nhập khẩu, vì vậy có thể hiểu giá trị tiêu thụ thực tế của toàn thị trường lớn hơn nhiều so với con số của 5 thành viên VAMM.

Trong miếng bánh hấp dẫn trên, trật tự ngôi thứ giữa 5 nhà sản xuất xe máy Việt Nam vẫn giữ nguyên với sự dẫn đầu của Honda, kế đến là Yamaha, Piaggio...

4 hãng không bằng 1 ông lớn: lợi nhuận vẫn teo tóp

Với thị phần chiếm tới 90% ở Việt Nam, không khó để nhận ra, Honda vẫn là doanh nghiệp Nhật hái được nhiều tiền nhất từ người dân Việt Nam. Báo cáo tài chính 3 Quý năm 2018 của VEAM (Tổng công ty Máy Động lực và Máy Nông nghiệp Việt Nam) - đối tác góp vốn trong Honda Việt Nam (HVN), công ty này nhận 3.371 tỷ đồng lợi nhuận từ công ty Honda Việt Nam…

Với khoảng 30% vốn điều lệ của VEAM, có thể ước tính lợi nhuận HVN đạt được trong năm 2018 tại Việt Nam vào khoảng 15.000 tỷ đồng, và chiếm phần lớn vẫn là kinh doanh xe máy.

Cùng với khoản lợi nhuận lớn đó, giá xe máy Honda thường xuyên ở tình trạng loạn giá, nhiễu giá hơn so với các thành viên còn lại là rất lớn. Các mẫu xe tay ga của Honda như SH Mode, SH 150i, SH 125i, Lead, Vision,... đã bị các đại lý đẩy lên cao hơn từ 5-20 triệu đồng so với giá niêm yết. Riêng trường hợp PCX giá thấp hơn niêm yết từ 1 đến 3 triệu đồng tùy phiên bản là hy hữu bởi nhu cầu thấp.

Đối với các mẫu xe số của Honda, phần lớn duy trì giá giảm so với niêm yết từ 500 ngàn cho đến 1,5 triệu đồng. Mức giảm này vẫn đem lại lợi nhuận cho các HEAD bởi xe số vẫn có doanh số ổn định dù không phát triển mạnh như xe tay ga.

Ở chiều ngược lại, 4 thành viên của VAMM đều phải duy trì giá không tăng, thậm chí nhiều mẫu xe giá còn giảm so với niêm yết.

Yamaha tuyên bố tăng sản lượng sản xuất xe tay ga nhưng lợi nhuận phần lớn vẫn nhờ xe số, trong đó mẫu Exciter là chủ lực

Đối thủ chính của Honda tại Việt Nam là Yamaha gần như “lép vế” trong cuộc đua xe tay ga. Năm 2017, Yamaha Việt Nam lần lượt giới thiệu hàng loạt các mẫu xe tay ga như Nozza 115, Grande 125, Acruzo 125, Janus 125, NM-X 155 và NVX 125/155 với thiết kế định hướng vào các đối tượng khách hàng trẻ, đồng thời đạt 177.025 chiếc bán ra thị trường (tăng hơn 15% so với năm 2016).

Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay giá bán xe tay ga Yamaha đều hạ so với giá niêm yết từ 500 ngàn đến 2 triệu đồng. Trường hợp cá biệt tăng giá chỉ có mẫu côn tay Exciter vì nhu cầu còn nhiều, nhưng cách biệt chỉ vài trăm ngàn đồng.

Xe tay ga của Paggio có dấu hiệu sụt giảm thị phần trước sức ép từ Honda

Từng chiếm thị phần xe tay ga chỉ đứng sau Honda là Piaggio Việt Nam. Rất ít khi giá xe Piaggio và Vespa hạ dù tiêu thụ giảm dần qua các năm.

Trong 3 năm qua, lợi nhuận sau thuế của Piaggio Việt Nam giảm đi trông thấy, từ 566 tỷ đồng năm 2015 xuống còn 415 tỷ đồng năm 2017. Dự báo năm khó có thể cao hơn năm trước bởi sự cạnh tranh khốc liệt trong dòng xe tay ga cao cấp đã tăng lên từ phía các đối thủ Nhật Bản. Bất chấp hàm lượng công nghệ gia tăng trên xe Piaggio và Vespa như phanh ABS hay động cơ tiết kiệm nhiên liệu, người tiêu dùng vẫn đổ xô vào xe tay ga Honda như một thị hiếu truyền thống, khiến đại lý bán lẽ hãng này tha hồ làm mưa làm gió với giá.

Tổng kết lại thị trường xe máy năm 2018, có thể thấy bức tranh vẫn rất tươi mới bất chấp các kiến nghị hạn chế và dần cấm xe máy trong tương lai.