Dấu hỏi cho chứng khoán Việt Nam năm 2015

 

Bỏ qua những diễn biến bất lợi những ngày gần đây, thị trường chứng khoán nhìn chung tăng trưởng khá tốt, với 13% từ đầu năm, sau khi tăng 22% năm ngoái. Tuy nhiên, VN-Index hiện vẫn thấp hơn 10% so với đỉnh đạt được hồi tháng 9.

 

Vì vậy, giới phân tích đang băn khoăn liệu bức tranh kinh tế sáng sủa có thể giúp thị trường khởi sắc hơn nữa hay không. Đặc biệt khi còn nhiều lo ngại liệu cấu trúc thị trường đã sẵn sàng cho thời kỳ thăng hoa hay chưa.

 

Ví dụ, các quỹ đầu tư vẫn còn mờ mịt sau việc Mondelez International mua 80% cổ phần mảng bánh kẹo của Kinh Đô. "Việc này đã khiến thị trường cảm thấy khó hiểu. Sẽ thế nào nếu anh có thể sở hữu 100% một công ty niêm yết bằng cách mua số tài sản đó sau khi đã được chuyển sang một chi nhánh? Nhưng lại chỉ được mua 49% cổ phần của một công ty niêm yết? Thế công ty niêm yết để làm gì vậy? Nếu họ cho phép các vụ thâu tóm chi nhánh như vậy, thị trường sẽ chẳng khác nào nơi quảng cáo bán nhà xưởng", ông Kevin Snowball - CEO quỹ PXP Vietnam Asset Management cho biết.

 

Snowball còn bày tỏ lo ngại về các kế hoạch cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước bị thực hiện chậm chạp với giá IPO ngày càng tăng. Hồi tháng 11, Vietnam Airlines huy động được 51,3 triệu USD theo kế hoạch đã được đề ra từ năm 2008. Không chỉ bán vẻn vẹn 3,5% cổ phần, đa số cổ phiếu còn về tay hai nhà băng Việt không có cổ đông nước ngoài. Số cổ phiếu này chỉ bắt đầu giao dịch trên sàn vào tháng 3 năm sau.

 

"Nếu muốn thị trường chứng khoán không bị nhà đầu tư cá nhân coi là nơi thay thế casino, Việt Nam cần để các tổ chức nước ngoài tham gia nhiều hơn. Tăng nguồn cung thông qua các IPO thành công, được định giá hợp lý, đồng thời tăng khả năng tiếp cận cho nhà đầu tư ngoại là điều cần thiết để tăng tính nghiêm túc cho thị trường", Snowball cho biết.

 

Các lo ngại này đã khiến nhiều nhà đầu tư tổ chức ngần ngại tới Việt Nam. "Thời điểm này, thị trường Việt Nam vẫn rất giống một thị trường cổ phần tư nhân. Họ chưa sẵn sàng cho các nhà đầu tư tổ chức", Jalil Rasheed - Giám đốc khu vực Đông Nam Á tại Invesco cho biết. Ông nhận xét thị trường Việt Nam còn chậm chạp trong thanh toán sau giao dịch và chấp thuận hợp đồng hoán đổi tiền tệ.

 

Cũng như Snowball, Rasheed cũng lo ngại thị trường không có đủ cổ phiếu. "Top 10 cổ phiếu đã đóng góp 80-90% chỉ số và phần lớn là công ty nhà nước lớn", Rasheed cho biết. Ông cũng nhận xét việc quản trị doanh nghiệp ở Việt Nam không tuân theo chuẩn mực của nhiều nước Đông Nam Á.

 

Một yếu tố khác có thể ảnh hưởng lên chứng khoán là các công ty dầu mỏ. Từ hè này, giá dầu thô Brent đã giảm từ hơn 115 USD một thùng xuống còn hơn 66 USD hôm qua. Rất nhiều nhà phân tích đã dự đoán giá còn tiếp tục đi xuống. Từ đầu tuần, chứng khoán Việt Nam cũng liên tục giảm điểm do các cổ phiếu dầu khí rớt giá, trong đó có PetroVietnam Gas - công ty lớn nhất thị trường về vốn hóa.