Đề xuất sử dụng amiăng trắng có kiểm soát

Nhiều chuyên gia, nhà khoa học đưa ra đề xuất sử dụng amiăng trắng có kiểm soát để đảm bảo sức khỏe người lao động trong Hội nghị khoa học quốc tế “Đánh giá tác động của amiăng trắng đến sức khỏe con người – Biện pháp quản lý phù hợp” do Bộ xây dựng cùng Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức ngày 10/12.

Theo nghiên cứu của nhóm tác giả PGS. TSKH Bạch Đình Thiên (Viện trưởng Viện nghiên cứu và ứng dụng Vật liệu Xây dựng Nhiệt đới) và TS Hoàng Vĩnh Long (Phó trưởng khoa Vật liệu Xây dựng Trường Đại học Xây dựng); sản phẩm amiăng trắng – xi măng sẽ không gây độc hại đến sức khỏe con người nếu trong quá trình sản xuất chúng ta áp dụng các biện pháp tổng hợp như: khoa học công nghệ, tổ chức, quản lý, đào tạo, tuyên truyền, tuân thủ chặt chẽ các quy định của Nhà nước và Công ước số 162 của Tổ chức lao động Quốc tế về amiăng là đáp ứng được môi trường lao động theo quy định và đảm bảo an toàn sức khỏe cho người lao động.

Theo hai tác giả này, chủ trương cho phép sử dụng amiăng trắng có kiểm soát để sản xuất tấm lợp trong QĐ 121/2008/QĐ – TTg là đúng đắn. Trong lĩnh vực xây dựng sản phẩm từ amiăng trắng – xi măng vẫn có thể được tiếp tục sử dụng trong khi thế giới chưa tìm được sự thay thế bằng loại sợi khác thỏa mãn các yêu cầu về môi trường, yêu cầu kỹ thuật, chỉ tiêu kinh tế và đảm bảo phát triển bền vững.

Nghiên cứu của nhóm tác giả này viện dẫn về các nghiên cứu của các nhà khoa học Đức, Thụy Sỹ, Anh, Hy Lạp, Mỹ, Canada, Brazin đã kết luận rằng, amiăng sử dụng có kiểm soát với nồng độ bụi 0,1 sợi/ml đảm bảo sức khỏe người lao động. Các nghiên cứu của các nhà khoa học Viện Nghiên cứu Y học lao động thuộc Viện Hàn lâm y học Liên bang Nga khẳng định amiăng trắng an toàn khi sử dụng có kiểm soát.

Nghiên cứu của Phó giáo sư - Tiến sĩ Lương Đức Long – Viện vật liệu xây dựng, Bộ xây dựng lại chỉ ra rằng: cần phải phân biệt rõ amiăng chrisotile và amiăng anphibole khi nói về tính độc hại của amiăng.

Amiăng chrisotile là một loại vật liệu được hình thành trong tự nhiên, có những tính chất vật lý và cơ học rất quý giá, có độ bền vững chống lại xâm thực của môi trường, có khả năng chịu nhiệt và chịu lửa tốt nên đã được con người sử dụng hàng nghìn năm nay.

Đối với Việt Nam, tấm lợp xi măng amiăng là vật liệu lợp đang sử dụng cho những người dân có thu nhập thấp, dân miền núi, miền biển, đặc biệt, trong những tình huống cần khôi phục nhanh chóng chỗ ở, nhà xưởng, kho tàng sau khi xảy ra thiên tai.

Tấm lợp xi măng amiăng là vật liệu lợp đang sử dụng cho những người dân có thu nhập thấp, dân miền núi, miền biển, đặc biệt, trong những tình huống cần khôi phục nhanh chóng chỗ ở, nhà xưởng, kho tàng sau khi xảy ra thiên tai. (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, việc sử dụng xi măng và amiăng tại những nơi sản xuất tấm lợp amiăng có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nước và không khí cũng như ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động.

Tiến sĩ Lương đề xuất, để ngành công nghiệp sản xuất vật liệu lợp xi măng amiăng phát triển bền vững, các cơ sở sản xuất cần tiếp tục đầu tư cải tiến công nghệ, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo đảm sức khỏe công nhân sản xuất.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cũng cho rằng vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau. Trên cơ sở các ý kiến đưa ra, Thứ trưởng khẳng định sẽ nghiên cứu, tập hợp các thông tin khoa học và quản lý hữu ích báo cáo Thủ tướng chính phủ trước ngày 30/12/2014.

Hiện nay có 149 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 3/4 dân số thế giới đang cho phép sử dụng amiăng trắng và các sản phẩm chứa amiăng trắng, trong đó có các nước G8 gồm: Hoa Kỳ, Canađa, Liên bang Nga và các nước: Mexico, Brazil, , Ukraina, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, In đô nê xia, Việt Nam...

Nước Mỹ cấm amiăng từ những năm 1980 theo đề xuất của EPA, nhưng đến năm 1991, Tòa thượng tẩm Hoa Kỳ đã hủy bỏ lệnh cấm và lệnh loại bỏ dần dần amiăng. Tòa án Tối cao Ấn Độ (01/2011) đã bác bỏ yêu cầu của các Tổ chức Phi chính phủ NGO là cấm sử dụng tất cả các loại amiăng.

Yêu cầu này đệ trình lên tòa án từ 2004. Các nước Singapore, Đài Loan đã từng cấm amiăng, nhưng đã rút khỏi danh sách các nước cấm từ 2010. Nước Mỹ hiện nay cho phép sản xuất hoặc nhập khẩu để sử dụng khoảng gần 30 sản phẩm có chứa amiăng trắng là: Tấm sóng amiăng xi măng, tấm phẳng amiăng xi măng, gạch lát sàn nhựa vinyl-amiăng, ống dẫn amiăng xi măng, vật liệu ma sát (VL làm phanh các loại), vải amiăng (vải chống cháy).