Doanh nghiệp đua mở trường đại học công ty

Thực tế, các DN đang tìm cách để đưa các nhà quản lý của mình trải nghiệm các chương trình phát triển kỹ năng được viết riêng cho Cty, hơn là dựa vào kiến thức của các trường kinh doanh, công ty tư vấn hoặc các hình thức đào tạo khác tương tự. Các Cty hiện nay không chỉ dành nhiều ngân sách đào tạo cho hoạt động này tại Cty mà còn xây dựng "các trường đại học của Cty" riêng cho DN mình. 

Trường đại học của riêng Cty

Ý tưởng này không phải là mới. Tập đoàn General Electric được cho là đã mở trường đại học đầu tiên của Cty từ năm 1956. Trong số các trường đào tạo kiểu này, nổi tiếng nhất là có lẽ "Đại học Hamburger" của McDonald. Kể từ năm 1961, có khoảng 275.000 người đã tham gia học tại một trong bảy trường của nó trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, những trường đại học hoặc học viện trong Cty như vậy đã trở thành phổ biến trong những năm gần đây. Một khảo sát của Tập đoàn Tư vấn Boston (BCG) cho thấy số lượng các trường đại học - Cty chính thức tại Mỹ đã tăng gấp đôi từ năm 1997 đến năm 2007, đạt khoảng 2.000. Kể từ đó, mô hình học viện kiểu này đã tiếp tục lan rộng và bây giờ hơn 4.000 Cty trên khắp thế giới có học viện riêng.

Con số thống kê không chính xác hoàn toàn, bởi định nghĩa về một trường đại học Cty khá nan giải. Không giống như các trường đại học thông thường, những trường này có xu hướng tập trung vào thực hành hơn lý thuyết và hiếm khi cấp bằng. Nhưng chúng lại có giá trị nhiều hơn chỉ là một khóa học đào tạo của Cty. Các trường đại học của Cty có hai đặc điểm phân biệt: đầu tiên là một cơ sở chuyên dụng, dù xây bằng gạch hoặc trực tuyến; thứ hai là một chương trình giảng dạy phù hợp với chiến lược bao quát của Cty.

Thế giới đang thay đổi nhanh chóng, mỗi Cty có những thách thức cụ thể: có thể là khủng hoảng tài chính, sự gia tăng của trí thông minh kỹ thuật số hoặc nhân tạo, hay toàn cầu hóa. Việc đào tạo và phát triển dưới sự bảo trợ của một trung tâm, một đại học trong Cty giúp dễ dàng hơn để tập trung vào các nhu cầu riêng biệt. Các trường kinh doanh khó có thể làm chuẩn được như vậy.

Các trường đại học của Cty có thể đặc biệt hữu ích khi một Cty muốn cố gắng thay đổi toàn diện nền văn hóa của nó. Unilever, một Cty nổi tiếng về hàng tiêu dùng, đã mở trường đào tạo đầu tiên của mình ở London hơn nửa thế kỷ trước. Năm 2013, tập đoàn này này đã dành 65 triệu USD mở một cơ sở đào tạo khác ở Singapore. Khi muốn thay đổi đặc tính của Cty để tập trung nhiều hơn vào kinh doanh "bền vững, các trường đại học của Cty đóng một vai trò trung tâm.

Các trường đại học của DN thường mời gọi hàng loạt giáo sư đầu ngành, từ các trường kinh doanh như Cambridge và INSEAD, để thiết lập và dạy các chương trình sẽ được chuyển giao trong khuôn viên trường học DN. Apple đã đi xa hơn, mời hiệu trưởng trường kinh doanh của Đại học Yale, Joel Podolny, để điều hành các trường đại học của tập đoàn.

Trường đại học của Unilever tập trung chủ yếu vào bộ phận lãnh đạo quản lý hàng đầu của mình. Các Cty khác có cách tiếp cận rộng hơn. Một trong số đó là ArcelorMittal, Cty sản xuất thép lớn, với 6 trường đại học, bao gồm các trường tại Ukraina và Nam Phi. ArcelorMittal sẽ sớm mở thêm ở Kazakhstan và Brazil.

Lợi và hại

Mặc dù có rất nhiều lý do thuyết phục cho các DN đầu tư vào các trường đại học của Cty, nhưng loại hình đào tạo này cũng có những hạn chế nhất định. Thông thường, nhà quản lý tới trường đại học bên ngoài học tập sẽ được tiếp xúc với nhiều ý tưởng từ các đồng nghiệp ở Cty khác. Và họ có thể đặt ra các loại câu hỏi mà không bị ảnh hưởng đến sự nghiệp của họ. Nhưng nếu tại trường đại học Cty thì điều đó có vẻ không thoải mái như thế.

Một số DN tiết lộ các lợi ích khác của việc chuyển đổi chương trình phát triển quản lý lãnh đạo theo mô hình đại học Cty sang một khóa cao học lãnh đạo quản trị kinh doanh (EMBA), hoặc một khóa học lãnh đạo ngắn hơn của trường kinh doanh có uy tín như là một cách để giữ chân các lãnh đạo “ngôi sao” đang lên của DN. Thậm chí, nếu khóa học EMBA không hẳn rõ ràng, đáp ứng ngay yêu cầu Cty thì việc được học tại trường kinh doanh nổi tiếng khối Ivy League cũng làm cho các giám đốc phấn khởi và từ đó trung thành với Cty. Tuy nhiên, điều này cũng thường gặp phải thách thức là, khi Cty gửi các lãnh đạo sáng giá nhất, tốt nhất với trình độ chuyên môn cao tới trường kinh doanh, việc này dễ khiến các đối thủ tìm cách tiếp cận, lôi kéo. Giấy chứng nhận khóa học của các trường đại học Cty, vốn được tập trung nhiều hơn vào nhu cầu của các Cty sẽ ít hấp dẫn đối với đối thủ cạnh tranh.

Nhiều Cty hiện nay đã cắt chi phí để gửi các nhà quản lý tới các trường kinh doanh bên ngoài. Một cuộc khảo sát kéo dài với sinh viên chương trình EMBA của The Economist cho thấy số người có tiền học phí do chủ lao động trả đã giảm chóng mặt, từ 69% năm 2005 giảm còn 39% năm 2015.