Các dự án đầu tư công bắt đầu bước vào năm "bản lề"

Giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 sẽ tăng 20-25%

Nhằm bù đắp cho sự suy giảm của các động lực tăng trưởng khác, Chính phủ đã công bố dự toán ngân sách năm 2023, trong đó vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước (hay còn gọi là đầu tư công) ước đạt 698.867 tỷ đồng, tăng 28,9% so với kế hoạch năm trước. Con số này bao gồm vốn phân bổ cho các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội.

Giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 sẽ tăng 20-25% so với giải ngân thực tế năm 2022 nhờ các nút thắt về lĩnh vực xây dựng được tháo gỡ.

Theo Công ty CP Chứng khoán Agribank (Agriseco), tổng mức vốn Ngân sách Nhà nước kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025 đã nâng lên 2,87 triệu tỷ đồng, tăng 44% so với số thực hiện giai đoạn 2016-2020. Mức vốn này đã được Quốc hội thông qua vào ngày 28/7/2021, tập trung vào các dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2, vành đai 3 TP Hồ Chí Minh, vành đai 4 Hà Nội.

Với tốc độ giải ngân chậm giai đoạn 2021-2022, ước tính lượng giải ngân đầu tư công bình quân giai đoạn 2023-2025 để hoàn thành kế hoạch cả giai đoạn khoảng 600 - 700 nghìn tỷ đồng. Do đó, năm 2023 sẽ là năm "bản lề" các dự án đầu tư công được đẩy mạnh sau khi bị đình trệ bởi dịch COVID-19, giá nguyên vật liệu tăng cao.

Tác động lan tỏa đến nhiều nhóm ngành

Cũng theo Agriseco, việc tập trung đẩy mạnh đầu tư công trong năm 2023 kỳ vọng sẽ tạo ra các tác động lan tỏa đến nhiều nhóm ngành như vật liệu xây dựng, xây dựng, bất động sản dân cư, bất động sản khu công nghiệp và logistics.

Đầu tư công được coi là động lực tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh các đầu kéo tiêu dùng, xuất khẩu chịu ảnh hưởng do áp lực lạm phát, tỷ giá tăng và kinh tế toàn cầu biến động.

Theo đó, nhóm vật liệu xây dựng được hưởng lợi trực tiếp ngay sau giai đoạn giải phóng mặt bằng, bước vào triển khai dự án cho đến khi hoàn thành hoạt động xây dựng dự án. Mặc dù vậy, đặc thù của từng ngành khiến mức độ hưởng lợi của các doanh nghiệp là khác nhau.

Với ngành thép, doanh nghiệp cung ứng thép xây dựng được hưởng lợi. Với các ngành mà chi phí vận chuyển tác động lớn đến khả năng tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp như xi măng và đá xây dựng, các doanh nghiệp có thị phần lớn và có vị trí gần các dự án đang triển khai sẽ được hưởng lợi tốt hơn phần còn lại của ngành.

Nhóm xây dựng hạ tầng kỳ vọng hưởng lợi trực tiếp khi các dự án đầu tư công trọng điểm đi vào triển khai. Một số dự án hạ tầng giao thông trọng điểm nhu cao tốc Bắc Nam giai đoạn 1 và 2, sân bay Long Thành được triển khai sẽ giúp các nhà thầu xây dựng (đặc biệt là những nhà thầu có kinh nghiệm thi công dự án).

Theo Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), hàng loạt dự án hạ tầng giao thông trọng điểm sẽ được khởi công từ đầu năm 2023, bao gồm: Cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2 (tháng 01/2023); nhà ga hành khách và đường băng sân bay tại Sân bay Long Thành (tháng 1/2023); cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu (tháng 4/2023) và cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột (tháng 6/2023).

Trong khi đó, 11 dự án thành phần của cao tốc Bắc Nam giai đoạn 1 vẫn sẽ được đẩy mạnh thi công và hoàn thành lần lượt trong giai đoạn 2022-2024.

Chính phủ cũng đang cho thấy quyết tâm rút ngắn tiến độ tại cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2 với hàng loạt giải pháp như sớm thực hiện đề bù và giải phóng mặt bằng (tất cả các dự án đều đã hoàn thành từ 60-75%) và ban hành Nghị quyết 18 cho phép giao trực tiếp mỏ vật liệu trong hồ sơ khảo sát mỏ phục vụ dự án cho các nhà thầu giúp thời gian thực hiện thủ tục cấp phép được rút ngắn hơn đáng kể so với cao tốc Bắc Nam giai đoạn 1.

Dòng tiền các nhà thầu tham gia thi công cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2 cũng sẽ được cải thiện đáng kể so với các dự án khác.

Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết, các gói thầu thi công nhà ga và đường băng sân bay sẽ được khởi công trong quý 1/2023.

Điều này tạo kỳ vọng liên danh những doanh nghiệp xây lắp dân dụng lớn như Công ty CP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HBC), Công ty CP Xây dựng Coteccons (CTD), Công ty CP Xây dựng Phục Hưng Holdings (PHC) sẽ có khả năng cạnh tranh để tham gia thi công gói thầu nhà ga hành khách.

Việc khởi công sân bay Long Thành cũng sẽ thúc đẩy tăng trưởng nhu cầu của các doanh nghiệp đá xây dựng tại khu vực Đông Nam Bộ trong giai đoạn 2023-2024.

Thúc đẩy đầu tư công, ngành bất động sản có thể được hưởng lợi gián tiếp ngay từ khi quy hoạch của các dự án đầu tư công lớn được thông qua. Điều này sẽ thu hút nhu cầu về bất động sản và nhà ở tại các khu vực, tỉnh thành lân cận với các dự án khi cơ sở hạ tầng được kỳ vọng hoàn thiện.

Nhóm bất động sản khu công nghiệp kỳ vọng thu hút thêm dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đầu tư vào khu công nghiệp khi cơ sở hạ tầng giao thông, cao tốc được hoàn thiện sẽ giúp tăng tính liên thông giữa các vùng, các khu công nghiệp.

Trong năm 2023, bất động sản công nghiệp sẽ tiếp tục hưởng lợi từ dòng vốn dịch chuyển nhà máy sản xuất, hiệp định thương mại thế hệ mới được ký kết, các chính sách thu hút FDI.

Ngành logistics kỳ vọng có thể hưởng lợi gián tiếp khi đầu tư công được thúc đẩy, cơ sở hạ tầng được cải thiện. Các tuyến cao tốc sau khi hoàn thiện sẽ khiến hoạt động logistics thuận lợi hơn nhiều, qua đó là chất xúc tác để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thu hút FDI.