Nghiên cứu dự án tuyến đường sắt hiện đại nối TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ vốn đầu tư khoảng 10 tỉ USD

Mới đây, trong văn bản trả lời cử tri tỉnh Long An về kế hoạch mở tuyến đường sắt TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ nhằm giảm tải kẹt xe trên quốc lộ 1 TP Hồ Chí Minh đi miền Tây Nam Bộ, Bộ Giao thông vận tải cho biết, quy hoạch mạng lưới đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050 theo Quyết định 1769/QĐ-TTg với định hướng xây dựng tuyến đường sắt TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ, nhằm tăng cường kết nối TP Hồ Chí Minh với TP Cần Thơ là trung tâm của vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng sông Cửu Long, cũng là cửa ngõ của miền Tây Nam Bộ.

Theo Ban quản lý Dự án đường sắt, dự án đường sắt TP Hồ Chí Minh – Cần Thơ đang được nghiên cứu tiền khả thi, và hiện đơn vị tư vấn đang hoàn thành khảo sát và lập báo cáo.

Theo quy hoạch này, tuyến đường sắt TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ xuất phát từ ga An Bình (TP Dĩ An, tỉnh Bình Dương) đến ga Cái Răng (TP Cần Thơ ) là đường đôi, khổ ray 1.435 mm với tổng chiều dài khoảng 174 km. Theo đại diện Bộ Giao thông vận tải, trên cơ sở cân đối nguồn lực đầu tư, quy hoạch cũng đã dự kiến chuẩn bị đầu tư. Bộ Giao thông vận tải sẽ tiến hành nghiên cứu để triển khai tuyến đường sắt TP Hồ Chí Minh – Cần Thơ trong giai đoạn từ nay đến năm 2030.

Đầu năm 2021, Bộ Giao thông vận tải đã có quyết định giao nhiệm vụ cho Ban quản lý Dự án đường sắt tổ chức lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, giai đoạn 2021 - 2025.

Nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải trên tuyến hành lang TP Hồ Chí Minh đi các tỉnh miến Tây nhằm giảm tải cho quốc lộ 1 vốn là tuyến “độc đạo” khi nhiều tuyến kết nối khác chưa hoàn thành hoặc mới triển khai, phục vụ phát triển kinh tế xã hội của cả khu vực. Trước mắt, trong giai đoạn 2021 - 2025, Bộ Giao thông vận tải tập trung nguồn lực để đầu tư thông tuyến đường bộ cao tốc TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ.

Trước đó, ngày 27/8/2013, Bộ Giao thông vận tải đã ký quyết định phê duyệt Quy hoạch chi tiết tuyến đường sắt TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ, với tổng chiều dài toàn tuyến là 173,677 km, gồm 14 ga, xuất phát từ ga lập tàu An Bình (TP. Dĩ An, tỉnh Bình Dương) đến TP Cần Thơ. Lộ trình đi theo hướng tuyến dài nhằm tiếp cận các đô thị, thị xã hiện hữu của TP Hồ Chí Minh và 4 tỉnh/thành miền Tây Nam Bộ gồm: Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ. Dự án được đề xuất sử dụng đường sắt đôi 1.435 mm, dành cho đường sắt cao tốc phổ biến trên thế giới, vận hành tàu chở khách chạy 200 km/h, tàu hàng 150 km/h.

Phương án nói trên cũng đã được Viện Khoa học và Công nghệ Phương Nam hoàn tất báo cáo cuối kỳ và gửi UBND TP Cần Thơ cùng Bộ Giao thông vận tải.

Tuy nhiên, vào cuối tháng 3/2021, UBND TP Hồ Chí Minh đã có văn bản khẩn gửi Bộ Giao thông vận tải về tuyến đường sắt TP Hồ Chí Minh – Cần Thơ. Theo đó, sau nhiều lần họp bàn, đại diện 5 tỉnh/thành liên quan đã thống nhất với phương án đơn vị nghiên cứu đề xuất là rút ngắn tuyến còn gần 135 km với 9 ga, đi theo hành lang bên phải đường bộ cao tốc TP Hồ Chí Minh – Trung Lương – Mỹ Thuận – Cần Thơ. UBND TP Hồ Chí Minh nhận thấy việc điều chỉnh là cần thiết, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn hiện nay của thành phố và các tỉnh.

UBND TP Hồ Chí Minh cũng cho rằng, việc đề xuất đầu tư xây dựng các ga đường sắt thành các ga đô thị để phát triển đô thị dọc các tuyến đường sắt theo mô hình TOD (Transit Oriented Development) là phù hợp. Việc này nhằm phát huy hiệu quả đầu tư các tuyến đường sắt, thu hút hành khách sử dụng phương tiện vận chuyển khối lượng lớn, phát triển đô thị theo xu hướng tích hợp, đầu tư khai thác hạ tầng đô thị hiệu quả.

Dự tính tổng đầu tư dự án tuyến đường sắt TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ dài 135 km vào khoảng 10 tỷ USD. Được biết, hiện đang có hai nhà đầu tư đến từ Mỹ và Vương quốc Anh quan tâm đến dự án. Khi hoàn thành, nhà đầu tư khai thác 25 năm để hoàn vốn, sau đó chuyển giao Bộ Giao thông vận tải.

Giá vé được đề xuất cho từng chặng. Cụ thể từ TP Hồ Chí Minh đến Long An là 120.000 đồng/vé; đến Tiền Giang 280.000 đồng/vé; đến Vĩnh Long 325.000 đồng/vé và đến Cần Thơ 400.000 đồng/vé.