Ban hành Bộ tiêu chí đo lường hiệu quả khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng vừa ký Quyết định số 2244/QĐ-TTg ban hành "Bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đối với phát triển kinh tế - xã hội".

Quyết định, có hiệu lực từ ngày 13/10/2025, sẽ là căn cứ quan trọng để các cơ quan quản lý nhà nước từ trung ương đến địa phương đánh giá chính xác và định lượng hóa những đóng góp thực chất của các lĩnh vực mũi nhọn này vào sự phát triển chung của đất nước.

Bộ tiêu chí bao gồm 46 chỉ số cụ thể, được phân thành 4 nhóm chính, phản ánh một cách đa chiều từ nguồn lực đầu vào, kết quả đầu ra, hiệu quả kinh tế cho đến những tác động sâu rộng lên toàn xã hội.

Nhóm tiêu chí đầu vào (2 tiêu chí): Đánh giá nền tảng cơ bản, tập trung vào Nhân lực và Đầu tư cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây là hai yếu tố cốt lõi quyết định tiềm năng phát triển.

Nhóm tiêu chí kết quả (10 tiêu chí): Đo lường trực tiếp "sản phẩm" của hoạt động nghiên cứu và ứng dụng. Các chỉ số đáng chú ý bao gồm: Số lượng bài báo khoa học công bố quốc tế; số lượng đơn đăng ký và bằng độc quyền sáng chế, giải pháp hữu ích; giá trị và số lượng các hợp đồng chuyển giao công nghệ.

Nhóm tiêu chí hiệu quả (5 tiêu chí): Đây là nhóm đánh giá "sức khỏe" của nền kinh tế thông qua lăng kính công nghệ. Các tiêu chí này trả lời câu hỏi liệu khoa học công nghệ có thực sự tạo ra giá trị kinh tế hay không, thông qua các chỉ số như: tỷ trọng đóng góp của khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong GDP; tốc độ tăng năng suất lao động; tỷ trọng doanh thu từ sản phẩm mới của doanh nghiệp.

Nhóm tiêu chí tác động (29 tiêu chí): Là nhóm lớn nhất, phản ánh sự lan tỏa sâu rộng của công nghệ đến mọi mặt đời sống. Các tác động được xem xét trên nhiều phương diện:

Kinh tế: Tỷ trọng kinh tế số trong GDP, giá trị xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao.

Xã hội và môi trường: Tỷ lệ người dân tiếp cận học tập suốt đời, tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt, mức độ số hóa tài nguyên văn hóa, tỷ lệ năng lượng tái tạo.

Quản trị và dịch vụ công: Mức độ hài lòng của người dân với dịch vụ công trực tuyến, tỷ lệ kích hoạt tài khoản định danh điện tử VNeID.

Tổng hợp: Các chỉ số uy tín quốc tế như Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII), Chỉ số Phát triển con người (HDI), và Chỉ số Phát triển Chính phủ điện tử.

Theo Quyết định 2244, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ giữ vai trò chủ trì, chịu trách nhiệm tổng hợp dữ liệu và báo cáo Thủ tướng Chính phủ định kỳ hằng năm.

Các bộ, ngành và địa phương có trách nhiệm thu thập thông tin, dữ liệu liên quan đến lĩnh vực mình quản lý và gửi về Bộ Khoa học và Công nghệ trước ngày 15/4 hằng năm. Đồng thời, các đơn vị này sẽ vận dụng Bộ tiêu chí để xây dựng các công cụ đánh giá riêng, phù hợp với đặc thù của ngành và địa phương mình.

Việc ban hành bộ tiêu chí được kỳ vọng sẽ tạo ra một cơ sở dữ liệu đồng bộ, giúp Chính phủ có cái nhìn tổng thể, từ đó đưa ra những chính sách kịp thời và hiệu quả hơn, thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thực sự trở thành động lực đột phá cho sự phát triển bền vững của Việt Nam.