Làm chủ công nghệ để sản phẩm Make in Vietnam vươn ra thế giới

Tại buổi làm việc với Công ty Cổ phần MK Vision ngày 17/12/2025, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã đưa ra những định hướng quan trọng về chiến lược phát triển công nghệ quốc gia, khẳng định mối quan hệ mật thiết giữa sản phẩm và công nghệ trong bối cảnh hội nhập toàn cầu.

Thay đổi tư duy: Từ lắp ráp đến làm chủ công nghệ lõi

Điểm đặc biệt trong cách tiếp cận mới của Việt Nam là sự song hành giữa "công nghệ chiến lược" và "sản phẩm chiến lược". Tư duy này được xác định rõ ràng: Con đường để Việt Nam làm chủ công nghệ là thông qua làm chủ sản phẩm.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: "Muốn đi ra thế giới, trước hết phải làm chủ sản phẩm chiến lược và công nghệ lõi. Chính việc làm chủ công nghệ sẽ tạo nền tảng để sản phẩm "Make in Vietnam" chinh phục thị trường toàn cầu. Muốn vươn ra thế giới, doanh nghiệp không chỉ dừng ở thiết kế, tích hợp hay sản xuất, mà còn phải nắm giữ và phát triển công nghệ lõi, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững và khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ công nghệ quốc tế".

Chiến lược "ngách": Tập trung vào sự chuyên biệt

Trong bối cảnh các tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới đã thống lĩnh các giải pháp đại trà và phổ quát, cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam nằm ở sự chuyên biệt hóa.

Những nhu cầu đặc thù như quản lý giao thông thông minh, giám sát đô thị hay quản trị hạ tầng là những "mảnh đất màu mỡ" mà các giải pháp đại trà thường không đáp ứng tốt. Với tố chất nhanh nhạy, linh hoạt và tư duy cải tiến liên tục, người Việt Nam rất phù hợp để phát triển các sản phẩm "may đo" cho những nhu cầu chuyên dụng này. Đây chính là cửa sáng để doanh nghiệp Việt tạo ra sự khác biệt và tránh đối đầu trực tiếp với những "gã khổng lồ" công nghệ.

Thay vì nghiên cứu công nghệ một cách hàn lâm và thuần túy, chiến lược hiện nay hướng tới việc ứng dụng sáng tạo công nghệ để giải quyết các bài toán thực tiễn của đất nước.

Quá trình giải quyết các vấn đề của đời sống xã hội thông qua sản phẩm và dịch vụ không chỉ giúp doanh nghiệp tạo ra doanh thu và nguồn lực tài chính, mà quan trọng hơn, nó giúp xác định chính xác đâu là công nghệ lõi cần phải làm chủ. Việc làm chủ dữ liệu nội bộ và công nghệ từ quá trình này sẽ là đòn bẩy để doanh nghiệp bứt phá.

Đổi mới mô hình kinh doanh và định nghĩa lại nhân tài

Sự đột phá trong kỷ nguyên số không chỉ đến từ phần cứng hay phần mềm, mà còn đến từ mô hình kinh doanh sáng tạo. Doanh nghiệp cần chuyển dịch từ tư duy bán sản phẩm sang bán dịch vụ, bán giải pháp dựa trên dữ liệu và sự thấu hiểu hành vi người dùng.

Bên cạnh đó, khái niệm về nguồn nhân lực cũng đang thay đổi mạnh mẽ dưới tác động của trí tuệ nhân tạo (AI). Công cụ AI đã giúp thu hẹp khoảng cách kỹ năng, do đó doanh nghiệp không nhất thiết phải tìm kiếm những "thiên tài" hiếm có. Thay vào đó, cần xây dựng một đội ngũ đủ mạnh, được thử thách bởi các bài toán lớn cùng cơ chế đãi ngộ phù hợp.

Sự kiện Bộ KH&CN làm việc với các doanh nghiệp như MK Vision - đơn vị đang phát triển camera AI xử lý tại biên (AI on Edge) - cho thấy sự đồng hành sát Nhà nước. Tuy nhiên, thành công cuối cùng vẫn phụ thuộc vào tầm nhìn và khát vọng của chính doanh nghiệp.