Vắc xin COVID-19: Hai mũi tiêm hai loại vắc xin khác nhau có được không?

Những người tiêm cả hai loại vắc xin phòng ngừa COVID-19 Oxford – AstraZeneca và Pfizer – BioNTech có phản ứng miễn dịch mạnh mẽ chống lại vi rút SARS-CoV-2. Đó là kết quả của một nghiên cứu được các nhà khoa học thực hiện tại Tây Ban Nha.

Cụ thể, theo trang The Nature, kết quả sơ bộ từ cuộc thử nghiệm trên 600 người là kết quả đầu tiên cho thấy lợi ích của việc kết hợp các loại vắc-xin coronavirus khác nhau. Kết quả sơ bộ đã được công bố trong một buổi thuyết trình trực tuyến vào ngày 18/5 vừa qua. Một thử nghiệm tương tự ở Anh đã báo cáo dữ liệu an toàn vào tuần trước và dự kiến ​​sẽ sớm cung cấp thêm những phát hiện mới về phản ứng miễn dịch khi một người sử dụng hai loại vắc xin tiêm ngừa COVID-19 khác nhau.

Hiện nay, vì lo ngại về tính an toàn, một số quốc gia châuÂu đã khuyến cáo một số hoặc tất cả những người đã được tiêm liều vắc-xin đầu tiên do Đại học Oxford, Vương quốc Anh và AstraZeneca ở Cambridge phát triển, nên tiêm loại vắc-xin khác cho liều thứ hai. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng các phác đồ tiêm chủng COVID-19 kết hợp như vậy sẽ kích hoạt các phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn so với hai liều vắc-xin cùng loại, đồng thời đơn giản hóa nỗ lực tiêm chủng cho các quốc gia đang đối mặt với nguồn cung vắc-xin chưa ổn định.

“Có vẻ như vắc-xin Pfizer đã tăng cường phản ứng kháng thể đáng kể trong vắc-xin AstraZeneca một liều”, Zhou Xing, một nhà miễn dịch học tại Đại học McMaster ở Hamilton, Canada, cho biết đây là một tin tuyệt vời.

 

Lợi ích ban đầu của chiến dịch tiêm chủng kết hợp

Bắt đầu từ tháng 4, thử nghiệm CombivacS ở Tây Ban Nha đã thu hút 663 người nhận được liều vắc xin Oxford – AstraZeneca đầu tiên.Vaccine AstraZeneca sử dụng vector là virus adeno mất khả năng sao chép của tinh tinh, dựa trên phiên bản suy yếu của virus adeno (virus cúm gây bệnh ở tinh tinh), có chứa vật chất di truyền là protein gai bề mặt của virus gây bệnh COVID-19 được gọi tên là Spike hoặc S. Protein, Spike chính là thành phần tiên phong mở đường tiến công cho virus SARS-CoV-2 xâm nhập cơ thể con người. Đây cũng là mục tiêu tấn công của hệ miễn dịch khi virus SARS-CoV-2 xâm nhập. 2/3 số người tham gia được chọn ngẫu nhiên sẽ nhận vắc-xin dựa trên công nghệ mRNA do Pfizer, công ty có trụ sở tại thành phố New York và BioNTech, ở Mainz, Đức, sản xuất ít nhất tám tuần sau liều đầu tiên của họ.

Magdalena Campins, một nhà điều tra trong nghiên cứu CombivacS tại Bệnh viện Đại học Vall d’Hebron ở Barcelona, ​​Tây Ban Nha, báo cáo rằng vắc xin tăng cường Pfizer – BioNTech dường như làm rung chuyển hệ thống miễn dịch của những người tham gia dùng liều Oxford – AstraZeneca. Sau liều thứ hai này, những người tham gia bắt đầu tạo ra lượng kháng thể cao hơn nhiều so với trước đây, và những kháng thể này có thể nhận ra và bất hoạt SARS-CoV-2 trong các thử nghiệm ở phòng thí nghiệm. Những người tham gia đối chứng không được tiêm phòng nhắc lại không có sự thay đổi về mức độ kháng thể.

Đó là điều mà các nhà nghiên cứu đã hy vọng và mong đợi từ việc pha trộn các loại vắc-xin khác nhau, một chiến lược được gọi là nguyên tố và tăng cường khác nhau. Chiến lược tiêm hai loại vắc xin khác nhau đã được triển khai cho vắc-xin chống các bệnh khác, chẳng hạn như Ebola. Dan Barouch, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Vi-rút và vắc-xin tại Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess ở Boston, Massachusetts, cho biết: “Những phản hồi này đầy hứa hẹn và cho thấy tiềm năng của các phác đồ tăng cường nguyên tố khác nhau”.

 

Sau khi tiêm liều vắc xin thứ hai là liều tăng cường Pfizer, phản ứng kháng thể thậm chí dường như còn mạnh hơn so với phản ứng mà cơ thể của hầu hết mọi người tạo ra khi họ được tiêm cả hai liều vắc-xin đều là Oxford-AstraZeneca. Nhưng không rõ những phản ứng đó như thế nào so với những phản ứng được thấy ở những người nhận hai liều vắc xin mRNA như Pfizer – BioNTech’s, loại vắc xin thường có xu hướng kích hoạt phản ứng kháng thể đặc biệt mạnh sau liều thứ hai.

Daniel Altmann, nhà nghiên cứu miễn dịch học tại Đại học Imperial, London, cho biết so sánh như vậy chẳng khác nào so sánh “táo và cam”. Ông cho biết thêm, phản ứng miễn dịch mạnh mẽ của chiến lược kết hợp là “hoàn toàn có thể dự đoán được từ nguyên lý miễn dịch học cơ bản”.

Altmann cho biết, việc tiêm hai liều vắc-xin khác nhau có thể mang lại ý nghĩa. Nhưng ông tự hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu mọi người cần liều thứ ba để kéo dài khả năng miễn dịch hoặc bảo vệ chống lại các biến thể coronavirus mới nổi. Các liều lặp lại của vắc-xin dựa trên vi-rút như vắc-xin Oxford-AstraZeneca có xu hướng ngày càng kém hiệu quả hơn, bởi vì hệ thống miễn dịch gắn kết phản ứng chống lại adenovirus. Ngược lại, vắc xin RNA có xu hướng gây ra các tác dụng phụ mạnh hơn với liều lượng bổ sung.

Ngoài ra, tuần trước, một nghiên cứu của Vương quốc Anh có tên Com-COV, đã phân tích sự kết hợp của hai loại vắc xin, và phát hiện ra rằng những người sử dụng chiến lược tiêm chủng vắc xin kết hợp có tỷ lệ các tác dụng phụ liên quan đến vắc xin, chẳng hạn như sốt, cao hơn những người tiêm hai liều vắc-xin giống nhau. Trong thử nghiệm CombivacS ở Tây Ban Nha, các tác dụng phụ nhẹ khá phổ biến và tương tự như những tác dụng phụ đã thấy trong phác đồ vắc-xin COVID-19 tiêu chuẩn. Không có tác dụng phụ nào bị coi là nghiêm trọng.