Sếp Mercedes: 3 "hòn đá tảng" ngáng đường xe điện - VinFast có quá vội khi bỏ xe xăng?

Cho tới hiện tại, gần như các nhà sản xuất xe trên thế giới đều đã có kế hoạch điện hóa dòng sản phẩm của mình. Đó gần như là cái đích mà cả ngành công nghiệp đang hướng tới, và nếu như có một hãng xe nào đó định ngơi tay để nghỉ một chút thì chắc chắn khi tỉnh dậy, họ sẽ thấy mình đang chìm trong một đám bụi khi mà các hãng xe khác đã vọt chạy trước.

Tuy nhiên, cả ngành công nghiệp dồn công vào làm xe điện không đồng nghĩa rằng xe điện sẽ là một sản phẩm phổ thông, dễ tiếp cận. Trên thực tế, xe điện vẫn còn là một thứ xa xỉ với cả người tiêu dùng lẫn nhà sản xuất.

Một nhân sự cấp cao của Mercedes mới đây đã chia sẻ với chuyên trang Road & Track rằng công nghệ pin hiện tại lẫn nền kinh tế vẫn chưa đi tới điểm khiến cho xe điện trở nên tương đồng về giá với các mẫu xe sử dụng động cơ đốt trong.

Trong thời gian tới, Mercedes Việt Nam sẽ phân phối mẫu sedan chạy điện hạng sang Mercedes EQS.

"VẪN CÒN MỘT QUÃNG ĐƯỜNG DÀI"

Đã là một mẫu xe điện thì không thể không nhắc tới Trái tim xe điện - bộ phận cấp điện cho động cơ. Trước đây, nhiều bài viết đã nhấn mạnh rằng giá pin của xe điện không hề rẻ, nhưng cụ thể là mức giá nào thì không thể rõ được, chỉ biết rằng công nghệ này đang dần thu hẹp với công nghệ đã có trên những mẫu xe sử dụng động cơ đốt trong mà đã có tới 100 năm phát triển.

Bình luận về vấn đề này, Giám đốc Công nghệ của Mercedes, ông Markus Schäfer, cho rằng khả năng cao là còn lâu nữa mới tới ngưỡng cân bằng: "Tiến tới mốc chi phí 50 USD mỗi kilowatt, mốc cân bằng của chi phí cơ bản giữa xe điện và xe sử dụng động cơ đốt trong, tôi cho rằng chúng ta vẫn còn một quãng đường dài. Với nền hóa học ngày nay, tôi chưa thấy mốc cân bằng đó."

Biểu đồ giá pin xe điện từ năm 2010 đến 2020. Nguồn: Bloomberg, Statista

Đó là còn chưa đề cập tới việc chi phí pin chưa có được thay đổi nào đáng kể. Vào năm 2010, theo số liệu của Bloomberg thì một bộ pin lithium-ion có mức giá khoảng 1.100 USD/kW; trong một thập kỷ, mức chi phí này đã giảm xuống còn khoảng 137 USD/kW - tương đương mức giảm 89%.

Bloomberg cũng dự đoán rằng tới năm 2023, chi phí pin có thể còn chạm ngưỡng 100 USD/kW. Tuy vậy, cũng cần nhắc đến rằng một số công ty Trung Quốc hiện nay đã có thể cung cấp tới thị trường khối pin có mức giá dưới 100 USD/kW.

Bộ pin xe điện có thể chiếm tới 1/4 giá trị của cả chiếc xe. Ảnh: transportenvironment

Bên cạnh khó khăn về mặt chi phí của khối pin xe điện, vị Giám đốc Công nghệ của Mercedes chia sẻ tiếp rằng hiện nay ngành đang gặp phải 2 "hòn đá tảng" khác, lần lượt là chi phí khai thác nguyên liệu thô làm pin và gia tăng nhu cầu sử dụng xe điện.

Xe điện được săn lùng tưởng chừng là điều mà các nhà sản xuất mong muốn, tuy nhiên thì điều này lại đang gây thêm khó khăn giữa bối cảnh nguồn cung lithium (nguyên liệu chính của bộ pin xe điện) đang gặp khó trên toàn cầu. Lithium khan hiếm thì giá cao đã đành, nhu cầu mua lithium cũng tăng lên thì giá lithium lại tiếp tục có "cớ" để tăng lên nữa.

Mẫu Tesla Model 3 đã từng có giá 35.000 USD khi mới ra mắt vào đầu năm 2019.

Ngành công nghiệp xe nhìn chung có lẽ cũng đã nhận thấy rằng chuyển đổi sang xe điện không phải điều có thể làm được trong phút mốt. Có thể lấy ví dụ với mẫu xe điện "giá rẻ" mà Tesla đã từng hứa - Tesla Model 3. Hãng xe điện này đã từng muốn mẫu xe này ở mức giá 35.000 USD, thế nhưng vừa mới đây, Tesla đã phải nâng mức giá phiên bản tiêu chuẩn của mẫu xe này tại Đức, từ khoảng 47.000 USD lên khoảng 54.600 USD.

Tesla không đưa ra giải thích nào về việc tăng giá khiến nhiều người choáng váng này, nhưng chuyên trang Carscoop có nhận định rằng rất có thể do mức giá niken (một nguyên liệu quan trọng khác của bộ pin xe điện) đã tăng chóng mặt gần đây.

BỎ XE XĂNG, VINFAST CÓ ĐANG QUÁ VỘI VÀNG?

Tại CES 2022, VinFast cho biết hãng sẽ từ bỏ xe xăng vào cuối năm 2022. Ảnh: VinFast

Quay trở lại đầu tháng 1/2022, tại Triển lãm Điện tử Tiêu dùng CES 2022, bà Lê Thị Thu Thủy - Giám đốc VinFast Toàn cầu, đã đưa ra một thông báo khiến không ít người ngỡ ngàng: VinFast sẽ dừng sản xuất các mẫu xe xăng từ cuối năm 2022 này.

Việc từ bỏ các mẫu xe xăng giúp VinFast có thể tập trung hơn vào việc sản xuất xe điện. Nhưng như đã thấy, Mercedes hay Tesla đều đang gặp khó khăn với xe điện, liệu rằng VinFast có đang đi hơi vội?

Nếu tìm một câu trả lời toàn vẹn, bao quát được mọi vấn đề thì có lẽ sẽ khó mà có được; song, chỉ nhìn về vấn đề lớn (pin xe điện) mà nhiều hãng xe điện gặp phải thì có lẽ các mẫu xe điện của VinFast có một còn đường tương đối sáng.

VinFast VF9 là mẫu xe điện được trang bị bộ pin có dung lượng cao nhất của hãng xe Việt, lên tới 106kWh. Ảnh: VinFast

Chiến thuật mà VinFast bán xe điện đã được nhắc tới nhiều, đó là việc VinFast "loại bỏ" khối pin ra khỏi xe điện, tất nhiên là đang nói tới chi phí của bộ pin.

VinFast sẽ bán xe điện nhưng cho thuê pin. Thay vì trả một số tiền lớn và mang về trách nhiệm thay thế khi bộ pin không còn giữ được hiệu suất sạc - xả tối ưu, người mua xe điện của VinFast sẽ phải trả một mức phí thuê hàng tháng, và theo như VinFast công bố thì họ sẽ thay thế bộ pin này miễn phí nếu như hiệu suất sạc - xả xuống dưới mốc 70%.

Bộ pin xe điện không gắn liền với chiếc xe có thể khiến chiếc xe giữ giá tốt hơn khi bán lại. Ảnh: VinFast

Không lạm bàn tới việc có bao nhiêu phần trăm người dùng đồng ý mua xe và thuê pin, việc cho thuê pin rõ ràng dứt khách hàng ra khỏi trách nhiệm thay thế bộ phận không rẻ này (tất nhiên, vẫn phải giữ gìn và bảo vệ bộ pin theo thỏa thuận).

Ngoài ra, vì giá trị của bộ pin không liên quan tới mức giá của chiếc xe, khoản tiền mà người dùng cần trả để mua xe cũng sẽ thấp hơn nhiều khi so với các hãng xe bán xe kèm pin. Thậm chí, khi bán lại thì cả người mua lẫn người bán cũng không cần màng tới chuyện liệu bộ pin trên xe có còn nguyên trạng, có còn dùng tốt, do vậy mà giá trị thanh khoản có lẽ sẽ không quá tệ. Đó là còn chưa kể tới những khi vật giá nguyên liệu pin bị biến động, giá của các mẫu xe điện khác bán kèm pin sẽ phải thay đổi theo, nhưng xe điện cả VinFast thì chưa chắc.