Cải cách hải quan và triển vọng thương mại

Các thông tin trên được đưa ra tại Hội nghị Cải cách Hải quan và Triển vọng thương mại do Tổng cục Hải quan Việt Nam, Bộ Tài chính và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đồng tổ chức ngày 7/12. Hội nghị dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi và ông Bradley Bessire, Phó Giám đốc USAID Việt Nam.

Hội nghị Cải cách Hải quan và Triển vọng thương mại đã quy tụ hơn 200 đại diện từ các bộ, ngành, hiệp hội thương mại và cộng đồng doanh nghiệp để xem xét các biện pháp tạo thuận lợi thương mại gần đây và đưa ra lộ trình cải cách tiếp theo.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu nói chung và nền kinh tế Việt Nam nói riêng đang trong giai đoạn phục hồi sau đại dịch COVID-19, Hội nghị “Cải cách hải quan và triển vọng thương mại Việt Nam” được tổ chức là một minh chứng cho những nỗ lực của Việt Nam trong việc tiếp tục cải thiện môi trường về triển vọng của thương mại toàn cầu để tiếp tục có những bước đi phù hợp. Trong những năm gần đây, dù bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động khó lường, tuy nhiên kinh tế Việt Nam vẫn đạt được những kết quả khả quan.

Ngày 13/7/2021, Thủ tưởng Chính phủ ban hành Quyết định số 1163/QĐ-TTg về chiến lược “Phát triển thương mại trong nước giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” đã đề ra định hướng chủ yếu phát triển thương mại trong nước giai đoạn tới, trong đó có việc tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh trong nước; từng bước phát triển thương mại trong nước ổn định, bền vững và duy trì tốc độ tăng trưởng thương mại trong nước cao hơn tốc độ tăng trưởng GDP. Có thể nói, nhiệm vụ cải thiện môi trường kinh doanh, đầu tư là một trong những vấn đề cốt lõi để phát triển thương mại Việt Nam.

Trong quá trình nỗ lực cải cách hành chính nói chung và cải cách thủ tục hải quan nói riêng trong 4 năm vừa qua, với sự hỗ trợ tích cực của Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ thông qua Dự án Tạo thuận lợi thương mại TFP, các nhiệm vụ quan trọng về cải cách của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã được triển khai thực hiện và đạt được kết quả nhất định, trong đó có thể kể đến việc áp dụng toàn diện quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan thông qua việc thực hiện các quy định đồng bộ về quản lý rủi ro và triển khai Chương trình thí điểm tự nguyện tuân thủ.

Theo đó, khi doanh nghiệp tham gia Chương trình sẽ được cơ quan hải quan tạo thuận lợi, hỗ trợ, hướng dẫn miễn phí tất cả các nội dung liên quan đến lĩnh vực áp dụng quản lý rủi ro, tuân thủ pháp luật hải quan và thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu và quá cảnh.

Tiếp đó là việc thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế Một cửa quốc gia, cơ chế Một cửa ASEAN và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu và xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin trên cơ chế Một cửa quốc gia; thực hiện Chương trình doanh nghiệp ưu tiên với định hướng tiệm cận với Khung tiêu chuẩn an ninh và Tạo thuận lợi thương mại của Tổ chức Hải quan giới và thực hiện Công nhận lẫn nhau về doanh nghiệp ưu tiên đối với các nước thành viên ASEAN; triển khai Đề án Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu theo Quyết định 38/QĐ-TTg (năm 2021).

Thực hiện Chiến lược phát triển hải quan đến năm 2030 theo Quyết định số 628/QĐ-TTg ngày 20/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ, việc tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật hải quan đầy đủ, đồng bộ, hiện đại, ổn định, cụ thể, khả thi, công khai, minh bạch, dễ tiếp cận với chi phí tuân thủ thấp, phù hợp các chuẩn mực quốc tế, đồng thời bảo đảm cơ sở pháp lý đầy đủ cho việc ứng dụng công nghệ của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 là những mục tiêu cải cách trọng yếu mà cơ quan Hải quan cần nỗ lực hoàn thành sớm tạo tiền đề pháp lý cho các hoạt động hiện đại hóa và cải cách hải quan.

Để đạt được những kết quả trên, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho rằng, hỗ trợ của Dự án Tạo thuận lợi thương mại do USAID tài trợ là kịp thời hơn bao giờ hết, đặc biệt liên quan đến việc Việt Nam thực thi Hiệp định Tạo thuận lợi Thương mại của WTO. Dự án đã hỗ trợ Việt Nam thực hiện cải cách hành chính và pháp lý hiệu quả thông qua nhiều hoạt động, bao gồm hỗ trợ kỹ thuật để áp dụng quản lý rủi ro trong lĩnh vực hải quan, nâng cao năng lực và phát triển quan hệ đối tác công- tư hiệu quả.

Ông Bradley Bessire, Phó Giám đốc USAID Việt Nam chia sẻ: Trong hai thập kỷ qua, USAID luôn ủng hộ hoạt động tạo thuận lợi thương mại tại Việt Nam. USAID, thông qua dự án Tạo thuận lợi Thương mại, đã và đang hợp tác chặt chẽ với cơ quan Hải quan Việt Nam để thực hiện những cải cách quan trọng đối với thủ tục hải quan và tạo thuận lợi thương mại. Những nỗ lực này đang góp phần giảm chi phí và thời gian cho các doanh nghiệp. Những nỗ lực chung của chúng ta nhằm đơn giản hóa các thủ tục xuất nhập khẩu và kiểm tra chuyên ngành đã mang đến những kết quả rõ rệt.

Theo ông Mai Xuân Thành, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Giám đốc Ban Quản lý Dự án (PMU), cùng với sự phát triển về thương mại, sự gia tăng của kim ngạch xuất nhập khẩu, khối lượng công việc của cơ quan Hải quan ngày càng tăng, đặt ra yêu cầu cho cơ quan Hải quan phải kịp thời cải cách, đổi mới, phải nghiên cứu, áp dụng các hình thức quản lý mới với mục tiêu tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, đồng thời vẫn thực hiện được những nhiệm vụ về quản lý, kiểm soát, ngăn chặn gian lận thương mại ngày càng tinh vi trong khi các nguồn lực đảm bảo cho thực thi nhiệm vụ có hạn.