Cuộc chiến thương mại Mỹ- Trung: Không thể mắc sai lầm “hàng Trung Quốc, mác Việt Nam”

Đừng quá vội mừng

Báo Tuổi trẻ dẫn lời cảnh báo từ Cục Phòng vệ thương mại ( Bộ Công Thương), nguy cơ ngành sản xuất lốp xe khách và xe tải trong nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Nguyên nhân được chỉ ra: Do có thể bị Ủy ban Châu Âu (EC) tiến hành điều tra lẩn tránh thuế, hoặc điều tra chống bán phá giá đối với doanh nghiệp xuất khẩu (XNK) của Việt Nam (VN).

Theo đó, sau khi EC áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời đối đối với mặt hàng lốp xe khách và xe tải có xuất xứ từ Trung Quốc (TQ) trong 6 tháng (tính từ ngày 4/5/2018 đến ngày 3/11/2018, với mức thuế tuyệt đối từ 52,85%-85,17%, thì xuất khẩu (XK) của VN đối với sản phẩm nói trên tăng đột biến.

Những con số được Cục Phòng vệ thương mại viện dẫn: Nếu trong tháng 5/2018, lượng lốp xe NK vào Liên minh Châu Âu (EU) có xuất xứ từ VN ở mức 3.494 chiếc, tháng 8/2018 lượng NK vào EU tăng đột biến, với con số là 18.974 chiếc.

Tăng đột biến số lượng XK mặt hàng nói trên, theo Cục bảo vệ thương mại: Điều này có thể dẫn đến nguy cơ EC tiến hành điều tra lẩn tránh thuế, hoặc điều tra chống bán phá giá đối với doanh nghiệp XK của VN.

Lời cảnh báo của Cục bảo vệ thương mại hoàn toàn không thừa.

Thông tin trên Tuổi trẻ: Trước đó, không chỉ EC tiến hành điều tra chống lẩn tránh thuế bán phá giá đối với nhiều mặt hàng từ VN, sau khi TQ bị áp thuế. Rất nhiều quốc gia vốn là thị trường XK lớn của VN ở một số mặt hàng trọng điểm như: Mỹ, Hàn Quốc, Úc, Canada…cũng đã kiện Phòng vệ thương mại trong tình trạng tương tư nói trên.

Bài học đắt giá từ thép

Và các doanh nghiệp (DN) thép trong nước đã phải trả giá quá đắt. Bộ Thương mại Mỹ đã áp dụng đòn trừng phạt là áp thuế chống bán phá giá ở mức cao: 199,76%; thuế đặc biệt lên đến 256,44% với sản phẩm thép XK từ VN có nguồn gốc từ TQ.

Bộ Thương mại Mỹ cho rằng, những sản phẩm thép “ruột TQ, da VN” đã né tránh thuế chống bán phá giá của Mỹ. Và thiệt thòi chính là các DN XK thép của VN.

Bài học “khôn lỏi” không còn phù hợp khi XK sang các thị trường rất nghiêm ngặt trong việc “làm ăn gian dối”.

Cho dù là bị “hàm oan” với quyết định trừng phạt của Bộ Thương mại Mỹ, cho là bị “vạ lây” từ thép TQ, ông Nguyễn Văn Sưa- Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép VN, trả lời trên báo Người Lao Động rằng: Đó là mức thuế vô cùng cao, gây cản trở cho DN Việt tiếp cận thị trường Mỹ.

Đồng thời ông Sưa cũng khẳng định, thời gian gần đây, VN không có hiện tượng nhập thép từ TQ về, rồi xuất sang Mỹ.

Nhưng vì sao Bộ Thương mại Mỹ vẫn áp thuế cao? Các DN thép VN vẫn chưa có câu trả lời. Tuy nhiên, ông Sưa đưa ra lời khuyên: Hội khuyến cáo các công ty nên sử dụng thép cuộn cán nóng trong nước để sản xuất thép nguội cán nguội và tôn sơn phủ màu, nhằm dễ dàng chứng minh nguồn gốc xuất xứ.

Mặt hàng gỗ cùng đang đứng trước nguy cơ bị “vạ lây” từ hàng TQ tràn vào VN với giá rẻ, núp bóng xuất xứ VN để né thuế.

Báo Người Lao Động dẫn lời ông Huỳnh Văn Hạnh, Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TPHCM: Hiện nay có nhiều công ty của TQ đầu tư sản xuất đồ gỗ tại các tỉnh phía Nam. Nếu các công ty TQ tuồn hàng qua VN, nhằm thay đổi xuất xứ, chứng từ để XK là mối nguy cho hàng Việt.

Theo phân tích của ông Hạnh: Với sự tham gia của các nhà sản xuất TQ, XK đồ gỗ xuất xứ VN sang Mỹ, sẽ tăng đột biến, gây ảnh hưởng đến các nhà sản xuất đồ gỗ ở Mỹ. Nếu tình trạng này xảy ra, phía Mỹ sẽ chú ý đến mặt hàng đồ gỗ và dẫn đến bị áp thuế chống bán phá giá, gây thiệt hại lớn cho DN Việt làm ăn chân chính.

Cuộc chiến thương mại Trung- Mỹ cũng là mối lo ngại của các DN Việt, nếu không biết “thoát” để không mắc “vạ lây” hàng TQ.

Ngày 24/10, tại TPHCM, Trung tâm Hỗ trợ hội nhập quốc tế TPHCM và Trung tâm Trọng tài Quốc tế Viêt Nam, tổ chức hội thảo “ Cuộc chiến thương mại Mỹ- Trung: Triển vọng và rủi ro với doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam”.

Các chuyên gia nêu ra những cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp VN. Đồng thời các cơ quan quản lý nhà nước cần có chính sách kiểm soát tốt việc chuyển tải hàng hóa để tránh Mỹ áp dụng chính sách áp thuế.

Theo ông Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Phát triển, Trường Đại học Fulbright Việt Nam, trong đợt áp thuế gần đây nhất của Mỹ đối với TQ thì có ba nhóm mặt hàng chính của VN đang có cơ hội XK nhiều hơn vào Mỹ. Đó là lợi thế mà các DN VN phải nắm bắt lấy cơ hội.

Để tránh trường hợp như năm ngoái bị Mỹ trừng phạt thuế đối với mặt hàng thép, ông Thành cho rằng các DN VN cần phải lưu ý tình trạng nhiều DN TQ đăng ký đầu tư vào VN. “Đây có thể là cơ hội để TQ đưa hàng vào rồi lấy xuất xứ VN xuất khẩu sang Mỹ. Nếu điều này xảy ra thì không chỉ một DNbị đánh thuế mà cả ngành bị áp thuế. Đều cần nhất là các cơ quan nhà nước cần phải kiểm trachặt để tránh nguy cơ này cho Việt Nam".