Đầu tư công tăng 18,1% - điểm sáng trong bức tranh kinh tế quý I/2023

Tại họp báo công bố số liệu kinh tế - xã hội (KT-XH) quý I/2023 sáng 29/3 tại Hà Nội, bà Phí Thị Hương Nga - Vụ trưởng Vụ Thống kê Công nghiệp và Xây dựng (Tổng cục Thống kê) cho biết, kinh tế quý I/2023 tăng trưởng 3,32% - thấp hơn nhiều so với kịch bản tăng 5,6% do Chính phủ đề ra. Bối cảnh nền kinh tế có nhiều khó khăn, thách thức đã phản ánh rõ khó khăn của DN sản xuất kinh doanh trong nước với xu hướng tăng trưởng chậm lại do chịu tác động tiêu cực của tình hình kinh tế thế giới cũng như xung đột chính trị và chính sách thắt chặt tiền tệ trên phạm vi toàn cầu.

Với những ảnh hưởng như vậy, cộng đồng DN phải thu hẹp hoạt động sản xuất kinh doanh. Do đó, đầu tư của khu vực khối DN có sự sụt giảm.

Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương tập trung đẩy mạnh thực hiện vốn đầu tư công ngay từ những tháng đầu năm 2023 là điểm sáng trong bức tranh kinh tế - xã hội quý I, thể hiện rõ vai trò là nguồn vốn mồi của đầu tư công năm nay và có tác động lan tỏa cho tăng trưởng kinh tế - xã hội (KT - XH).

Kết quả, vốn đầu tư thực hiện từ NSNN, tức đầu tư công trong quý I đạt 91,5 nghìn tỷ đồng, bằng 13,4% kế hoạch năm, tăng 18,1% so với cùng kỳ năm trước.

Cùng kỳ năm trước, vốn đầu tư công quý I đạt 77,5 nghìn tỷ đồng, tăng 12,3%.

"Con số này thể hiện nỗ lực rất lớn của Chính phủ cũng như quyết tâm cao của các bộ, ngành trong quý I năm nay trong việc thực hiện đầu tư công một cách hiệu quả", bà Phí Thị Hương Nga đánh giá.

Có được kết quả đầu tư công tăng trưởng với mức tăng trưởng cao tới 18,1% trong quý I năm nay, theo Vụ trưởng Vụ Thống kê Công nghiệp và Xây dưng, có sự đóng góp của nhiều yếu tố.

Năm 2023 là năm có kế hoạch đầu tư công rất lớn, bao gồm vốn của chương trình phục hồi và phát triển KT-XH và vốn của kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025. Nhiều dự án trong chương trình phục hồi, phát triển KT-XH trong năm 2022 về cơ bản đã hoàn thành xong các thủ tục và đến thời điểm quý I/2023 triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, các dự án trong chương trình đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 cũng đã xong vấn đề thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đăng ký và giải ngân vốn đầu tư công trong quý I cao hơn các năm trước.

Các bộ, ngành và địa phương đã tích cực, chủ động hơn trong việc triển khai phân giao đầu tư công ngay từ những tháng đầu năm để đáp ứng yêu cầu của các dự án có thể giải ngân ngay. Giao quyền, nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án chịu trách nhiệm theo tiến độ đã cam kết. Từ đó thúc đẩy tiến độ thực hiện đầu tư công trong quý I nhanh và thuận lợi.

Đặc biệt, một số người đứng đầu các bộ, ngành, các chủ tịch UBND tỉnh, TP đã chủ động xử lý các vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện các dự án đầu tư công; kịp thời xử lý những vướng mắc liên quan đến công tác xử lý mặt bằng, đặc biệt là các dự án trọng điểm.

Yếu tố rất quan trọng là sự quyết tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc quyết liệt chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án đầu tư công ngay từ những tháng đầu năm nay.

Cụ thể ngày 21/2, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc về đôn đốc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 và thực hiện chương trình phục hồi KT - XH.

Ngày 14/3, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 235 về thành lập 5 tổ công tác nhằm kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công tại các bộ, ngành và địa phương.

Mới đây nhất, ngày 22/3, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 08 về các giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm đẩy mạnh phân bổ giải ngân vốn đầu tư công qua chương trình mục tiêu quốc gia 2023 và thực hiện chương trình phục hồi, phát triển KT-XH.

Tất cả những yếu tố trên đã giúp cho kết quả thực hiện đầu tư công quý I tăng 18,1%, có thể là nhân tố thúc đẩy cho hoạt động phát triển sản xuất kinh doanh những quý tiếp theo.

Dựa trên kết quả của quý I/2023, Tổng cục Thống kê đưa ra một số giải pháp triển khai và thực hiện giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 đạt kết quả, góp phần phát triển kinh tế.

Về chính sách, Nhà nước cần tập trung hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật điều chỉnh toàn bộ dự án đầu tư công từ khâu chuẩn bị đầu tư, hoàn thiện dự án cũng như quyết toán công trình, dự án và đưa vào sử dụng ở tất cả các lĩnh vực, bao gồm đất đai, môi trường, đấu thầu, xây dựng, tài nguyên và khoáng sản. Bởi vì nếu như một khâu của toàn bộ quá trình này bị chậm thì sẽ kéo theo toàn bộ dự án bị chậm.

Các bộ, ngành và Chủ tịch UBND các tỉnh, TP cần giám sát, đánh giá đúng tình hình và chú trọng nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị đầu tư dự án. Tích cực, chủ động, linh hoạt trong việc tháo gỡ khó khăn cho các dự án. Với những khó khăn, vướng mắc không giải quyết được vì vượt quá thẩm thì cần có đánh giá tổng hợp và báo cáo ngay cho cấp cao hơn.

Cần tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, trao trách nhiệm cho người đứng đầu. Tăng cường phối hợp giữa các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương để bảo đảm hiệu quả, không để những vướng mắc kéo dài không giải quyết được làm ách tắc, lãng phí nguồn vốn.

Đối với các bộ, ngành và địa phương cần chỉ đạo quyết liệt các chủ đầu tư tập trung triển khai ngay những dự án đã được giao kế hoạch trong năm và đẩy nhanh thực hiện giải ngân vốn đầu tư công đối với các dự án chuyển tiếp, các dự án hoàn thành trước năm 2023...