Đầu tư nước ngoài tiếp tục là "mảnh ghép" không thể thiếu của kinh tế Việt Nam

Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cho biết, những đồng vốn đầu tư nước ngoài đầu tiên vào Việt Nam từ năm 1988 như một dấu ấn lịch sử của công cuộc đổi mới.

Từ đó tới nay, Việt Nam luôn kiên định chủ trương, chiến lược thu hút vốn đầu tư nước ngoài, biến khu vực này thành một bộ phận tất yếu, quan trọng và không thể thay thế của nền kinh tế.

Đó không chỉ từ khía cạnh vốn, nguồn lực tài chính, mà còn từ khía cạnh sản phẩm hàng hóa, xuất khẩu, thị trường, công nghệ, trình độ quản trị doanh nghiệp, lao động, lan tỏa chuỗi giá trị toàn cầu...

Bên cạnh những hạn chế, bất cập, thì đóng góp của khu vực đầu tư nước ngoài là rất lớn và không thể phủ nhận.

Để minh chứng, ông Ánh trích dẫn số liệu của Tổng cục Thống kê: năm 2021, khu vực đầu tư nước ngoài tạo ra gần 1,7 triệu tỷ đồng theo giá hiện hành, chiếm 20,02% GDP.

Đáng chú ý là, tỷ trọng của khu vực đầu tư nước ngoài trong GDP tăng đều đặn từ 17,46% năm 2015 lên 20% năm 2020, trong khi chỉ đạt vỏn vẹn 6,3% GDP vào năm 1995 và 13,3% GDP năm 2000.

Tỷ trọng khu vực đầu tư nước ngoài tăng dần chứng tỏ tốc độ tăng trưởng kinh tế của khu vực này thường cao hơn so với khu vực kinh tế trong nước.

Chỉ số phát triển GDP theo giá so sánh năm 2010 của khu vực đầu tư nước ngoài còn lên tới hai con số giai đoạn 2015 - 2018, trước khi giảm tốc vào những năm 2020 - 2021.

“Nếu không có khu vực đầu tư nước ngoài thì Việt Nam còn nhiều năm nữa mới đạt quy mô GDP như hiện nay, đó là 409 tỷ USD vào năm 2022, GDP bình quân đầu người 4.110 USD.

Việt Nam cũng khó có thể đạt tăng trưởng kinh tế với tốc độ cao trên 7%/năm như trong các giai đoạn 1991 - 1997 và 2002 – 2007”, ông Ánh cho biết.

Cũng theo ông Ánh, năm 2022, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của cả nước đạt 371,85 tỷ USD, tăng 10,6% so với năm trước. Trong đó, khu vực đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 276,76 tỷ USD, tăng 12,1%, chiếm tỷ trọng kỷ lục 74,4%.

Từ năm 2003, khu vực đầu tư nước ngoài chính thức đóng góp hơn một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam và tăng lên trên 2/3 sau đó 10 năm (năm 2013) trước khi cán mốc xấp xỉ 3/4 vào năm 2022.

Không có khu vực này, Việt Nam không thể trở thành cường quốc xuất khẩu như hiện nay, với kim ngạch xuất khẩu liên tục tăng ở mức hai con số và đã chiếm tới 90,9% GDP vào năm 2022.

Khu vực đầu tư nước ngoài đã tận dụng rất tốt 15 FTA đã có hiệu lực để mở rộng xuất khẩu và biến Việt Nam thành cứ điểm sản xuất hàng hóa ngày càng quan trọng trên toàn cầu.

Độ mở của nền kinh tế đã lên tới 179% GDP vào năm 2022 và điều này được dẫn dắt bởi khu vực đầu tư nước ngoài, khi khu vực này cũng chiếm tới 65,1% tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa.

Quan trọng hơn, không có khu vực đầu tư nước ngoài, Việt Nam khó có thể thoát khỏi trạng thái thâm hụt thương mại liên tục và chuyển sang thặng dư thương mại.

“Khu vực đầu tư nước ngoài tiếp tục là mảnh ghép không thể thiếu của nền kinh tế Việt Nam. Những thành tựu mà khu vực đầu tư nước ngoài đạt được trong suốt hơn 1/3 thế kỷ qua cũng chính là kết quá ấn tượng của công cuộc đối mới của nước ta”, ông Ánh nhấn mạnh.