Dịch vụ kinh doanh đòi nợ thuê: Không thể vì hiện tượng tiêu cực mà cấm

Tờ trình dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) của Chính phủ đề nghị cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ, vì thời gian qua, có nhiều doanh nghiệp lợi dụng việc kinh doanh dịch vụ này để biến tướng thành các băng nhóm cưỡng đoạt tài sản, cho vay nặng lãi, hoạt động tín dụng đen gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội, gây áp lực lên con nợ dẫn tới nhiều hệ lụy.

Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội thống nhất với quan điểm không quy định cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ, mà quy định tại danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; đồng thời đề nghị bổ sung quy định về điều kiện chặt chẽ với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ, bảo đảm quản lý nhà nước chặt chẽ với loại hình kinh doanh này.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến cho rằng, đây là lĩnh vực kinh doanh phù hợp với thực tế, nhất là trong điều kiện kinh tế thị trường và thực tế cũng đã phát huy tác dụng. Tuy nhiên, do chưa có quy định rõ ràng, chặt chẽ và điều kiện tuân thủ, nên vừa qua đã xuất hiện một số biến tướng. Vì vậy, không nên cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ, mà nên quy định thêm điều kiện thật chặt chẽ.

Xuất phát từ quan điểm đòi nợ thuê là do cơ chế thị trường phát sinh ra, Tổng thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc đề nghị tăng cường chế tài, giải pháp để hạn chế tiêu cực, thay vì “cứ thấy vấn đề gì khó lại cấm”.

Đồng ý với các ý kiến đã nêu, Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải nói, quan trọng là phải siết chặt điều kiện kinh doanh cũng như có chế tài đủ mạnh, như xử phạt hành chính, nâng mức xử phạt với một số trường hợp như lợi dụng đòi nợ thuê để trục lợi, gây mất trật tự, an toàn xã hội.

Bày tỏ quan điểm không đồng tình với đề nghị không cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu phân tích, việc vay mượn là hợp đồng dân sự, kinh tế nên đã có những thiết chế để giải quyết, như trọng tài, tòa án, hòa giải. “Tại sao không dùng tất cả những thiết chế hiện có để thực hiện quyền lợi mà bây giờ lại qua trung gian là một tổ chức đòi nợ thuê để làm việc này?”, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đặt câu hỏi.

Khác với quan điểm của Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá, trong điều kiện hiện nay, dịch vụ đòi nợ đang là một thực tế. Mặc dù có không ít trường hợp biến tướng thành các băng nhóm tội phạm nhằm cưỡng đoạt tài sản của người khác, nhưng nguyên nhân là do chưa thực hiện tốt việc quản lý nhà nước với loại hình kinh doanh này, đồng thời chưa quy định chặt chẽ điều kiện kinh doanh dịch vụ đòi nợ.

Từ đó, Chủ tịch Quốc hội nhất trí với quan điểm cho rằng không nên cấm dịch vụ kinh doanh đòi nợ, vẫn giữ là ngành nghề kinh doanh có điều kiện như luật hiện hành và nghiên cứu bổ sung quy định với những điều kiện chặt chẽ với doanh nghiệp cũng như trách nhiệm quản lý nhà nước để khắc phục những biến tướng như đã xảy ra trong thực tế.

Giải thích về quan điểm của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhắc lại ý kiến của Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, rằng đây là quan hệ dân sự và đã có nhiều cơ chế điều chỉnh. Kết quả rà soát thực tế cũng cho thấy, cả nước có 217 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ, chủ yếu ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, chủ yếu là xã hội đen lợi dụng để cho vay nặng lãi, ép người vay trả lãi suất cao, tức là tổ chức tín dụng đen. “Tình hình an ninh, trật tự bây giờ rất phức tạp”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.

Trước 2 luồng ý kiến khác nhau, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị trình Quốc hội cả 2 phương án, xin ý kiến đại biểu Quốc hội bằng phiếu trước khi quyết định.