Giảm trừ gia cảnh: Người nộp thuế có “thiệt đơn thiệt kép”?

Ngày 2/6/2020, UBTVQH thông qua Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Theo đó, điều chỉnh nâng mức giảm trừ cho người nộp thuế từ 9 triệu đồng/tháng lên 11 triệu đồng/tháng, cho mỗi người phụ thuộc từ 3,6 triệu đồng/tháng lên 4,4 triệu đồng/tháng và áp dụng ngay từ kỳ tính thuế năm 2020.

Việc điều chỉnh nâng mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN đã góp phần giảm bớt nghĩa vụ cho người nộp thuế, số thuế phải nộp đã giảm cho mọi đối tượng đang nộp thuế TNCN.

Tuy nhiên, qua quá trình thực hiện, dư luận cho rằng mức giảm trừ gia cảnh nên căn cứ theo mức lương tối thiểu vùng để mỗi năm khi tăng mức lương tối thiểu vùng thì mức giảm trừ cũng tự động tăng theo, thay vì cột cứng ở mức cố định như hiện nay khiến người lao động “thiệt đơn thiệt kép”.

Ngoài ra, cần tăng mức giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc lên bằng 70% mức giảm trừ của người lao động vì mức 4,4 triệu đồng/tháng hiện nay đã “quá lạc hậu”.

Trước dư luận này, Bộ Tài chính cho rằng, theo quy định của Luật thuế TNCN hiện hành, cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, trừ đi mức giảm trừ gia cảnh, các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, các khoản phụ cấp, trợ cấp được trừ (nếu có)… số còn lại mới là thu nhập làm căn cứ tính thuế TNCN.

Đối với các cá nhân là người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, nếu bị mất việc làm, không có thu nhập hoặc thu nhập chưa đến mức phải nộp thuế thì không phải nộp thuế. Các khoản trợ cấp khó khăn đột xuất, trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm... cũng không tính vào thu nhập chịu thuế của cá nhân.

Việc điều chỉnh nâng mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 9 triệu đồng lên 11 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc từ 3,6 triệu đồng lên 4,4 triệu đồng/tháng, theo Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14, người có thu nhập từ tiền lương, tiền công 17 triệu đồng/tháng (nếu có 1 người phụ thuộc) hay 22 triệu đồng/tháng (nếu có 2 người phụ thuộc) cũng chưa phải nộp thuế TNCN.

Trường hợp cá nhân có thu nhập lớn hơn các mức nêu trên (17 triệu đồng/tháng- 22 triệu đồng/tháng), số thuế phải nộp cũng rất nhỏ so với thu nhập của cá nhân.

Đơn cử, nếu cá nhân có thu nhập dưới 100 triệu đồng/tháng, theo quy định hiện hành số thuế TNCN phải nộp so với thu nhập cũng chưa đến 20%.

Cụ thể: Cá nhân có thu nhập 40 triệu đồng/tháng, số thuế TNCN phải nộp là 6,61%/thu nhập; thu nhập 60 triệu đồng/tháng, số thuế TNCN phải nộp là 11,86%/thu nhập; thu nhập 80 triệu đồng/tháng, số thuế TNCN phải nộp là 15,74%/thu nhập; thu nhập 100 triệu đồng/tháng, số thuế TNCN phải nộp là 18,66%/thu nhập.

Đối với cá nhân có thu nhập ở mức cao trên 100 triệu đồng, số thuế TNCN phải nộp mới ở tỷ lệ cao hơn 20%/thu nhập.

Cụ thể: Cá nhân có thu nhập 110 triệu đồng/tháng, số thuế TNCN phải nộp là 20,15%/thu nhập; thu nhập 150 triệu đồng/tháng, số thuế TNCN phải nộp là 24,11%/thu nhập...

Qua các ví dụ trên, Bộ Tài chính khẳng định: Việc tính toán này với giả định cá nhân có 1 người phụ thuộc, trường hợp cá nhân có nhiều hơn 1 người phụ thuộc thì số thuế phải nộp đã thấp hơn tương ứng.