Gói hỗ trợ 300.000 tỷ đồng: Ngân hàng khẳng định không thiếu vốn, doanh nghiệp vẫn kêu khó tiếp cận

Ngân hàng giảm ít nhất 100 nghìn tỷ lợi nhuận để hỗ trợ doanh nghiệp khôi phục

Theo nguồn tin từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN), đến cuối tháng 4, các tổ chức tín dụng (TCTD) đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ cho hơn 170.000 khách hàng với dư nợ xấp xỉ 130 nghìn tỷ đồng. Miễn giảm lãi, giữ nguyên nhóm nợ cho hơn 14 nghìn khách hàng với dư nợ xấp xỉ khoảng 29 nghìn tỷ đồng. Hạ lãi suất dư nợ hiện hữu cho hơn 318 nghìn khách hàng với dư nợ khoảng trên 980 ngàn tỷ đồng (mức hạ lãi suất phổ biến từ 0,5-2%, thậm chí một số TCTD đã hạ lãi suất tới 2,5% và trên 4% cho khách hàng. Cho vay mới với lãi suất ưu đãi thấp hơn so với lãi suất cho vay trước khi có dịch khoảng 1%-2% cho khoảng 150 ngàn khách hàng với doanh số cho vay mới lũy kế từ ngày 23/01/2020 (thời điểm Thủ tướng công bố có dịch) đạt trên 500 nghìn tỷ đồng.

Nếu tính trung bình trong gần 1 triệu tỷ đồng đã được các NHTM hạ lãi suất 1% thì lợi nhuận của các NHTM trong năm nay giảm ít nhất 100 nghìn tỷ đồng, và các doanh nghiệp là đối tượng được hưởng số tiền này để khôi phục sản xuất kinh doanh.

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4/2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã đánh giá NHNN và ngành ngân hàng đã xử lý cụ thể, thống nhất và khắc phục hậu quả nhanh chóng bằng những biện pháp mạnh mẽ để hỗ trợ hiệu quả người dân và doanh nghiệp gặp khó.

“Trước hết, chúng ta có thể cảm thấy vui mừng rằng các đồng chí đã bước đầu kiểm soát tốt lạm phát, giữ vững niềm tin cộng đồng. Đây là những vấn đề hết sức quan trọng với nền kinh tế, đảm bảo ổn định lâu dài. Việc thực hiện tốt Thông tư 01 của Thống đốc NHNN đến các chi nhánh như kiểm soát nợ, hạ lãi suất, tạo điều kiện vay vốn, cơ cấu lại nợ là vô cùng quan trọng. Chúng ta vui mừng trong việc tỷ giá ổn định; đặc biệt là tỷ giá đồng Việt Nam đã thực hiện rất đúng đắn trong việc thu hút đầu tư nước ngoài của các doanh nghiệp” – Thủ tướng nhận định.

Theo Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng, hệ thống ngân hàng thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng là đảm bảo cung ứng đầy đủ tín dụng cho nền kinh tế. Nhưng nguồn vốn tín dụng này, các chương trình hỗ trợ đều đến từ tiền gửi của người dân và chính doanh nghiệp, nên trách nhiệm đầu tiên của các tổ chức tín dụng (TCTD) là phải đảm bảo an toàn hệ thống, đảm bảo an toàn nguồn vốn để đảm bảo an toàn nền kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô.

Theo Lãnh đạo NHNN, việc hỗ trợ tín dụng là cần thiết nhưng phải duy trì điều kiện, tiêu chuẩn để đảm bảo an toàn không chỉ cho giai đoạn này mà cho nhiều năm tới đây, hệ thống ngân hàng có an toàn, lành mạnh thì mới đảm bảo hỗ trợ cho nền kinh tế. Tuy nhiên, ngành ngân hàng không được phép nới lỏng các điều kiện tín dụng, tháo gỡ các thủ tục, quy định nội bộ của ngân hàng, những tiêu chuẩn, điều kiện vì yêu cầu tiên quyết là để đảm bảo an toàn vốn, đảm bảo an toàn cho hoạt động ngân hàng.

Trong bối cảnh có nhiều khó khăn, nhưng điều hành của NHNN đã góp phần quan trọng trong việc duy trì các nền tảng vĩ mô ổn định, giảm thiểu rất nhiều tác động bất lợi với nền kinh tế, hoạt động sản xuất kinh doanh. Hệ thống ngân hàng hoạt động tốt thì đóng góp vào nền tảng ổn định đó, ngược lại sẽ giữ cho hệ thống TCTD có được môi trường ổn định.

Trong điều hành, NHNN đã rất kịp thời chủ động trong việc điều hành các công cụ chính sách tiền tệ, đặc biệt là thanh khoản, liên ngân hàng, tỉ giá…, giữ ổn định tỉ giá, giảm lãi suất, đặc biệt trong lĩnh vực ưu tiên để hỗ trợ sản xuất kinh doanh. NHNN và các chi nhánh đã vào cuộc sớm, tích cực, ngay từ cuối tháng 2, chủ động đánh giá tác động của dịch bệnh với ngân hàng.

Ngày 13/3, NHNN đã khẩn trương ban hành Thông tư 01 – giải pháp đột phá, vì dịch bệnh này chưa có tiền lệ nên NHNN đã kịp thời đưa ra các quy định mới, mạnh mẽ, giúp các TCTD thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ, nhằm tháo gỡ khó khăn cho khách hàng và doanh nghiệp vay vốn. NHNN cũng kịp thời ban hành Chỉ thị 02/CT-NHNN về các giải pháp cấp bách của ngành Ngân hàng nhằm tăng cường phòng, chống và khắc phục khó khăn do tác động của dịch bệnh Covid-19, kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh trên thực tế.

Vừa qua, NHNN đã trực tiếp làm việc với VCCI và một số Hiệp hội doanh nghiệp. Đồng thời, NHNN đã lập đường dây nóng giao cho lãnh đạo, Giám đốc NHNN trên địa bàn các tỉnh thành phố, yêu cầu phải trực tiếp làm việc với các Hiệp hội doanh nghiệp, các sở ban ngành trên các địa bàn để xử lý cụ thể những vấn đề khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp. Vì khó khăn, vướng mắc, kiến nghị của các doanh nghiệp rất đa dạng,đặc biệt là liên quan đến tín dụng; chứ không phải vấn đề lúc nào cũng đề nghị giảm lãi suất, cung cấp tín dụng.

Thống đốc NHNN cho biết: “Chúng tôi rất mong các đồng chí lãnh đạo các Bộ trực tiếp trao đổi với NHNN xử lý trực tiếp các vướng mắc, kiến nghị. Chúng tôi cũng cung cấp đầy đủ các thông tin. Có rất nhiều doanh nghiệp không đủ điều kiện để tiếp cận tín dụng, kể cả không có dịch cũng rất khó khăn, không thể xử lý được các vấn đề phát sinh. Chính vì vậy, những kiến nghị cụ thể sẽ được xử lý. NHNN sẽ chỉ đạo các TCTD trên địa bàn toàn quốc để trực tiếp xử lý và tháo gỡ những kiến nghị. Nhưng những doanh nghiệp với phương án phải đảm bảo khả thi, có khả năng sử dụng vốn đúng mục đích, có khả năng trả được nợ thì mới được các TCTD xem xét.”

Ngân hàng khẳng định không thiếu vốn hỗ trợ doanh nghiệp. Ảnh có tính minh họa.

Ngân hàng khẳng định không thiếu vốn

Liên quan đến triển khai gói hỗ trợ 300.000 tỷ đồng hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp thoát khỏi khó khăn do dịch Covid-19, chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cho rằng: “Chỉ cần chậm trễ ban hành Thông tư sẽ có thể gây ra hậu quả rất lớn, vì hiện nay 70% vốn trong nền kinh tế là từ tín dụng của hệ thống ngân hàng. Không cơ cấu lại nhanh, không khơi thông vốn được..., nhiều DN sẽ bị khai tử sau đại dịch. Thông tư đã tạo hành lang pháp lý cho các NH triển khai cơ cấu nợ, miễn, giảm lãi vay, giữ nguyên nhóm nợ. Nếu không NH sẽ rất sợ nợ xấu mà không dám hành động quyết liệt”..

Theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực, chuyên gia ngân hàng, việc đẩy nhanh tiếp cận chương trình tín dụng 300.000 tỷ đồng mà các NHTM đang triển khai đòi hỏi thiện chí của cả người dân và doanh nghiệp. Phía doanh nghiệp cũng phải có thiện chí hợp tác với ngân hàng, chứng minh thiệt hại của mình để ngân hàng có căn cứ hỗ trợ. Các nước trên thế giới đều như vậy, không riêng Việt Nam. Chưa kể, gói hỗ trợ này là tiền túi của ngân hàng, chứ không phải là tiền ngân sách.

“Theo quan điểm của tôi, việc nhiều doanh nghiệp kêu chậm được ngân hàng cơ cấu nợ, chậm tiếp cận gói 300.000 tỷ đồng có lẽ là tương đối nóng vội. Rõ ràng, vấn đề này đòi hỏi cả hai bên cần nỗ lực nhiều hơn để tìm tiếng nói chung tốt hơn. Ví dụ, để hưởng ưu đãi giãn nợ, giảm lãi vay 1-2%, doanh nghiệp nên thiện chí chứng minh sự thiệt hại bởi Covid-19, chứ không nên coi đó là điều kiện, là thủ tục ngân hàng đưa ra để làm khó”, Tiến sĩ Lực nói. “”Ngân hàng chấp nhận giảm lợi nhuận để hỗ trợ doanh nghiệp, họ phải hỗ trợ đúng đối tượng. Nếu không, sau này, ngân hàng sẽ bị quy trách nhiệm khi thanh, kiểm tra. Chưa kể, ngân hàng huy động tiền gửi của người dân, nên cho vay cũng phải thận trọng để bảo toàn vốn””.

Tiến sĩ Cấn Văn Lực cũng khẳng định, ngân hàng không thiếu vốn. Tuy nhiên hiện khả năng hấp thụ vốn của DN đang rất yếu. Bằng chứng là tín dụng quý I/2020 chỉ tăng 1,3%, trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng trưởng ở mức 3,2%. “Vấn đề hiện nay không phải lãi suất mà là sức hấp thụ vốn của nền kinh tế rất yếu. Thực tế, ngân hàng đã giảm sâu lãi suất mà tín dụng cũng không tăng được”, ông Lực nhận định.

Còn PGS-TS. Đào Văn Hùng, Giám đốc Học viện Chính sách và Phát triển cũng cho hay, gói tín dụng hỗ trợ 300.000 tỷ đồng là do các ngân hàng thương mại sử dụng nguồn thu nhập của mình để giảm lãi suất, chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp. Do vậy, khi ngân hàng xem xét khoản cho vay này, họ sẽ tuân thủ theo quy định, quy chế của mình trong thực hiện các khoản vay này. Bên cạnh chia sẻ với doanh nghiệp, ngân hàng cũng phải tính đến rủi ro cho vay, phải tính đến khả năng hoàn vốn.