HoREA: Đề xuất bổ sung chính sách sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư

Ngày 7/9 HoREA phát đi công văn số 111/CV-HoREA để góp ý kiến dự thảo Nghị định quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) của Bộ Tài chính vừa trình lên Chính phủ.

Trong công văn, chủ tịch HoREA đã nêu ra thực trạng trong điều kiện thực tế hiện nay ở nước ta, do nguồn lực ngân sách có hạn nên phải sử dụng thêm các nguồn tài sản công khác để thanh toán Dự án theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) cho nhà đầu tư, trong đó, có quỹ đất; nhà và tài sản khác gắn liền với đất của các cơ quan nhà nước; tài sản kết cấu hạ tầng công lập.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện chủ trương đúng đắn này đã bộc lộ những mặt còn hạn chế, chưa minh bạch, dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng, hình thành nhóm lợi ích...có thể làm thất thoát tài sản công, trước hết là quỹ đất công. Bên cạnh đó, trong nhiều trường hợp, nhà đầu tư tư nhân vẫn chưa được coi là đối tác bình đẳng, chưa được coi trọng và đảm bảo đầy đủ lợi ích chính đáng.

Để giải quyết thực trạng trên, Bộ Tài chính đã trình lên Chính phủ dự thảo Nghị định quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT). Sau khi nghiên cứu nội dung dự thảo Nghị định, HoREA đã đưa ra một số ý kiến.

HoREA đề nghị việc xác định thời điểm thanh toán dự án BT đối với trường hợp thanh toán bằng quỹ đất cần phải được quy định phù hợp trong 02 trường hợp: Nhà đầu tư hoàn thành toàn bộ dự án và nhà đầu tư hoàn thành dự án theo tiến độ. Do vậy, Hiệp hội đề nghị hoàn thiện nội dung Khoản 4 Điều 3 Dự thảo, như sau: "Thời điểm thanh toán dự án BT hoặc thanh toán dự án BT theo tiến độ, đối với trường hợp thanh toán bằng quỹ đất, là thời điểm Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư trong thời hạn không quá 15 (hoặc 30) ngày, sau khi nhà đầu tư đã hoàn thành dự án BT; hoặc sau khi có khối lượng xây dựng công trình dự án BT hoàn thành theo tiến độ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định theo quy định của pháp luật về đầu tư, xây dựng".

Thêm nữa, HoREA cũng đề ra phương pháp tính giá trị quỹ đất dự kiến thanh toán cho Dự án BT, thì “giá trị quỹ đất dự kiến thanh toán tương đương với giá trị dự án BT hoặc giá trị dự án BT được thỏa thuận thanh toán theo giai đoạn được duyệt. Trong đó, giá trị quỹ đất dự kiến thanh toán tương đương được xác định tại thời điểm phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi bằng phương pháp xác định giá đất cụ thể theo quy định của pháp luật đất đai. Trường hợp giá trị quỹ đất dự kiến thanh toán tương đương phù hợp với quy định tại Khoản (2.a) Điều 18 Nghị định 44/2014/NĐ-CP thì được tính bằng (=) diện tích quỹ đất dự kiến giao nhân (x) với giá đất theo mục đích sử dụng mới tại bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành nhân (x) với hệ số điều chỉnh giá đất để tính thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất do UBND cấp tỉnh ban hành.”

HoREA cũng đề nghị cơ quan có thẩm quyền bàn giao mặt bằng công trình cũng như quỹ đất thanh toán dự án BT, hoặc bàn giao quỹ đất thanh toán dự án BT theo giai đoạn, theo đúng tiến độ đã thỏa thuận trong hợp đồng để nhà đầu tư triển khai thực hiện dự án. Đề nghị bổ sung vào dự thảo Nghị định nội dung quy định trách nhiệm tài chính của Nhà nước theo quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường Nhà nước 2017, khi cơ quan có thẩm quyền chậm tiến độ trong công tác giải phóng mặt bằng để giao đất dự án BT cho nhà đầu tư thi công, hoặc chậm tiến độ bàn giao quỹ đất thanh toán dự án BT cho nhà đầu tư, để nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, viên chức nhà nước trong thực thi công vụ.