Lotteria có kế hoạch rời Việt Nam do thua lỗ, miếng bánh thị phần đồ ăn nhanh có thật sự dễ ăn?

Theo tờ Korea Times, Lotte GRS đơn vị kinh doanh mảng thực phẩm của Tập đoàn Lotte (Hàn Quốc) đang có kế hoạch rút khỏi thị trường Việt Nam từ năm nay. Lotte GRS vận hành chuỗi cửa hàng đồ ăn nhanh mang thương hiệu Lotteria và chuỗi cửa hàng đồ uống Angel-in-us Coffee.

Đây là thông tin mang tính chấn động với ngành thực phẩm – đồ uống của Việt Nam. Tính đến tháng 5/2020, quy mô của chuỗi Lotteria là 255 cửa hàng, chuỗi Angel-in-us Coffee sở hữu 7 cửa hàng. Ngay lập tức, đại diện của Lotteria Việt Nam đã lên tiếng phủ nhận thông tin này. Ông cho biết trong năm 2021, chuỗi dự kiến mở thêm 28 cửa hàng. Song song, Lotteria cũng đang đầu tư một nhà máy ở Khu công nghiệp Long Hậu (Long An) nhằm cung cấp mọi nguyên vật liệu, thực phẩm cho Việt Nam. “Như vậy, chắc chắn không có chuyện chuỗi rút khỏi Việt Nam, thậm chí còn đang mở rộng”.

Theo Korea Times, đơn vị kinh doanh mảng nhà hàng của Tập đoàn Lotte, Lotte GRS đã ngừng hoạt động chuỗi hamhurger Lotteria tại Indonesia kể từ năm ngoái. Lotteria Indonesia trước đó điều hành hơn 20 cửa hàng, hiện đang trong quá trình đóng cửa sau khi lỗ ròng lên đến 7 tỷ won (tương đương 144 tỷ đồng) vào năm 2020. Trong cùng giai đoạn, công ty đã tăng vốn bằng cách phát hàng cổ phiếu mới nhằm huy động 12,3 tỷ won (khoảng 254 tỷ đồng) trả nợ.

Thị trường Việt Nam cũng không khá hơn, Korea Times trích số liệu giá trị sổ sách của Lotteria Việt nam giảm từ 26,8 tỷ won xuống còn 15,6 tỷ won sau khi ghi nhận khoản lỗ khoảng 11,2 tỷ won (231 tỷ đồng). Lotteria là chuỗi đồ ăn nhanh có mặt lâu năm tại Việt Nam, đạt quy mô 100 cửa hàng năm 2011 và 200 cửa hàng năm 2014. Dữ liệu của chúng tôi từ năm 2015 cho thấy việc Lotteria đã lỗ nặng, khoản lỗ lúc đó lên tới 125 tỷ đồng, tăng lên 135 tỷ đồng vào năm 2016. Từ năm 2017 – 2019, số lỗ bất ngờ giảm mạnh, dao động từ 20 – 24 tỷ đồng. Như vậy, kết hợp với số liệu từ Korea Times, Lotteria Việt Nam có thể đã hạch toán lỗ lớn trong năm vừa rồi. Doanh thu của Lotteria chứng kiến sự gia tăng trong những năm qua, nhưng tăng không đáng kể. Năm 2019 công ty đạt gần 1.700 tỷ đồng.

Lợi nhuận gộp của Lotteria không phải thấp, với tỷ suất thường xuyên ở mức 57 – 58%. Nhưng một đặc thù của ngành kinh doanh chuỗi nhà hàng là chi phí thuê mặt bằng, nhân công và vận hành cao. Cứ 10 đồng doanh thu, Lotteria phải chi ra 5 đồng cho các loại chi phí này, điều đó khiến toàn bộ lợi nhuận gộp bốc hơi.

Tuy nhiên, Việt Nam là thị trường quan trọng nhất của Lotte trong khu vực Đông Nam Á, kể từ khi tập đoàn này triển khai kinh doanh tại đây vào năm 1990. Lotte GRS đã lên kế hoạch mở rộng hoạt động kinh doanh sang các nước láng giềng, với Việt Nam là cơ sở trung tâm trong khu vực. Tháng 7 năm ngoái, Lotte Food, chi nhánh của Lotte GRS, cũng đã đầu tư vào tập đoàn mới của Việt Nam. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã trì hoãn các tiến trình sau đó. Có thể nếu muốn tiếp tục tồn tại ở VIệt Nam, Lotte sẽ phải có những chính sách để điều chỉnh cho phù hợp.

Doanh thu và lợi nhuận của 3 chuỗi fastfood nước ngoài lớn nhất Việt Nam

Miếng bánh thị trường đồ ăn nhanh có thật sự dễ ăn

Trước đây khi nói tới đồ ăn nhanh fastfood, người ta nhắc đến các cái tên quen thuộc như KFC, Lotteria hay Pizza Hut. Vài năm trở lại đây, thị trường thức ăn nhanh Việt Nam đón nhận thêm các thương hiệu lớn quốc tế như McDonald’s, Burger King … Tuy nhiên, fastfood dường như đã dần bước vào thời kỳ bão hòa, không còn ở thời kỳ cực thịnh như kì vọng của các đại gia nữa.

Bên cạnh Lotteria, KFC, một thương hiệu gà rán nổi tiếng thế giới. KFC mở cửa hàng đầu tiên Việt Nam cuối năm 1997 tại Trung tâm Thương mại Sài Gòn Super Bowl. Hiện nay có khoảng gần 200 cửa hàng trên toàn quốc. So với hai thương hiệu dẫn đầu, Jollibee - một phân nhánh của tập đoàn kinh doanh đồ ăn nhanh lớn bậc nhất tại Philippines - có phần "sinh sau, đẻ muộn" khi chuỗi này phải tới 2005 mới tham gia thị trường Việt Nam. Năm 2019, thương hiệu từ Philippines cán mốc doanh thu nghìn tỷ đồng, tăng hơn 40% so với năm 2018. Tốc độ tăng trưởng trung bình trong ba năm gần nhất đạt hơn 37%, vượt trội hơn hẳn mức tăng 4% của KFC và 5% của Lotteria. Trong ba cái tên này, chỉ có KFC có lãi. Ba năm gần đây, thương hiệu gà rán từ Mỹ duy trì lợi nhuận trên 100 tỷ đồng, còn Lotteria và Jolibee vẫn đang tiếp tục bù lỗ.

Những thương hiệu tiếp theo nhảy vào thị trường Việt Nam lại không có được sự tăng trưởng mạnh mẽ như vậy. McDonald’s, chuỗi bán lẽ thức ăn nhanh lớn bậc nhất thế giới chính thức khai trương cửa hàng đầu tiên tại Việt Nam năm 2014. Việt Nam là một trong 65 thị trường nhượng quyền của McDonald’s trên thế giới. Dù thương hiệu này sau vài năm chật vật tại Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội với số lượng cửa hàng hạn chế, phải thay đổi thực đơn để phù hợp hơn với thị trường Việt Nam thì những chỉ số phát triển của Mc Donald’s không mang lại những dấu hiệu lạc quan.

Starbucks và Burger King là những cái tên tiếp theo không duy trì được sức nóng tại Việt Nam, khi có những định hướng không phù hợp với thị trường khi cạnh tranh trực tiếp với café Việt Nam hay đưa Hương vị của Mỹ vào Việt Nam.

Không dễ để thay đổi thói quen với sản phẩm truyền thống của người Việt

Không dễ dàng để chiếm được thị phần tại ‘thiên đường ẩm thực’ Việt Nam, đó là nhận định chung của người tiêu dùng Việt. Dù ở Việt Nam không có khái niệm đồ ăn nhanh cho tới khi các hãng fastfood thâm nhập, nhưng thực tế thì đồ ăn của Việt Nam còn nhanh hơn cả đồ ăn nhanh. Một tô phở, một chiếc bánh mỳ, một suất bún chả mất bao lâu để được lên bàn của thực khách? Chắc chắn nhanh hơn cả ‘đồ ăn nhanh’. Đi kèm với một nền ẩm thực phong phú là hệ thống các quán ăn bản địa luôn có sức hút lớn, không chỉ trong những nhà hàng mà còn dưới mọi hình thức, từ vỉa hè, tới trên thuyền, tới nhà hàng sang trọng và giá cả cạnh tranh mạnh mẽ với hệ thống đồ ăn nhanh.

Rõ ràng, “mặt trận” fastfood Việt Nam đàn trở nên vô cùng khốc liệt khi thị trường hội tụ gần như đầy đủ các đại gia tranh hùng xưng bá. Cùng với đó, sự lên ngôi của nhiều mơ hình chuỗi kinh doanh F&B của các starup với thực đơn phong phú, từ các món ăn cổ truyền 3 miền của Việt Nam, cho đến các món ăn ở các quốc gia láng giềng như Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan … đồ ăn nhanh dường như càng ít đất diễn hơn.