Nghề “săn” tôm hùm giống kiếm bạc triệu/ngày của ngư dân miền Trung

Thời điểm này đang vào mùa bắt tôm hùm giống ở miền Trung

Thời gian vừa qua, các hộ nuôi tôm hùm đang gặp khó khăn do khan hiếm con giống. Trong khi đó nguồn tôm hùm con xuất hiện rất ít, chỉ đáp ứng được khoảng 30 - 40% nhu cầu của người nuôi. Nhiều hộ phải đặt mua tôm hùm giống từ sớm nhưng vẫn không đủ. Suốt dọc vùng biển miền Trung thời gian này luôn nhộn nhịp lạ thường với tiếng nói cười toát lên niềm vui được mùa cuối năm của các ngư dân có nghề lặn bắt tôm hùm giống.

Nghề đánh bắt tôm hùm giống không đòi hỏi phải đóng thuyền to, máy lớn và vốn đầu tư nhiều. Hàng ngày, ngư dân ra khơi đánh bắt đến sáng sớm hôm sau là trở về bến. Với chi phí thấp cho nên mỗi chuyến ra khơi chỉ cần bắt được 6 con tôm giống là coi như có lãi.

Một thuyền bắt tôm hùm giống ra khơi buổi sáng

Vụ đánh bắt tôm hùm con làm giống thường bắt đầu từ tháng 11 âm lịch, đến khoảng tháng 4 âm lịch năm sau. Theo kinh nghiệm của người làm nghề, tôm hùm thường phân bố nhiều ở vùng có vịnh, có bãi cát, rạn ngầm và thường tìm nơi trú ẩn an toàn ở các đám rong rêu, hóc đá.

Thông thường vào khoảng 6 giờ sáng là thời gian cho một ngày làm việc mới. Khi thuyền đến các rạn đá, nếu thuyền nào có 3 thợ lặn, thì mỗi lần lặn 2 người trong vòng 30 - 40 phút, cứ như vậy các thợ lặn thay phiên nhau liên tục để có thời gian nghỉ ngơi. Đến 15 giờ chiều là lúc các thợ lặn tập trung về bến mang theo niềm vui của một ngày làm việc mệt nhọc. Có hai cách bắt tôm giống. Một là giăng lưới trên rạng đá ngầm.

Một ngày thu nhập cao nhờ bắt được những con tôm hùm giống như thế này

Mùa này, suốt chiều dài hơn chục cây số dọc theo bờ biển, phao xốp nổi lềnh bềnh, phía dưới giăng đùm lưới, mỗi đùm lưới màu xanh gấp lại hai, ba lần thành búi dài, mắc cách nhau chừng một mét và được cột vào một sợi dây dài. Những con tôm hùm bằng cọng tăm chui vào đùm ẩn nấp, ăn sinh vật phù du. Mỗi sáng, người dân giong thuyền thúng ra tháo đùm khỏi sợi dây chung rồi giũ nhẹ, bắt tôm con rơi ra để bán làm tôm giống.

Ngoài cách này, người ta còn sử dụng bình hơi để lặn xuống biển rồi dùng tay để bắt. Nghe tưởng chừng đơn giản nhưng không hẳn là như vậy. Khác với nghề mực, nghề câu..., ngư dân cần phải sắm thuyền to, máy lớn, số lượng thuyền viên đông, thì nghề lặn tôm hùm giống chỉ cần một đoạn ống chuyển khí, mắt kính lặn, một nịch dây bằng chì (nặng 10 - 12 kg), một chiếc tăm xe đạp, một chai nhựa và 2-3 thuyền viên là đủ.

Một thợ lặn săn tôm hùm giống có thâm niên trong nghề lặn hơn 10 năm và cũng là người có tiếng lặn giỏi nhất trong vùng biển Tuy An (Phú Yên cho biết: “Tôm hùm giống rất nhỏ và nhanh nhẹn, người thợ lặn phải thật tinh ý phát hiện, khi tôm núp trong các kẽ đá, các lỗ nhỏ người thợ lặn dùng cây tăm xe đạp chọc vào, các con tôm thấy động và bung ra. Thợ lặn phải nhanh tay chộp lấy và cho vào chai nhựa mang theo bên mình”. Chỉ cần chọn đúng điểm tôm hùm trú ngụ thì 5-6 người xuống lặn, những người còn lại trực trên tàu phòng có sự cố. Hễ lặn thì sẽ có tôm liền.

Thương lái thu mua tôm hùm giống

Theo các lão ngư, tôm hùm chỉ sinh sản trong môi trường tự nhiên, nên rất khan hiếm. Tôm ở vùng biển Quảng Ngãi lâu nay nổi tiếng vì dễ nuôi và là giống tôm lớn. Hiện nay, nhu cầu nuôi tôm hùm lồng ở các tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên tăng cao. Tôm giống có bao nhiêu, người nuôi cũng mua hết. Đa số tôm giống đánh bắt được các đầu mối tại địa phương thu mua, sau đó đem bán lại cho những hộ nuôi tôm ở Sông Cầu, Tuy Hoà (Phú Yên); Vạn Giã, TP. Nha Trang (Khánh Hòa) là nơi có thời tiết ôn hòa để thả nuôi thành tôm hùm thương phẩm.

Với giá bán cao, sau mỗi chuyến đi biển trong vòng vài giờ, một thuyền có thể kiếm được tiền triệu. Một chuyến như vậy ít thì vài triệu, nhiều thì cả chục triệu. Các thương lái đếm từng con tôm hùm giống và trả tiền ngay cho ngư dân, sau đó họ mang về bán lại cho các trại nuôi tôm hùm ở các khu vực khác. Nhiều ngư dân chuyên bắt tôm hùm giống ở Phú Yên cho biết, tùy theo kích cỡ con tôm, tôm hùm sao có giá dao động từ 140.000 - 250.000 đồng/con, tôm hùm xanh có giá từ 35.000 - 37.000 đồng/con.

Tôm hùm giống có giá cao

Với giá này mỗi thuyền cũng kiếm được 10 triệu - 15 triệu đồng/đêm. Nhiều thuyền khai thác được 200-300 con tôm hùm giống mỗi đêm, bán được gần 100 triệu đồng. Cá biệt trước đây có thuyền ông Nguyễn Văn Rô (xã An Ninh Đông, Tuy An, Phú Yên) trúng đậm trên 1.100 con tôm hùm giống, bán được gần 400 triệu đồng sau một chuyến ra khơi.

Nghề lặn bắt tôm giống không phải ai cũng làm được, công việc thường chỉ dành cho những thanh niên khỏe mạnh, mắt thật sáng vì con tôm hùm chỉ bằng cây tăm xỉa răng và trắng trong nên khó phát hiện. Thông thường mỗi thuyền có 4 - 5 thợ thay nhau lặn, mỗi lần lặn 30 - 50 phút.

Nhiều người đóng bao oxy để chuyển tôm hùm đi nơi khác

Sau mỗi chuyến thả lưới, ngư dân có thể bắt được từ 5 - 10 con, một buổi sáng họ có thể kiếm được từ 800-1 triệu đồng. Nghề này chỉ làm một vụ trong năm nhưng đem lại thu nhập khá, làm một mùa ăn cả năm nên đang có hàng ngàn người tham gia. Trung bình mỗi đêm, một thuyền với 2-3 ngư dân, khai thác được từ 40-50 con tôm hùm giống. Tuy nhiên, nhiều ngư dân vẫn cảnh báo cần phải đánh bắt có mức độ, tránh làm tổn hại đến môi trường biển dẫn đến mùa sinh sản sang năm lượng tôm con về sẽ suy giảm.