Tác động của dịch Covid-19 đến khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã

Liên minh HTX Việt Nam cho biết, đến đầu tháng 3/2020 chỉ có một bộ phận các hợp tác xã (HTX), Liên hiệp HTX, Tổ hợp tác (THT) sản xuất lúa gạo, chăn nuôi gia cầm, lợn, rau xanh là tiếp tục phát triển do nhu cầu thị trường trong nước tăng, được giá, còn lại hầu hết các đơn vị đều bị ảnh hưởng.

Tác động tiêu cực

Cụ thể, đối với các HTX nông nghiệp, gần 70% thành viên không nhập được giống cá, giống cây từ Trung Quốc; giá bán nông sản, thực phẩm giảm 45% so với tháng 12/2019. Đáng chú ý, nhiều HTX, Liên hiệp HTX chuyên xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc bị đình trệ, giảm 40% kim ngạch xuất khẩu.

Đối với các HTX phi nông nghiệp, 1.338 HTX Vận tải hành khách du lịch chỉ còn 20% khách thuê, các HTX vận tải xe buýt và tuyến cố định giảm khoảng 40% lượng khách; các HTX vận chuyển hàng hóa bằng container nằm chờ rải rác ở các cửa khẩu chờ xuất sang Trung Quốc làm phát sinh nhiều chi phí, hàng hóa hư hỏng.

Từ những thực tế này, doanh thu của phần lớn các HTX thương mại, dịch vụ, du lịch giảm khoảng 40% doanh thu; các HTX tiểu thủ công nghiệp, thủ công mỹ nghệ, may mặc hoạt động cầm chừng do thiếu nguyên liệu, lao động và ách tắc đầu ra.

Tình trạng sản xuất kinh doanh bị đình trệ, sản phẩm không tiêu thụ được của các HTX, Liên hiệp HTX kéo theo doanh số cho vay tại các Quỹ tín dụng nhân dân sụt giảm đáng kể do nhu cầu vay vốn không nhiều.

Để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho khu vực kinh tế tập thể, HTX trước những tác động của dịch Covid-19, Liên minh HTX Việt Nam ban hành 2 văn bản chỉ đạo trong toàn hệ thống yêu cầu Liên minh HTX cấp tỉnh, đơn vị trực thuộc, đơn vị thành viên đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, quán triệt và thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch bệnh.

Đồng thời yêu cầu các đơn vị trong hệ thống nắm bắt kịp thời khó khăn, vướng mắc, thiệt hại của các HTX, Liên hiệp HTX , THT để báo cáo cấp ủy, chính quyền địa phương và Thủ tướng Chính phủ.

Ngoài ra, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam cũng tập trung thực hiện nhiều nhiệm vụ và giải pháp hỗ trợ các HTX, Liên hiệp HTX, THT khắc phục khó khăn, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh như: tư vấn tiếp cận vốn vay tại các TCTD, Quỹ hỗ trợ phát triển HTX; đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu...

Khuyến nghị các HTX, Liên hiệp HTX, THT cập nhật kịp thời diễn biến dịch bệnh để điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư, huy động nguồn lực của các thành viên để ứng phó với khó khăn, thiệt hại.

Nhiều HTX thuỷ sản gặp khó khăn vì không nhập được cá giống.

Cần nhiều hơn cơ chế hỗ trợ

Mặc dù đã kịp thời triển khai và thực hiện những biện pháp hỗ trợ , nhưng trước những tác động mạnh mẽ của dịch bệnh tại báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, Liên minh HTX Việt Nam cũng đưa ra nhiều ý kiến đề xuất nhằm tháo gỡ nhiều hơn những khó khăn cho khối kinh tế tập thể, HTX.

Theo đó, Liên minh HTX Việt Nam đề nghị Ban Chỉ đạo phòng chống dịch bệnh Covid-19 quốc gia cập nhật, dự báo và công bố kịp thời, đầy đủ diễn biến, biện pháp chống dịch bệnh ở trong nước, ngoài nước, nhất là các quốc gia có quan hệ thương mại lớn với Việt Nam (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Tây Âu...) để toàn khối kinh tế tập thể, HTX kịp thời xây dựng và thực hiện phương án sản xuất, kinh doanh phù hợp.

Đặc biệt, các TCTD cần cơ cấu lại các khoản nợ, giảm lãi suất, đơn giản hóa thủ tục cho các HTX, Liên hiệp HTX có thêm cơ hội cải thiện thanh khoản; cho phép Quỹ hỗ trợ phát triển HTX được thực hiện các nghiệp vụ này trong quan hệ tín dụng với các HTX, THT.

Đồng thời khẩn trương ban hành Nghị định về tổ chức và hoạt động của hệ thống Quỹ hỗ trợ phát triển HTX từ trung ương đến địa phương nhằm tạo điều kiện cho các Quỹ này mở rộng cho vay đối với nhiều đối tượng HTX, bổ sung vốn điều lệ cho Quỹ hỗ trợ phát triển HTX trung ương đến năm 2020 đạt 1.000 tỷ đoòng theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh những giải pháp về vốn, Liên minh HTX Việt Nam cũng đề xuất cho các HTX, Liên hiệp HTX, THT được giãn thời gian nộp thuế và bảo hiểm, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm tiền thuê, phí và lệ phí đất trong thời hạn ít 6 tháng đến 1 năm.

Rà soát, bổ sung, chính sách hỗ trợ phát triển chế biến, chuỗi nông sản, thiết lập “gói chính sách ưu đãi”, khả thi và đồng bộ về đất đai, thuế, tín dụng, đơn giản hóa và minh bạch thủ tục tiếp cận chính sách nhằm đẩy mạnh đầu tư chế biến, mở rộng thị trường, phát triển bền vững các chuỗi liên kết...

Ưu tiên, bổ sung kinh phí xúc tiến thương mại cho các HTX trong chương trình xúc tiến thương mại của Trung ương và địa phương, phê duyệt các đề án của Liên minh HTX Việt Nam đã trình Thủ tướng Chính phủ, bổ sung kinh phí đào tạo nghề vùng nông thôn và giao cho các đơn vị thuộc Liên minh HTX Việt Nam thực hiện.