Thị trường trái phiếu có dấu hiệu tích cực, kỳ vọng tăng trưởng trong năm 2024

Theo ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và các tổ chức tài chính (Bộ Tài chính), từ sau các vụ việc trên thị trường tài chính tháng 10/2022, cùng với diễn biến xấu trên thị trường tài chính trong và ngoài nước, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) bị tác động nặng nề. Nhà đầu tư mất niềm tin, doanh nghiệp bị áp lực phải mua lại trái phiếu đã phát hành cũng như không phát hành được trái phiếu mới để huy động nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh.

Trong bối cảnh đó, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có rất nhiều chỉ đạo quyết liệt trong các lĩnh vực có liên quan đến thị trường này. Trong đó, Chính phủ ban hành kịp thời Nghị định số 08/2023/NĐ-CP ngày 5/3/2023 sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các nghị định quy định về chào bán, giao dịch TPDN riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán TPDN ra thị trường quốc tế (Nghị định 08).

Nghị định 08 cho phép doanh nghiệp và nhà đầu tư có thể có các cơ chế đàm phán, giãn, hoãn và hoán đổi trái phiếu đã phát hành trên tinh thần rủi ro chia sẻ, lợi ích hài hòa giữa các bên. Thị trường đã có những dấu hiệu tích cực hơn, doanh nghiệp đã quay lại phát hành được trái phiếu.

“Từ quý II năm 2023 trở đi, tháng sau khối lượng phát hành đều cao hơn tháng trước. Tới hết tháng 11, có 77 doanh nghiệp phát hành khối lượng khoảng 220.000 tỷ đồng”, ông Dương cho biết.

Đồng quan điểm này, tiến sĩ Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia khẳng định, Nghị định 08 là quyết sách chưa từng có trong tiền lệ. Đó là cho phép giãn, hoãn nợ trái phiếu và cho hoán đổi tiền hàng, tức là cho phép hoán đổi trái phiếu lấy sản phẩm là bất động sản (BĐS) hoặc thứ khác. Qua đó đã tháo gỡ rất quan trọng cho thị trường BĐS.

Đưa ra nhận định chung cho thị trường trái phiếu tại thời điểm cuối năm 2023, bà Nguyễn Ngọc Anh - Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SSI nhấn mạnh, thị trường đã "hạ cánh mềm", cho dù, trước đó đã có rất nhiều quan ngại điều gì sẽ xảy ra tiếp theo trong năm nay.

Cũng theo bà Anh, trong thời gian vừa qua, có một số doanh nghiệp làm ăn phi pháp, bị xử lý hình sự, ảnh hưởng tới niềm tin của nhà đầu tư đối với thị trường trái phiếu. Bên cạnh đó, một số tổ chức tài chính trung gian có thể vô tình hoặc cố tình cũng có những sai phạm nhất định trong quá trình làm hồ sơ và phân phối trái phiếu đến tay những người chưa đủ tiêu chuẩn mua trái phiếu.

Chúng ta phải xác định đây là số ít nếu so với toàn bộ quy mô thị trường và việc xử lý cho tới thời điểm này là quyết tâm rất lớn của Đảng và Nhà nước, xử lý đến cùng tất cả các trường hợp vi phạm. Những cái sai này là một cú va vấp có thể xảy ra ở tất cả các thị trường trong quá trình phát triển. Sau cú va vấp này, sẽ có những bài học kinh nghiệm để tránh được tối đa va vấp ở quy mô lớn hơn.

“Tôi nghĩ rằng, thời điểm sắp kết thúc năm 2023 cũng là lúc chúng ta thấy một năm rất khó khăn đã đi qua và thực sự đây là cơ hội, tiền đề để sang năm 2024 sẽ có những tăng trưởng vượt bậc trong thị trường này”, bà Anh kỳ vọng.

Để thúc đẩy thị trường trái phiếu phát triển lành mạnh, Tiến sĩ Cấn Văn Lực khuyến nghị việc quay lại thực hiện Nghị định 65/2022/NĐ-CP(về việc sửa đổi Nghị định 153/2020/NĐ-CP quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế) là cần thiết song cần có lộ trình. Nhất là về vấn đề xếp hạng tín nhiệm bởi vì hiện trên thị trường mới chỉ có 3 doanh nghiệp xếp hạng tin nhiệm và các nhà phát hành chưa hình thành được văn hóa sử dụng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm.

“Cần phải đa dạng hóa sản phẩm trên thị trường TPDN. Hiện nay, thị trường vẫn còn thiếu vắng trái phiếu xanh, trái phiếu công trình, trái phiếu xã hội, trái phiếu bền vững. Đồng thời, cần đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư tổ chức, các quỹ đầu tư. Đây là cách để chúng ta thu hút nguồn lực vào thị trường TPDN”, ông Lực nói.