Thuế và Hải quan đứng đầu về chi phí thủ tục hành chính thấp

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính phát biểu tại hội nghị. Ảnh: H.Y

Báo cáo APCI 2018 của Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính (TTHC) của Thủ tướng Chính phủ, do Bộ trưởng Mai Tiến Dũng là Chủ tịch Hội đồng, là báo cáo đánh giá chi phí thực tế mà doanh nghiệp (DN) và tổ chức phải chi trả để thực hiện TTHC theo quy định hiện hành.

APCI 2018 ra đời đánh dấu 2 năm điều hành của Chính phủ đương nhiệm với quyết tâm cải thiện môi trường kinh doanh nhằm nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, cũng như thúc đẩy đầu tư trong nước và thu hút FDI.

Chênh lệch lớn về mức chi phí giữa các nhóm TTHC

Báo cáo tập trung phân tích 8 nhóm TTHC quan trọng cho DN gồm: Khởi sự DN/đăng ký kinh doanh; thuế; đầu tư; giấy phép, chứng chỉ hành nghề; hải quan; đất đai; môi trường; xây dựng. Đây cũng là những nhóm TTHC được các tổ chức quốc tế lựa chọn để đánh giá môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh quốc gia. Việc thu thập thông tin về gánh nặng chi phí của DN được thực hiện trực tiếp với những DN đã thực hiện TTHC trong 6 tháng cuối năm 2017, nhằm đảm bảo mức độ chính xác và cập nhật của thông tin thu thập.

Theo kết quả khảo sát, hai trong số ba nhóm thủ tục dẫn đầu với mức chi phí tuân thủ thấp nhất là nhóm Thuế và nhóm Hải quan, thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài chính, cơ quan đã và đang rất tích cực trong việc cải cách các TTHC thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước theo loạt Nghị quyết số 19 của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam.

Nhóm thủ tục đứng thứ hai trong bảng xếp hạng là thủ tục Khởi sự doanh nghiệp/đăng ký kinh doanh, thuộc phạm vi quản lý của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cơ quan chủ trì xây dựng Luật Doanh nghiệp và Nghị quyết 19.

Các nhóm TTHC đứng ở các vị trí tiếp sau là Đất đai; Giấy phép, chứng chỉ hành nghề; Đầu tư; Môi trường và Xây dựng. Đáng chú ý là các nhóm TTHC đứng ở vị trí sau, đặc biệt là Môi trường và Xây dựng có khoảng cách rất xa so với nhóm 3 TTHC đứng đầu. Các nhóm thủ tục thuộc phân nhóm có chi phí tuân thủ cao, gấp 3, 5 lần mức chi phí tuân thủ trung bình của 8 nhóm thủ tục được khảo sát (12,69 triệu đồng), và gấp rất nhiều lần nhóm thủ tục có chi phí tuân thủ thấp nhất. Trong đó, chi phí tuân thủ của nhóm thủ tục Xây dựng là cao nhất trong số 8 nhóm, lên đến 64,1 triệu đồng và gấp 1,5 lần tổng chi phí tuân thủ của 7 nhóm còn lại.

Kết quả xếp hạng APCI tKếtheo nhóm thủ tục hành chính. Ảnh: H.Y

Chi phí tuân thủ của nhóm TTHC Thuế là gần 74.000 đồng

Ở chiều ngược lại, đứng đầu bảng xếp hạng chỉ số APCI 2018 là nhóm TTHC Thuế với chi phí tuân thủ trung bình của một lần thực hiện là 73,75 nghìn đồng. Trong đó, thời gian thực hiện trung bình của DN cho một thủ tục trong nhóm thủ tục này chỉ là 2,9 giờ làm việc. Đây là một trong những nhóm thủ tục được Ngân hàng Thế giới (WB) vinh danh trong Báo cáo Đánh giá môi trường kinh doanh 2018 (Doing Business 2018) khi tăng gần 15/100 điểm so với năm 2017, từ 57,99 lên 72,77 điểm.

Theo Hội đồng tư vấn, khoảng cách khác biệt giữa nhóm thủ tục Thuế với các nhóm thủ tục khác có thể lý giải bởi những nỗ lực hiện đại hoá ngành Thuế. Với những cam kết và nỗ lực hiện đại hoá ngành Thuế, Tổng cục Thuế đã bắt kịp ngay với những giải pháp cải cách được Chính phủ đưa ra ngay từ Nghị quyết 19 năm 2014. Những năm sau đó, làn sóng cải cách đã lan toả khắp ngành Thuế thông qua những chỉ đạo của Tổng cục Thuế và thực thi của ngành Thuế địa phương.

Trong 3 năm gần đây, Tổng cục Thuế đã chủ động phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thực hiện khảo sát về sự hài lòng của DN hàng năm. Việc ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong quá trình thực hiện và giải quyết thủ tục hành chính thuế đã đem lại những hiệu ứng tích cực cho ngành Thuế, nhờ đó cắt giảm thời gian cho DN thực hiện TTHC, xoá bỏ sự tiếp xúc giữa DN và cán bộ thuế… tiết kiệm được thời gian và chi phí cho cả Nhà nước và DN.

Nhóm TTHC Hải quan đứng thứ ba trong bảng xếp hạng với chi phí tuân thủ trung bình là 3,5 triệu đồng, thời gian thực hiện thủ tục là 12,1 giờ làm việc (từ tìm hiểu thông tin đến nhận kết quả). Kết quả này phần nào phản ánh những nỗ lực cải cách của ngành Hải quan khi thực hiện triển khai Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2020, Kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hoá ngành Hải quan giai đoạn 2016 - 2020 và việc ngành Hải quan triển khai những chỉ đạo của Chính phủ theo loạt Nghị quyết 19. Cùng với ngành Thuế, ngành Hải quan là ngành rất tích cực đưa hệ thống công nghệ thông tin vào áp dụng đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và hội nhập kinh tế quốc tế.

Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, kết quả khảo sát của Hội đồng cho thấy trong việc cải cách TTHC, cắt giảm chi phí, quan trọng nhất là công tác cán bộ, là sự quyết tâm của người đứng đầu. Đi cùng với đó là việc triển khai mạnh mẽ ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hoá, công khai minh bạch quá trình thực hiện thủ tục./.