Trung Quốc siết giao thương nơi cửa khẩu: Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp phải làm gì?

Hiện nay, trong bối cảnh tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, một số địa phương phía Trung Quốc đã tăng cường thực hiện nhiều biện pháp kiểm soát dịch bệnh và ngăn chặn lây nhiễm từ nước ngoài vào nội địa.

Theo đó, từ ngày 03/4/2020, phía Quảng Tây (Trung Quốc) tăng cường quản lý dịch bệnh từ nước ngoài tại các cửa khẩu đường bộ và đường thủy với việc thực hiện quản lý nghiêm cửa khẩu và các đường mòn biên giới. Ngoài cửa khẩu Hữu Nghị Quan (Bằng Tường), cửa khẩu Đông Hưng (Đông Hưng); các cửa khẩu (lối mở) khác gồm cửa khẩu đường sắt Bằng Tường, cửa khẩu Thủy Khẩu (huyện Long Châu), cửa khẩu Ái Điểm (huyện Ninh Minh), cửa khẩu Động Trung (Khu Phòng Thành), lối mở Pò Chài (Bằng Tường), lỗi mở Lũng Vài (Bằng Tường), cầu phao tạm km3+4 (Đông Hưng), lối mở Nà Ráy (Tịnh Tây) chỉ duy trì chức năng thông quan hàng hóa; tạm thời đóng các cửa khẩu, lối mở khác, thực hiện phòng dịch nghiêm ngặt đối với hoạt động trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới. Tại các cửa khẩu trên bộ, cấm thông hành đối với người của nước thứ 3.

Từ ngày 30/3/2020, phía Trung Quốc tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19, quản lý chặt chẽ các lái xe và đại lý khai báo Hải quan người Trung Quốc sang khu vực cách ly phía Việt Nam để giao dịch; không cho phép các lái xe đến từ các tỉnh đã có ca bị lây nhiễm của Việt Nam nhập cảnh vào Trung Quốc. Đồng thời đề nghị thành lập đội lái xe chuyên trách tại cửa khẩu chở hàng qua lại cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan và cặp cửa khẩu phụ Tân Thanh - Pò Chài sẽ áp dụng từ ngày 07/4/2020, yêu cầu lái xe đến từ các tỉnh chưa phát sinh ca bị lây nhiễm dịch bệnh không được ra khỏi địa bàn thành phố Lạng Sơn và phải có kết quả xét nghiệm âm tính đối với Covid-19; chỉ những người có tên trong danh sách Đội lái xe mới được xuất cảnh, nhập cảnh chở hàng hóa xuất nhập khẩu qua lại hai bên.

Theo thông báo từ phía thị Bằng Tường (Quảng Tây, Trung Quốc), từ ngày 07/4/2020 các cửa khẩu phụ: Tân Thanh, Cốc Nam chỉ thông quan 05 tiếng/ngày (buổi sáng từ 08 giờ 00 đến 11 giờ 00, buổi chiều từ 12 giờ 00 đến 14 giờ 00, giờ Hà Nội), nghỉ vào các ngày cuối tuần và dịp lễ, tết. Phía Trung Quốc tiếp tục tăng cường quản lý đối với xe hàng và lái xe qua biên giới. Đối với xe hàng xuất nhập cảnh, tiến hành khử trùng kỹ theo quy trình liên quan; yêu cầu đăng ký đối với tất cả lái xe chở hàng qua biên giới, thực hiện vận tải theo điểm và tuyến cố định. Xe hàng Việt Nam thực hiện bốc dỡ tại bãi hàng được chỉ định tại khu vực cửa khẩu, lái xe phía Việt Nam chỉ được giới hạn hoạt động tại khu vực bãi hàng và xuất cảnh trong ngày.

Phía Trung Quốc cũng thông báo cửa khẩu Tân Thanh - Pò Chài ngày 08-09/4 làm việc từ 7h30 theo giờ Hà Nội; sau 14 giờ chiều không cho xe hàng sang nữa và đúng 16h30 hết giờ làm việc (theo giờ Hà Nội), lái xe chưa giao được hàng sẽ được bố trí về qua mốc 1090 (đường cũ).

Trước tình hình trên, để đảm bảo hoạt động xuất khẩu hàng hóa nói chung được thuận lợi, tránh ùn ứ phương tiện và hàng hóa xuất khẩu, gây thiệt hại cho thương nhân, doanh nghiệp và người dân, ngày 09/4, Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn đã ban hành văn bản gửi ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố; các hiệp hội ngành hàng nông sản về việc tình hình xuất khẩu nông sản tại các cửa khẩu biên giới Việt-Trung

Cụ thể, Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố Chỉ đạo các Sở Nông nghiệp và PTNT, Sở Công Thương rà soát, thông báo tới các doanh nghiệp trước mắt tạm dừng đưa hàng nông sản, nhất là mặt hàng hoa quả lên khu vực Lạng Sơn để chờ thông quan hết số hàng đang tồn đọng tại cửa khẩu. Phía tỉnh Lạng Sơn và các địa phương biên giới chủ động bám sát tình hình, kịp thời thông báo tới các địa phương cả nước về tình hình thông quan trong thời gian tới.

Thực hiện nghiêm túc các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; thường xuyên theo dõi sát tình hình sản xuất và lưu thông nông sản ở địa phương, không bị ứ đọng cục bộ, kịp thời thông báo tình hình đến các doanh nghiệp và người sản xuất để chủ động trong điều chỉnh kế hoạch sản xuất và nhu cầu của thị trường tiêu thụ.

Chỉ đạo các tổ chức cá nhân, doanh nghiệp trên địa bàn tăng cường thu mua nông sản nhất là rau củ quả, thủy sản, tăng cường công tác quản lý chất lượng, chế biến phục vụ nhu cầu tiêu thụ, xuất khẩu; khuyến khích các doanh nghiệp đẩy mạnh thu mua, cung ứng thị trường trong nước.

Thực hiện các giải pháp ứng phó với tình hình dịch bệnh, trong đó định hướng các doanh nghiệp xuất khẩu chủ động chuyển hướng thị trường; chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra giám sát, kiên quyết xử lý các hành vi trục lợi ép giá, gian lận thương mại, gây tâm lý hoang mang cho người sản xuất và người tiêu dung.

Với các Hiệp hội ngành hàng nông lâm thủy sản, cộng đồng doanh nghiệp, Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn đề nghị thường xuyên cập nhật thông tin chính xác, điều chỉnh kế hoạch xuất khẩu hàng hóa nông lâm thủy sản, trước mắt tạm dừng đưa hàng nông sản lên Lạng Sơn, bám sát tình hình, cập nhật thông tin từ các cơ quan chức năng, các tỉnh biên giới về tình hình thông quan, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Trung Quốc trong thời gian tới.

Động viên các doanh nghiệp tham gia liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản nhất là các sản phẩm phục vụ chế biến tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Bộ cũng đề nghị các địa phương, Hiệp hội ngành hàng thường xuyên chủ động cập nhật thông tin, kiến nghị những khó khăn, vướng mắc của địa phương, ngành hàng, doanh nghiệp để Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các Bộ, ngành liên quan giải quyết, trường hợp các kiến nghị vượt thẩm quyền, Bộ sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Cùng ngày, Bộ Công Thương cũng ban hành công văn đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan chức năng trên địa bàn thường xuyên cập nhật thông tin, tình hình để chủ động triển khai kịp thời, hiệu quả công tác điều hành, điều chỉnh nhịp độ đưa hàng lên biên giới.

Tăng cường công tác thông tin, khuyến cáo tới các hộ nông dân, cơ sở sản xuất, doanh nghiệp chế biến xuất khẩu nông sản và trái cây tươi trên địa bàn các nội dung: Thường xuyên cập nhật diễn biến thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc để chủ động có kế hoạch sản xuất, đóng gói, giao nhận, xuất khẩu hàng hóa, tránh để phát sinh ùn ứ và các tác động bất lợi khác;

Triển khai thực hiện xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Trung Quốc theo hình thức chính ngạch, tuyệt đối không nên đưa hàng lên biên giới chỉ để bán tại các cặp chợ, không rõ đối tượng mua hàng, đối tượng nhận hàng, không tuân thủ các tiêu chuẩn tối thiểu về bao bì, đóng gói, truy xuất nguồn gốc đối với hàng xuất khẩu,…;

Tiếp tục thực hiện nghiêm túc các quy định về truy xuất nguồn gốc, kê khai vùng trồng, cơ sở đóng gói, ghi nhãn,… cũng như các yêu cầu khác có liên quan để nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng quy định, tiêu chuẩn đã thỏa thuận với phía Trung Quốc và tạo thuận lợi cho việc thông quan tại biên giới.

Đối với Ủy ban nhân dân các tỉnh biên giới phía Bắc, Bộ Công Thương đề nghị chỉ đạo các cơ quan, lực lượng chức năng trên địa bàn tiếp tục cập nhật, đưa thông tin thường xuyên về diễn biến giao nhận hàng hóa và các vấn đề liên quan khác tại khu vực cửa khẩu, đặc biệt là khi Chính quyền phía bạn có chính sách phát sinh đột xuất tác động đến hoạt động giao nhận, thông quan, xuất nhập khẩu hàng hóa của ta; kịp thời trao đổi với Bộ Công Thương để cùng phối hợp xử lý những vấn đề phát sinh...