Xây dựng đô thị thông minh và 9 chiến lược 'nằm lòng' cho nhà đầu tư

Hạ tầng giao thông và hạ tầng xã hội được coi là một trong những yếu tố quan trọng để xây dựng đô thị đáng sống (Ảnh: TL)

Thực tế, nhìn vào bức tranh đô thị Việt Nam 10 năm nay có thể thấy nhiều nơi hạ tầng đã xong nhưng không có người ở, hiệu quả sử dụng đất sụt giảm, từ đây hình thành nên những khu đô thị bỏ hoang.

Kinh nghiệm từ các đô thị thông minh hàng đầu

Ông Nguyễn Đỗ Dũng, TGĐ enCity nói rằng, nếu như kiến tạo một đô thị mới đã là một bài toán khó thì kiến tạo khu đô thị mới đáng sống lại càng khó hơn. Bởi, khi quy hoạch bị phá vỡ, sức ép hạ tầng sẽ gây ra hệ quả cho xã hội như tắc đường, kẹt xe, ngập lụt… Tình trạng này từng diễn ra ở cả những khu đô thị được cho là đáng sống ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Ông Dũng lấy ví dụ về một khu đô thị mới hiện đại, nơi sống hấp dẫn nhất tại Mỹ, nhà đầu tư đã phải chịu thiệt hại tới 1 tỷ USD để duy trì sự phát triển. Hay như thành phố mới Songdo (Incheon, Hàn Quốc), Chính phủ nước này đã buộc phải mua lại dự án bởi mục tiêu phát triển thành một trung tâm tài chính - kinh doanh đã không thành công.

Còn tại Việt Nam, những bài học thành công từ Ecopark ở miền Bắc, Phú Mỹ Hưng ở miền Nam là những ví dụ minh chứng rõ nhất về khu đô thị thông minh và đáng sống, cho dù không có kiểu mẫu nào là hoàn hảo nhưng những đô thị này đều có công thức chung.

Chẳng hạn Ecopark, từ một vùng xa nội thành nhưng đô thị lại nằm ở một vị trí chiến lược. Vị trí của vùng này kết nối ra các đường hàng hải, đường giao thông, hướng phát triển tiến ra biển đã làm nên thành công cho khu đô thị này.

Về địa điểm chiến lược với ví dụ của quốc tế có thể thấy, khu công nghiệp Suzhou (Trung Quốc) với diện tích 28,8ha, dân số 1 triệu người đang có đầy đủ các kết nối giao thông với các đô thị lân cận và đô thị vùng.

Về liên kết vùng, thành phố Almere của Hà Lan cũng điển hình cho kết nối với các sân bay và thành phố trung tâm rất thuận tiện. Tương tự, khu công nghệ Dubai silicon cũng kết nối để người dân có thể di chuyển thuận tiện từ nơi làm việc đến nơi sinh sống.

Do đó, sự thành công của đô thị thông minh và đáng sống bao gồm 9 chiến lược mới có thể kiến tạo đô thị mới sống tốt, đó là: Địa điểm chiến lược, kết nối vùng, phân khu và phân kỳ, đa dạng sản phẩm, tạo hệ sinh thái, tập trung tiện ích, môi trường thân thiện, vận hành bền vững, gắn kết cộng đồng.

Hạ tầng xã hội đi trước

Ông Nguyễn Công Hồng, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Ecopark cho rằng, hiện nay nhiều chủ đầu tư chỉ tính tiền đất ở, làm hạ tầng bán đất ở xong là xong. Nhưng, đất thương mại dịch vụ xã hội là Nhà nước quản lý, để vận hành xây dựng được trường học mẫu giáo, trường phổ thông... là do cơ chế của Nhà nước. Vậy thì bao giờ mới xong, trong khi đó, doanh nghiệp đầu tư lớn thì mới có thể giải được bài toán hoàn vốn nhanh? ông Hồng đặt câu hỏi.

Liên quan đến câu chuyện quy hoạch, theo ông Hồng, quan trọng nhất với một dự án là nhà đầu tư và tư vấn phải xác định được tính chất dự án này phải làm gì. Do đó, cần phải có tư vấn giỏi nhưng phải là những người, những đơn vị có bản lĩnh và lương tâm.

Một nhà tư vấn có tầm nhìn có quy hoạch phân khu khác nhau sẽ tạo ra các điểm nhấn, tạo ra sự tích hợp cho dự án. Do đó, làm đô thị đáng sống cần những nhà tư vấn tốt mới giúp được chủ đầu tư.Bên cạnh đó, câu chuyện hạ tầng xã hội phải đi trước. Bởi khi người dân có ý định về ở họ sẽ đặt các câu hỏi như con cái học ở đâu, chữa bệnh ra sao, làm việc, vui chơi thế nào…

“Trên thực tế, ở nhiều địa phương bỏ hàng ngàn héc-ta để phân lô bán nền nhưng đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đều không có, đó là sự lãng phí”, ông Hồng chia sẻ.

Theo các chuyên gia, muốn trở thành nơi đáng sống thì cần tạo sự khác biệt. Muốn đạt được điều này không chỉ là tiêu chí quy hoạch, tỷ lệ quy hoạch, mà phải quan tâm tới không gian xanh, không gian mở.

Vận hành cũng là bài toán quan trọng trong phát triển dự án. Bán một dự án có lời thì rất dễ, đó là bán đất nền rồi chủ đầu tư rút khỏi dự án nhưng bài toán vận hành bán thương hiệu duy trì về sau lại khác. Câu chuyện ở đây là đồng tiền phải đi với chất lượng, không thể mâu thuẫn với nhau, nó đã được chứng minh qua các khu đô thị chất lượng.

Ngoài ra, một đô thị đáng sống quy mô dân số và diện tích phải phù hợp. Chẳng hạn một khu đô thị mới của Singapore đáng sống thì quy mô dân số khoảng từ 200.000 dân và diện tích từ 500 - 1.500ha, đây là con số vàng.

TS. Trương Văn Quảng, Phó Tổng thư ký Hội Quy hoạch & Phát triển đô thị Việt Nam nói rằng, bên cạnh một đô thị đáng sống và muốn áp dụng yếu tố thông minh, khách hàng cũng băn khoăn “bản sắc ở đâu khi phát triển các đô thị thông minh”. Về vấn đề này ông Quảng khẳng định, hạ tầng số sẽ không ảnh hưởng nhiều đến bản sắc mà nó còn hỗ trợ cho một thành phố đáng sống.