Nhiều bất cập trong sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ

(nlđ) Đại biểu Quốc hội phản ánh việc nhiều địa phương lấy lý do thiếu vốn cho xây dựng dự án nên công trình bị đình trệ, ảnh hưởng lớn tới cuộc sống người dân và lãng phí?

Việt Nam còn nghèo nhưng ở địa phương hay có quan điểm là cái gì cũng muốn đầu tư. Vì thế, mới có chuyện công trình xây dựng bị đình trệ, chắp vá và chưa xong đã hư hỏng. Để khắc phục tình trạng trên, địa phương phải biết cân đối nguồn ngân sách được cấp để đầu tư những dự án hiệu quả nhất, tránh cái gì cũng muốn làm và khi thực hiện thì lại kêu thiếu kinh phí.

Thưa ông, phải chăng sự điều hành và phân quyền trái phiếu Chính phủ có vấn đề?

- Việc phát hành trái phiếu có một bất cập lớn là vốn do Chính phủ lo nhưng tổng mức đầu tư công trình dự án lại do địa phương quyết định. Điều này cho thấy sự phân quyền trong hệ thống tổ chức hành chính không đúng, dẫn đến tình trạng đầu tư dàn trải trong nhiều năm qua và rất khó khắc phục.

Báo cáo của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho thấy nhiều dự án có tổng mức đầu tư tăng gấp 9 lần. Theo quy định, nếu tổng mức đầu tư của dự án tăng trên 15% thì địa phương phải xem xét lại dự án đó. Tuy nhiên, địa phương lại có thẩm quyền trong việc phê duyệt dự án nên rất khó quy trách nhiệm cho ai.

Như vậy là việc phân bổ trái phiếu kiểu "dàn hàng ngang" hiện nay có quá nhiều bất cập?

- Như tôi đã nói, bất cập lớn nhất là vốn thì do Chính phủ lo nhưng công trình, dự án và tổng mức đầu tư lại thuộc quyền quyết định của địa phương. Để giải quyết tình trạng này, Quốc hội chỉ nên phê duyệt tổng vốn trái phiếu Chính phủ, sau đó giao Chính phủ quyền điều hành để đầu tư cho hiệu quả nhất. Cần bỏ cách làm là dự án phải có trong danh mục mới được phân bổ vốn mà nên giao địa phương tự quyết dự án theo số vốn được phân bổ để đạt hiệu quả cao nhất trong khoảng thời gian nhất định và Chính phủ sẽ giám sát thực hiện. Nếu sau thời hạn được giao vốn đầu tư mà dự án địa phương lựa chọn không đạt hiệu quả đề ra thì người đứng đầu địa phương bị mất chức.

Thông qua kết quả giám sát "Việc thi hành Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ cho đầu tư xây dựng cơ bản giai đoạn 2006 - 2012", Quốc hội đã thấy rõ những bất cập trong sự phân quyền trong hệ thống hành chính Nhà nước để có hướng khắc phục. Khi đó, sẽ tính tới quy định trách nhiệm giữa các bộ, ngành và địa phương.

Bảo Trân